Na co zwrócić szczególną uwagę przy zakupie weksla?

Weksel jest szczególnie wdzięcznym przedmiotem do handlu. Indos jest o wiele prostszym sposobem na przekazanie praw do wierzytelności, niż przykładowo cesja. Z tego względu możemy spotkać się z ofertami sprzedaży weksla, a właściwie z ofertami sprzedaży zawartej w wekslu wierzytelności.

Zazwyczaj sytuacja wygląda wówczas następująco, iż wystawcą weksla jest jakiś podmiot, natomiast sprzedawcą jest remitent. Oferta może dotyczyć zarówno sprzedaży weksla in blanco, jak i weksla już wypełnionego.

Oto najważniejsze rzeczy, na które powinieneś zwrócić uwagę, jeśli chcesz zakupić wierzytelność wekslową:

Nie warto kupować weksli in blanco

Przy zakupie weksla in blanco zawsze ryzykujesz tym, że wystawca może wobec ciebie podnieść zarzut niezgodnego z umową wypełnienia weksla. Zasadniczo bowiem, zgodnie z orzecznictwem nabycie weksla in blanco zaopatrzonego w indos, ale nie wypełnionego, nie stwarza indosatariuszowi (nabywcy) ułatwień w dochodzeniu praw z weksla i ochrony przewidzianej w art. 16 i 17 prawa wekslowego (wyrok SN z dnia 2002.04.16 V CKN 1107/00).

Trzeba również pamiętać, że większość porozumień wekslowych daje uprawnienia do wypełnienia weksla wyłącznie remitentowi, tym samym wypełnienie weksla przez kolejnego nabywce, choćby suma wekslowa była zasadna, jest niezgodne z zawartą umową wekslową.

Zwróć uwagę na poprawność treści weksla

Zasadnym jest, aby kupowany weksel był wekslem zupełnym, najlepiej wypisanym w całości przez wystawcę. Przy zakupie takiej wierzytelności należy ocenić (lub zwrócić się z tym do zaufanej w tym temacie osoby), czy weksel nie zawiera unieważniających go klauzul, czy choćby klauzul, których stosowanie jest wątpliwe (np. „Do dnia…”).

Spytaj się wystawcy, czy wystawiał weksel

Czasem najprostsze sposoby są najlepsze. Chcesz kupić wystawiony przez kogoś weksel? Spytaj się, czy rzeczywiście go wystawiał.

Niech sprzedawca odpowiada w przypadku nieistnienia wierzytelności

To jest ta rzecz, na którą chciałbym zwrócić szczególną uwagę.

Chodzi przede wszystkim o zabezpieczenie się w sytuacji, kiedy okaże się, że wystawca nie odpowiada z weksla ponieważ nie wystawiał go (podrobiony podpis) lub do zaciągnięcia zobowiązania nie doszło z innego powodu (np. podpisanie weksla pod wpływem groźby).

Zasadniczo indosant (osoba zbywająca weksel) odpowiada za zapłatę, jednak odpowiedzialność ta jest zwyczajowo wyłączana w sytuacji, kiedy dochodzi do sprzedaży wierzytelności, zwłaszcza jeśli cena sprzedaży jest istotnie niższa niż wartość nominalna zobowiązania. Wyłączenie odpowiedzialności indosanta może się odbyć poprzez dokonanie indosu z klauzulą „bez obliga”. Ponadto samo dokonanie indosu po terminie płatności weksla wyłącza już odpowiedzialność zbywcy.

Tym samym należy zawrzeć ze sprzedającym wierzytelność pozawekslową umowę, w której określi się, iż zbywca ma obowiązek zwrócić otrzymaną cenę, w przypadku gdy okaże się, że wystawca weksla nie będzie zobowiązany do jego wykupu. W warunkach takiej umowy można zawrzeć dodatkowe kary umowne, tak aby nie doszło do sytuacji, że sprzedający co prawda zwróci zapłaconą cenę, ale przez kilka miesięcy cieszyć się będzie dzięki temu „nieoprocentowanym kredytem”.