Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Odkrywanie oczywistości prawa wekslowego

Art. 8
Kto podpisał weksel jako przedstawiciel innej osoby, nie będąc umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam wekslowo […]

W dzisiejszej Rzeczpospolitej na pierwszej żółtej stronie zamieszczony jest artykuł „Za weksel trzeba zapłacić” (dostęp płatny), w którym poruszana jest następujący problem:

Osoba, która podpisała weksel w imieniu firmy (np. jako prezes sp. z o.o.), nie będąc jednocześnie umocowaną do reprezentowania owego podmiotu, odpowiada za weksel prywatnie.

Jak widać, pomimo że wynika to bezpośrednio z prawa wekslowego, nie jest wszystkim znane.

„Za weksel trzeba zapłacić. Izabela Lewandowska, Rzeczpospolita 5 listopada 2010

W jej [spółki z o.o.] imieniu podpis na wekslu jako członek zarządu złożył Mariusz J. Rzecz w tym, że od roku nie pełnił on tej funkcji. Nie miał więc prawa do reprezentowania spółki ani do składania w jej imieniu jakichkolwiek oświadczeń. Spółka ta więc nie stała się poręczycielem i dług zabezpieczony wekslem w żaden sposób jej nie dotyczył.

Wierzyciel dochodził zatem należności prywatnie od rzekomego pełnomocnika.

Jednakże zasadnicze znaczenie dla wyniku sprawy miał art. 8 prawa wekslowego. Sędzia zaznaczyła, że dotyczy on także reprezentującego osobę prawną. Uchylenie skutków wynikających z tego przepisu uzasadnia tylko to, że wierzyciel wiedział, iż ten, kto podpisał weksel jako organ osoby prawnej, nim nie jest. Ciężar wykazania tego spoczywa na osobie, która się na to powołuje.

Przez nieznajomość prawa wekslowego Mariusz J. musi zapłacić 887 tysięcy złotych.

Podobny problem może wystąpić w przypadku „gołych” weksli in blanco, czyli takich, które nie zawierają między innymi daty wystawienia. Jeśli weksel taki podpisze członek zarządu w 2010r., a zostanie on uzupełniony w 2012 roku i taka data zostanie wpisana jako data wystawienia, to z takiego weksla odpowiadać będzie osoba podpisana prywatnie, jeśli w 2012r. nie będzie już umocowana do reprezentowania spółki. Jedyną możliwością obrony byłoby wykazanie, że weksel de facto został wystawiony i wręczony w 2010r., co może być trudne, zakładając świadomie podstępne działanie wierzyciela oraz fakt, że często weksle in blanco są wystawiane w sposób uniemożliwiający dłużnikom podnoszenie zarzutów wynikających z umowy wekslowej.

Szerzej problem braku daty wystawienia weksla in blanco został poruszony tutaj.

Comments

  1. te zmiany w firmach to jest jednak problem.Znajomy potrzebował w ubiegłym roku pieniędzy na rozwój i rozbudowę szkoły prywatnej.Z grupką przyjaciół wyłożyliśmy trochę kasy.(nie pierwszy raz)Niektórzy wybrali umowę pożyczki ,inni weksle.Szkołę prowadzi stowarzyszenie i odwołało we wrześniu dyrektora.Teraz mija termin spłat i problem.Do szkoły nie mogą wejść bez zgody dyrekcji osoby obce i jest problem z dostaniem się do gabinetu.Nie mógł się dostać nawet radca prawny jednego z wierzycieli.Moje pytanie jak w takim wypadku należy okazać weksel i wezwać do wykupu.Jeśli się nie da osobiście to czy można wysłać pocztą wezwanie .Przecież jak jej pokażę to go podrze.Dodam,że mam termin wykupu weksla na 12 listopada.

  2. Cóż, jeśli się nie ufa dłużnikowi, to na okazanie weksla bierze się kolegę, jako ochroniarza i świadka :) nie daje weksla do ręki, tylko okazuje; brak możliwości wejścia do gabinetu to problem dłużnika, ważne, aby wierzyciel był i umożliwił okazanie weksla, czy dłużnik z tego skorzystał, to już nieważne. Jeśli realnie obawiamy się zniszczenia weksla, warto wykonać jego notarialną kopię, która w razie czego będzie dowodem w sprawie amortyzującej weksel (czyli „odtwarzającej” go w przypadku jego zniszczenia przez dłużnika).

  3. z kobietami nigdy nic nie wiadomo.Może nawet nagle odda kasę ale trochę mnie to wciągnęło z tymi wekslami.Tak dla ciekawości dopytam o szczegóły.Może kiedyś się przydadzą.
    Odnotowuje się gdzieś fakt próby okazania na wekslu.Dodam,że mam weksel bez protestu.Co wpisuje się wtedy w pozwie .W przypadku wysyłki jest dowód nadania a w przypadku okazania osobistego.

  4. Nie trzeba odnotowywać faktu okazania weksla. Oczywiście ideałem jest, jeśli dłużnik da notkę: „widziałem, odmawiam zapłaty”, ale do tego trzeba współdziałania dłużnika (co jest realne, jeśli na przykład umawiamy się z nim na późniejszą spłatę weksla).
    W pozwie wystarczy napisać, że weksel został okazany w danym dniu, jeśli rzeczywiście byłeś z kimś na okazaniu, możesz go wskazać jako świadka.
    Jednak na etapie wydawania nakazu zapłaty sąd nie bada, czy weksel został przedstawiony do zapłaty – nieprzedstawienie weksla może być co najwyżej podniesione jako zarzut przez dłużnika.
    Generalnie nie obawiałbym się takiego zarzutu.

  5. Heh… Właśnie dlatego Rzepę czytam rzadko. Bo wydaje mi się, że kiedyś było tam najczęściej o czymś nowym, nieznanym, jakiś niuans, ciekawostki z orzecznictwa – a nie przekładanie z polskiego na nasze oczywistych rzeczy z najważniejszych kodeksów czy ustaw, albo odkrywanie Ameryki w stylu stwierdzeniu (jak rozumiem – odkrycie, bo w tytule?) czegoś, co jest oczywiste i wynika z umiejętności czytania ze zrozumieniem, nie wymagając nic, a na pewno nie studiów prawniczych do ogarnięcia tegoż.

  6. @Palabra: jednak z drugiej strony trudno, aby gazety codzienne pisały rozprawy na poziomie profesorów prawa, skoro ludzie nie znają elementarnych podstaw.

  7. stanisław says

    Witam!
    Wystawca jak i poręczyciel weksla ukrywają skrzętnie swe adresy. Poręczyciel jest aktualnie oskarżony w sprawie innej, na którą mam dostęp jako pokrzywdzony-świadek ( nie występuję jako oskarżyciel posiłkowy). Oskarżony-poręczyciel bywa na rozprawach. Czy jest dopuszczalne ( i skuteczne zarazem) okazanie mu weksla i wezwania do wykupu na rozprawie z racji braku innego kontaktu. jeśli nie – czy będzie skuteczne przesłanie weksla pełnomocnikowi procesowemu oskarżonego .

  8. @Stanisław – nie sposób nic doradzić nie znając treści weksla, zapraszam do umieszczenia jego skanu na forum (https://forum.remitent.pl)

Speak Your Mind

*