Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Iura novit curia? Czy sąd zna prawo?

Są takie chwile, kiedy wszystkie witki opadają po otrzymaniu listu z sądu, i aż się chce sparafrazować popularne powiedzenie „Ach, jak małą ilością mądrości jest rządzony ten świat” w odniesieniu do… sądzenia.

Jeszcze w pamięci mam wybryki pleszewskiego sądu, dla którego przedłożony poprawny weksel to było za mało, aby mieć podstawę nie tylko do wydania nakazu zapłaty, ale w ogóle do zasądzenia roszczenia, czy też drobne potknięcie jednego z sądów, który sam z siebie nie wiedział z czego wynika solidarność zobowiązania dłużników wekslowych, i gdy myślałem, że nic mnie już nie zdziwi – tak znów zostałem zaskoczony, tym razem sądem w Gdyni, który odmawia wydania nakazu zapłaty, z uwagi na „brak dowodu przedstawienia weksla do zapłaty”.

nieprzedstawienie-wezwanie
Z pozoru żądanie wygląda logicznie – sąd, chcąc zasądzić odsetki od daty przedstawienia weksla do zapłaty, chce mieć dowód dokonania takiego przedstawienia. Tylko że wygląda na to, że sąd nie do końca wie na czym polega przedstawienie weksla do zapłaty, oraz co się działo w tym temacie w dotychczasowych orzeczeniach sądów oraz poglądach komentatorów do prawa wekslowego gdzieś tak w ostatnich stu latach, jeśli nie więcej.

Jakkolwiek zgodziłbym się ze stanowiskiem sądu, gdyby powód w pozwie jawnie przyznał, że weksla do zapłaty nie przedstawił – bowiem wówczas z samych opisanych przez wierzyciela okoliczności wynikałoby, że roszczenie jest przedwczesne, to w tym przypadku w pozwie powód prawidłowo oświadczył, że weksel w terminie jego płatności został przedstawiony do zapłaty. Samo żądanie sądu jest błędne przynajmniej z trzech powodów.

Po pierwsze, na etapie wydawania nakazu zapłaty takie oświadczenie ze strony powoda jest wystarczające. Zważywszy na fakt, że przedstawienie weksla do zapłaty nie przybiera „formy pisemnej”, tylko polega na dokonaniu odpowiednich czynności – czyli pójściu z wekslem w terminie płatności do miejsca jego płatności i okazanie go wystawcy, czy nawet na samej obecności wierzyciela w miejscu płatności, podczas gdy dłużnika tam nie zastano – nie sposób sobie wyobrazić innego „dowodu” na przedstawienie weksla niż taki, że powód oświadcza, że weksel do zapłaty przedstawił.

Po drugie, ewentualne nieprzedstawienie weksla do zapłaty może być przedmiotem zarzutu ze strony pozwanego. Jeśli zatem sąd, nie proszony o to przez pozwanego, sam z siebie podnosi wobec roszczenia wysuwanego w pozwie zarzuty, których podnoszenie jest przywilejem pozwanego, naraża się na zarzut nierównego traktowania stron procesu.

I w końcu po trzecie – ciężar dowodu zarzutu nieprzedstawienia weksla do zapłaty spoczywa na tym, kto taki zarzut składa. Zatem to nie powód jest zobowiązany do przeprowadzenia dowodu przedstawienia weksla do zapłaty, tylko zarzucająca to strona jest zobowiązana do przeprowadzenia dowodu na okoliczność nieprzedstawienia weksla do zapłaty.

Pomijając już fakt, że wspomniany w piśmie art. 38 prawa wekslowego nie stanowi, że „nieprzedstawienie weksla do zapłaty rodzi skutek w postaci utraty możliwości dochodzenia odsetek”. Skutku takiego doszukiwałbym się w innych przepisach.

Powód złożył pismo z wyjaśnieniem tych zawiłych kwestii – czy skutecznie – to się okaże ;)

Speak Your Mind

*