Archives for grudzień 2012

W lutym pisałem o perypetiach pana Marka, który nierozważnie sprzedał na allegro podpisane przez siebie weksle in blanco „gołe”. Weksle kupiła kancelaria windykacyjna i zażądała zapłaty.

W międzyczasie pan Marek zgłosił podejrzenie popełnienia przestępstwa do prokuratury, gdzie sprawa toczy się swoim wolnym torem.

Nieoczekiwanie sprawa ma swój dalszy ciąg. Posiadacz weksla… wystawił na sprzedaż posiadane weksle na allegro. Jako „okazja do dobrego interesu”. Przyznam się, że jak to zobaczyłem, to wszystkie witki mi opadły z wrażenia, jaki na mnie wywarł tupet posiadacza weksli.

Niewątpliwie wystawca weksli, mówiąc kolokwialnie – dał ciała – przynajmniej dwa razy. Po pierwsze, co właściwie nie jest zarzutem tylko wobec niego, bo tak robi większość – wystawił weksle gołe. Tutaj jednak sprawa skończyła się dobrze, po spełnieniu świadczenia weksle zostały zwrócone. Większym błędem była sprzedaż weksli przypadkowemu podmiotowi.

Wykorzystanie podpisanych blankietów niezgodnie z wolą podpisanej osoby, to przestępstwo. Popełnić je może również ten, kto teraz takie weksle nabędzie, choć może być również uznany za poszkodowanego. Czy jednak w tym wyścigu XX-wiecznej prokuratury z XXI-wiecznymi transakcjami, uda się jej wygrać? Jak na razie sukcesem jest przeniesienie sprawy z jednej prokuratury do drugiej. Czy po sprzedaży weksli wielotygodniowa operacja zacznie się od nowa?

A może posiadacz weksla nie jest niczemu winny i jedynie realizuje swoje prawo wynikające z nabytych blankietów wekslowych?

Jakie jest wasza opinia na temat tej sprawy?

Dziś piątkowo, czyli krótko, zwięźle i z obrazkiem.

Jak widać dla chcącego nic trudnego, wierzyciel może proponować „bezpieczne” weksle in blanco. Jest weksel in blanco. Jest podany remitent. Jest poprawna klauzula „nie na zlecenie”. Myślę, że i ze wpisaniem daty wystawienia nie ma problemu.
(źródło: strona Gaz-System.pl)

Gdybym ja doradzał remitentowi, zasugerowałbym tylko przeniesienie informacji o umowie wekslowej na rewers weksla. Nigdy nie wiadomo, czy ktoś nie uzna tej klauzuli za… warunek (brrr!:) Przykładowo Szpunar pisze: „[jako warunek unieważniający weksel] należy ocenić wzmiankę, że zapłata ma nastąpić zgodnie z umową”.

Tutaj nie mówimy o „zapłacie zgodnie z umową”, tylko o „wypełnieniu zgodnie z umową”. Ale jedno jest niebezpiecznie blisko drugiego. Lepiej wyrzucić to poza podpis wystawcy :)

Możesz kliknąć na weksel, aby zobaczyć go wyraźniej.

Jeśli przechowujesz otrzymane i wystawione na swoją rzecz weksel w mieszkaniu lub firmie, dokumenty te mogą być narażone na kradzież. Czy można się od tego ryzyka ubezpieczyć, a jeśli tak, to jaką sumę odszkodowania można otrzymać? Może czasem bardziej opłaca się być okradzionym, niż zostać w ręku z nieściągalnym wekslem? :)

Przejrzałem kilka ofert ubezpieczeń domów i mieszkań u popularnych ubezpieczycieli, oto moje wnioski. Jeśli szukasz ubezpieczyciela, który ubezpieczy też posiadane przez Ciebie weksle, zobacz na co powinieneś zwrócić uwagę.

Poszukując ogólne warunki ubezpieczenia mieszkań, domów lub firm, pod kątem odpowiedzialności za skradzione weksle, należy szukać po frazie „weksel”. Jeśli takiej nie ma, to po bardziej ogólnej – „papiery wartościowe”.

Co tracę jak skradną mi weksel i jakiego odszkodowania można się spodziewać?

Wariant pierwszy – tracę wartość nominalną weksla. Nie jest to jednak prawda, ponieważ od wartości nominalnej należy odjąć dyskonto uwzględniające przyszły termin płatności weksla. Czyli w skrócie – to, że dziś skradną mi weksel na 100zł, płatny za rok, nie oznacza, że dziś straciłem 100 złotych. Straciłem mniej, całkiem możliwe, że otrzymując odszkodowanie już dziś, byłbym zaspokojony, otrzymując przykładowo 90zł w gotówce.

Wariant drugi – tracę obliczoną w powyższy sposób wartość weksla, pomniejszoną o prawdopodobieństwo braku możliwości wyegzekwowania należności. Znów w skrócie – weksel bankruta nie będzie wart nawet 1%, z pewnością można znaleźć przykład, gdzie otrzymanie zapłaty, nawet przy prowadzonej egzekucji komorniczej, można określić jako „na dwoje babka wróżyła”, a odszkodowanie w wysokości 50% sumy wekslowej byłoby uznane za całkowite naprawienie poniesionej straty.

Wariant trzeci – zastanówmy się, co tracę, jeśli ukradną mi weksel. Czy uniemożliwia mi to dochodzenia należności z weksla? Oczywiście (!) nie, nie uniemożliwia. Uważny czytelnik bloga z pewnością pamięta, że zaginione weksle można umorzyć, a po umorzeniu, na podstawie odpowiedniego postanowienia sądu, można dochodzić roszczenia tak, jakby się było nadal posiadaczem zaginionego weksla. Nie ma zatem potrzeby, aby zakład ubezpieczeń wypłacał wartość nominalną weksla, albo nawet jej część, wystarczy, że pokryje moją stratę, w postaci kosztów, które musiałem ponieść na sądowe umorzenie weksla.

Przy małych kwotach weksli są to relatywnie duże koszty, opłata stała od wniosku wynosi 200zł, do tego dochodzą koszty ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, jednakże im wyższa kwota weksla, tym bardziej opłaca się zaginiony weksel umorzyć.

Jakie odszkodowania wypłacają ubezpieczyciele?

Spora część ubezpieczycieli w swoich warunkach ubezpieczenia mieszkań lub domów posiada wyłączenia odpowiedzialności za skradzione papiery wartościowe, w tym weksle. Przykładem może być najpopularniejszy chyba ubezpieczyciel – PZU.

Kilku ubezpieczycieli odpowiada za skradzione weksle, jednak w różnym zakresie. Dokładne zapoznanie się z warunkami ubezpieczenia może nas doprowadzić do zaskakujących wniosków.

Kilka przykładów:

Warta w ubezpieczeniu Dom Komfort Plus jest bardzo hojna. Wypłaca wartość nominalną papierów wartościowych z uwzględnieniem należnego oprocentowania, ustaloną na dzień powstania szkody. Występuje ograniczenie do 2000zł kwoty odszkodowania. Jest to bardzo dobre ubezpieczenie. Mając weksel od niewypłacalnego dłużnika, mogę się modlić o to, aby mnie okradziono. Po kradzieży dostanę do 2000 złotych.

Allianz w ubezpieczeniu „Pod jednym dachem” weksle traktuje jak wartości pieniężne i wypłaca za nie odszkodowanie nie wyższe niż 5 lub 10% sumy ubezpieczenia (w zależności od wybranego wariantu) i nie więcej jak 30 tysięcy złotych. Warunki ubezpieczenia nie określają, że wypłacona będzie wartość nominalna weksla, można zatem spodziewać się, że wypłacona zostanie realnie poniesiona strata uwzględniająca zarówno przyszły termin płatności weksla, jak i ryzyko niewypłacalności wystawcy. Weksle bankrutów się nie liczą ;)

Bre Ubezpieczenia traktuje weksle jak papiery wartościowe, i wycenia je według ceny sprzedaży na dzień powstania szkody. Co ciekawe, ochroną ubezpieczeniową objęte są tylko weksle, których termin płatności nie przekracza 3 miesięcy. Musimy być pełnoprawnym posiadaczem weksla – indosy do inkasa się nie liczą.

Ubezpieczyciel Compensa w ubezpieczeniu „Mój dom”, podobnie jak Warta, wypłaca wartość nominalną wartości pieniężnych, do których zalicza również weksle.

HDI-Asekuracja w swoim ubezpieczeniu „Kochane 4 kąty” nie wspomina co prawda o wekslach, ale ubezpiecza wartości pieniężne, do których zalicza również papiery wartościowe, czyli też weksle. Sposób obliczania wysokości odszkodowania jest opisany enigmatycznie jako „kwota odpowiadająca wysokości szkody”.

Weksli nie kradną

Taki wniosek można wyciągnąć po zapoznaniu się z warunkami ubezpieczeń, ponieważ zakłady ubezpieczeń, które zwykle ograniczają wypłatę odszkodowań jak tylko się da, tutaj bardzo „ładnie” się „podkładają”. Fakt, że przykładowo Warta wypłaci mi 2000zł wartości nominalnej weksla, nie każe mi go umorzyć, nie sprawdzi, czy weksel faktycznie był tyle wart, ani nie wejdzie w moje prawo żądania zapłaty od dłużnika, świadczy tylko o tym, że na poważnie nikt takich roszczeń do niej nie miał. Jestem pewien, że w przypadku pojawienia się pierwszych poważniejszych wypłat z tego tytułu, warunki ubezpieczeń zostaną odpowiednio zmodyfikowane.

Dokładnie zapoznaj się z warunkami

Jeśli zależy Ci na ubezpieczeniu swojego domu lub firmy od kradzieży weksli, zwróć uwagę na następujące warunki ubezpieczenia:

– czy ubezpieczenie w ramach ruchomości obejmuje również weksle (które mogą też się kryć pod pojęciem „papiery wartościowe”)
– jakie są limity odpowiedzialności ubezpieczyciela
– jak jest ustalana wysokość odszkodowania za skradzione weksle
– jakie są wymagania odnośnie sposobu przechowywania weksli
– jakie są inne wyłączenia (np. ograniczenie terminu płatności weksla, brak odpowiedzialności za weksle, których jesteś właścicielem na podstawie indosu do inkasa, i inne).

Remitent przyjął od wystawcy na zabezpieczenie weksel in blanco, zrobił jego ksero, na awersie kserokopii potwierdził otrzymanie egzemplarza weksla, podpisał się i zwrócił kopię wystawcy. Czy remitent poprzez złożenie podpisu czymś ryzykuje? Zapraszam do lektury i ewentualnych komentarzy ;)

Co należy rozumieć poprzez „ksero weksla”? Czy każde ksero weksla faktycznie jest tylko kserem?

Na wstępie należy zauważyć, że prawo wekslowe nie wymaga, aby weksel był sporządzony na specjalnych blankietach. Podłożem weksla mogą być zatem specjalnie sporządzone blankiety, ale również zwykłe wydruki, jak i kserokopie tych blankietów lub wydruków, które zaopatrzone w oryginalny podpis, będą stanowiły weksel wystawiony w oryginale.

Jeśli remitent otrzyma od wystawcy weksel in blanco, następnie sporządzi jego kserokopię, i na awersie kserokopii weksla położy swój podpis (dla uproszczenia przyjmijmy, że bezsporne będzie, że nie będzie to podpis w charakterze wystawcy), to nie można uznać, że jest to tylko kserokopia weksla. Będzie to dokument nie zawierający co prawda podpisu wystawcy (bo zawierający kserokopię podpisu wystawcy), niemniej jednak w dość prosty sposób może stać się pełnoprawnym wekslem, w którym… nieświadomy remitent może stać się poręczycielem.

Załóżmy, że remitent podpisuje się na awersie kserokopii weksla pod oświadczeniem „potwierdzam otrzymanie niniejszego weksla”. Należy uznać, że oryginalny podpis remitenta nie może być uznany za podpis wystawcy weksla, ponieważ z okoliczności złożenia podpisu (tzn. z faktu położenia go pod wspomnianą adnotacją) wynika, że nie jest to podpis złożony w charakterze wystawcy. Jednakże podpis ten może być uznany za udzielenie poręczenia za wystawcę, zgodnie z art. 31 prawa wekslowego („Sam podpis na przedniej stronie weksla uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy lub trasata.”). Prawo wekslowe nakazuje bowiem uznać za poręczenie każdy podpis na przedniej stronie weksla, nie będący podpisem wystawcy (weksla własnego).

Do rozważenia pozostaje problem, czy podpis złożony na awersie weksla pod adnotacją, z której jasno wynika, że nie został złożony z zamiarem poręczenia, nadal jest poręczeniem. Zwyczaje obrotu nakazują jednak uznawać taki podpis za poręczenie. Poszukując odpowiedzi na to pytanie w literaturze, należy stwierdzić, że dokładnie taki problem jest praktycznie nieporuszany. Spotyka się jedynie oczywiste stwierdzenia, że „sam podpis” na awersie weksla jest poręczeniem, jeśli nie jest to podpis wystawcy lub trasata, nie jest to jednak odpowiedź na pytanie, co jeśli popis nie jest „sam”, a z adnotacją wykluczającą poręczenie. Najdalej rozważa ten problem Ignacy Rosenbluth w swoim komentarzu z 1936r., w którym stwierdza, że „Natomiast takie zwroty [które nie oznaczają poręczenia] nie oznaczają poręczenia, wobec czego z uwagi na podpis mają znaczenie poręczenia tylko wówczas, jeśli umieszczono je na pierwszej stronie”, co doprowadza do wniosku, że podpisane oświadczenie o odbiorze dokumentu, jeśli jest złożone na awersie weksla, może być poręczeniem.

Tak sporządzony weksel nie zawiera co prawda jeszcze podpisu wystawcy, jest zatem z mocy prawa nieważny. Jednakże po zaopatrzeniu weksla w podpis wystawcy i uzupełnieniu go w inne wymienione w art. 101 prawa wekslowego elementy, dokument taki stanie się wekslem, a osoba podpisująca weksel jako potwierdzenie jego otrzymania, poprzez złożony przez siebie podpis na przedniej stronie (na awersie) weksla będzie odpowiadała tak jak poręczyciel. Oznacza to, że posiadacz weksla będzie mógł żądać od niej zapłaty na równi z wystawcą. Poręczyciel będzie zobowiązany do zapłaty za weksel, a zapłacone kwoty będzie mógł dochodzić od osoby lub podmiotu, która faktycznie podpisała się na wekslu w charakterze wystawcy.

Nie można jednak wykluczyć ryzyka polegającego na tym, że weksel podpisze jakikolwiek podmiot w charakterze „słupa”, a posiadacz będzie dochodził należności wyłącznie od podpisanego w charakterze poręczyciela. Dodać należy, że ważności takiego weksla nie będzie uchybiać fakt, iż dane podmiotu podpisującego weksel w charakterze wystawcy będą nieznane. Wystarczy tylko fizyczna obecność jakiegokolwiek podpisu wystawcy, choćby nie można było ustalić faktu istnienia takiego podmiotu lub osoby.

Istnienie takiego dokumentu może skutkować realną możliwością wykorzystania weksla w sposób niezgodny z wolą pechowego poręczyciela.

W zeszłym miesiącu blog odwiedziło 10200 unikalnych czytelników.

Spośród zapytań, po których internauci trafiali na mój blog, tym razem wybrałem do krótkiego omówienia wybrałem następujące frazy:

– pozew z weksla na wystawcę i poręczyciela liczenie odsetek – poręczyciel odpowiada tak samo jak wystawca (zakładając, że właśnie za niego poręczył), dlatego odsetki z takiego weksla oblicza się tak samo, jak gdyby pozew był kierowany tylko wobec wystawcy.

– czy trzeba zgłosić weksel do Urzędu Skarbowego – fakt wystawienia weksla nie podlega zgłoszeniu do US, ani do żadnego innego urzędu, czy instytucji. Należ jednak pamiętać, że obowiązkowi takiemu może podlegać transakcja, którą weksel albo zabezpiecza, albo był środkiem płatności (np. jeśli kupiłeś samochód i zapłaciłeś wekslem, nadal jesteś zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy sprzedaży i złożenia odpowiedniej deklaracji PIT).

– firma nie chce oddać weksla tylko sama zniszczyć komisyjnie jak rozumiem, problem dotyczy weksla in blanco po spłacie roszczenia zasadniczego. Lepiej jednak będzie, jeśli weksel zostanie zwrócony wystawcy, a nie zniszczony (Pozwolić na komisyjne zniszczenie, czy odebrać?)

– dariusz czekan weksel
– dariusz czekan opinie
– […]
Nie mam pojęcia, kto to jest Dariusz Czekan, ale na niektóre frazy z jego nazwiskiem pojawia się mój blog, mimo że nic o nim nie pisałem. Może Ty znasz pana Darka? :)

Dziękuję wszystkim czytającym i komentującym. Zapraszam do odwiedzin w tym ostatnim miesiącu świata :)