Wystawienie i wręczenie wierzycielowi wekslu gwarancyjnego ma na celu, aby wierzyciel w razie niezaspokojenia go w umówionym terminie płatności miał prawo skarżyć dłużnika na podstawie wręczonego mu wekslu, zamiast skarżyć go na podstawie zasadniczego zobowiązania. Weksel gwarancyjny nie może być odstąpiony w drodze indosu lub cesji osobie trzeciej bez zasadniczej pretensji. Kto odstąpił weksel gwarancyjny, tym samym zrealizował swą pretensję. (O.S.N. z 27/9 1935r. C. III 465/34. O.S.P. poz. 43 z 1936r.)
Zazwyczaj poprzez pojęcie weksla gwarancyjnego uważamy weksel mający na celu zabezpieczenie jakiegoś roszczenia, w którym to wekslu wysokość zobowiązania jest z góry określona i na nim wpisana. W przeciwieństwie do weksla in blanco (zwanego niekiedy kaucyjnym), gdzie suma wekslowa jest niewiadoma w momencie wystawiania. Zaznaczam jednak, że są to pojęcia nieostre, i w praktyce ich dokładne znaczenie może się różnić.
Wierzyciel, sprzedając weksel gwarancyjny zabezpieczający określone roszczenie, wyzbywa się również roszczenia głównego, które przez ten dokument było zabezpieczane. Jeśli zatem remitent przyjmuje weksel na pewną kwotę, z tytułu zabezpieczenia poprawnego wykonania określonego zlecenia (np. robót budowlanych), to w przypadku wystąpienia szkody (opóźnienie w budowie, niezrealizowanie norm jakościowych), może – zgodnie z umową – dochodzić swojej należności bądź to z weksla, bądź na zasadach ogólnych. Jednakże puszczając weksel gwarancyjny w obieg, pozbywa się również prawa do dochodzenia należności na zasadach ogólnych, pozawekslowych.
Za to w tym wyroku SN zajął zgoła odmienne stanowisko.
Niby mowa o wekslu zdyskontowanym ale co za różnica czy weksel zdyskontowano czy też puszczono w obieg jako zapłatę.
Sąd w uzasadnieniu przyjął, moim zdaniem dość karkołomne, zapatrywanie, że zdyskontowanie i indosowanie weksla to dwie niezależne czynności prawne… A ja myślałem, że dyskonto weksla to zakup tegoż papieru za cenę niższą od nominału…
Ten manewr doprowadził jednak Sąd do konstatacji, że
@Piotr: w cytowanym we wpisie orzeczeniu najważniejsze jest imho:
Co oznacza ni mniej ni więcej, że jeśli miałeś weksel na zabezpieczenie zwrotu pożyczki, weksel wypełniłeś i sprzedałeś, dostając za to pieniądze, to już masz przecież tę pożyczkę spłaconą właśnie w ten sposób. I niegodziwym ;) byłoby „jeszcze raz” żądać zapłaty ze stosunku podstawowego. To, że indosant sam może odpowiadać jest tu nieistotne – jeśli będzie odpowiadał, wówczas dopiero nabędzie kolejne prawo do żądania zapłaty od wystawcy wynikające z tego, że jako indosant weksel wykupił – podstawą odpowiedzialności jest wówczas prawo wekslowe, a nie stosunek podstawowy.
cd. bo z samym stwierdzeniem:
rzeczywiście można łatwo polemizować, no bo jak „nie może”, skoro fizycznie można to zrobić :)
Lech: rzeczywiście można łatwo polemizować, no bo jak „nie może”, skoro fizycznie można to zrobić :)
Równie łatwo można przypomnieć, że dla wygaśnięcia wierzytelności ze stosunku podstawowego w razie indosowania weksla zabezpieczającego tę wierzytelność, niezbędny jest albo przepis, który tak stanowi, albo czynność prawna. Przepisu nie ma, a argumenty słusznościowe (?) nie wystarczą.
Warto zauważyć, że problemy wystawcy weksla z wyroku IV CKN 517/01 mogą spotkać równie dobrze wystawcę weksla „płatniczego”. Jeśli remitent indosuje weksel a komornik zajmie wierzytelność remitenta ze stosunku podstawowego przed terminem płatności weksla, to może być kłopot. Okazuje się, że gwarancyjny charakter weksla in blanco (uzupełnionego) nie ma w takiej sytuacji specjalnego znaczenia.
Pozdrawiam.
Czyli jaka jest zasadnicza różnica między wekslem gwarancyjnym a wekslem na zlecenie? Czy wierzyciel może przyjąć weksel gwarancyjny, czy powinien żądać na zlecenie (który jest bezpieczniejszy dla wierzyciela)?
@Tomek – myślę, że używasz tych pojęć bez zrozumienia – weksel gwarancyjny i weksel na zlecenie to nie są jakieś dwa odrębne byty – to może być ten sam weksel.
@Lech, chodzi mi konkretnie o to, że kontrahent na dokumencie weksla własnego in blanco w części weksla: „zapłacę………………………za ten weksel na zlecenie…………………”, przekreślił zwrot „na zlecenie” dopisując: „gwarancyjny nie na zlecenie”.
Zastanawiam się nad wprowadzoną zmianą przez kontrahenta (jaka jest teraz różnica w wekslu) i czy mogę przyjąć taki weksel (czy jest on dla mnie bezpieczny)
@Tomek – z zacytowanej zmiany wynikałoby, że weksel jest formalnie nieważny. Ale nie jest to miejsce na takie dyskusje, ewentualnie zapraszam na forum ze skanem weksla (https://forum.remitent.pl)