W jaki sposób można zapłacić wekslem, który się wystawiło, lub który się otrzymało od swojego dłużnika?
Jedną z cech weksla jest jego obiegowy charakter. Posiadacz nie musi czekać do terminu płatności, może sprzedać weksel na rzecz innej osoby lub podmiotu, otrzymując w zamian zapłatę lub towar. Kolejna osoba może odsprzedać taki weksel dalej. W końcowym efekcie na takim wekslu będzie występować kolejny ciąg posiadaczy (tzw. indosantów). Ostatni posiadacz weksla, po nadejściu terminu płatności może zwrócić się do wystawcy o zapłatę.
Co ciekawe, jeśli wystawca (czyli ten, kto wystawił weksel i zobowiązał się do płacenia) nie zapłaci, jego aktualny posiadacz może żądać zapłaty od każdej kolejnej osoby będącej indosantem (poprzednim posiadaczem) weksla.
Z tego powodu przyjmując weksel na drodze indosu, nie musimy nawet znać wystawcy. Wystarczy, że mamy zaufanie o osoby, od której weksel otrzymujemy. Ona również odpowiada za zapłatę weksla – jako indosant.
Indos zapisujemy zazwyczaj na odwrotnej stronie weksla i może on brzmieć następująco:
„Ustępuję na zlecenie Adama Nowaka
(data) (podpis osoby zbywającej weksel)”
Kolejny posiadacz (Adam Nowak) może przekazać weksel dalej:
„Ustępuję na zlecenie Karola Wiśniewskiego
(data) (podpis Adama Nowaka)”
Podsumowując: będąc w posiadaniu weksla, możemy przekazać prawa do niego
innej osobie. Należy jednak pamiętać, że odpowiadamy wówczas za zapłatę tego weksla.
Skoro w pełni odpowiadamy za zapłatę, to po co jest indos? Nie prościej zrobić nowy weksel?
@a: jeśli wystawiamy nowy weksel, to za zapłatę odpowiadamy tylko my. Jeśli dokonamy indosu, pierwszym dłużnikiem będzie wystawca. I nawet jeśli zapłacimy za taki weksel, to mamy roszczenie regresowe do wystawcy.
A osoba, na którą dokonamy indosu, chętniej przyjmie weksel, w którym oprócz nas za zapłatę odpowiada jeszcze ktoś inny. Po kilku indosach mamy dokument, z którego ostatni posiadacz może żądać zapłaty od wielu podmiotów (i to jest właśnie zaletą i istotą szeregu indosów).
Czy istnieje jakaś kolejność roszczeń? Czyli pierwszym dłużnikiem jest wystawca, jeśli on nie płaci to przysługuje nam roszczenie od ostatniego posiadacza i tak po kolei??
Odpowiedzialność dłużników wekslowych jest solidarna, zatem wystawca, jego poręczyciel, indosanci, ich poręczyciele – odpowiadają wspólnie i jednocześnie (zakładając, oczywiście, że zostały dopełnione obowiązki skutkujące odpowiedzialnością indosantów).
Dziękuję za odpowiedź. A z jakiego przepisu to wynika?
Ha, dobre pytanie, aż musiałem zajrzeć – czasem na oczywiste pytania odpowiedzi się po prostu „wie”, ale aby wskazać podstawę, to trzeba pomyśleć ;)
Ale jest:
Dziękuję. A jak się do tego odnosi art. 48 prawa wekslowego. Kiedy żąda się zwrotnie?
art. 48 określa, czego można żądać od zobowiązanych zwrotnie, czyli w praktyce od indosantów. Nie dotyczy to wystawcy weksla własnego lub akceptanta (weksla trasowanego) oraz ich poręczycieli, ponieważ ich zobowiązania zostały określone w art. 103 pw. (wystawca weksla własnego) i art. 28 pw. (akceptant).
Jak weksel zostanie przedstawiony do zapłaty wystawcy (względnie: akceptantowi), i ten nie zapłaci. Niekiedy konieczne jest sporządzenie protestu z powodu niezapłacenia.
Abyśmy się dobrze zrozumieli – zaburzenie solidarności zobowiązania jest tylko przed przedstawieniem weksla do zapłaty. Nie może być tak, że żądam zapłaty od indosanta, mimo że weksla nie przedstawiłem jeszcze do zapłaty wystawcy. Jeśli jednak już dopełnimy tego obowiązku-minimum i przedstawimy weksel do zapłaty w odpowiednim czasie, miejscu i odpowiedniej osobie (jak wspomniałem, nieraz potrzebny jest protest), wówczas solidarność wszystkich podpisanych na wekslu otwiera się dla nas w pełni.
Czyli przy przedstawieniu weksla do zapłaty obowiązuje kolejność?
A zatem najpierw przedstawiamy weksel do zapłaty w odpowiedniej kolejności: wystawca, i indosanci (od ostatniego) plus ewentualny protest.
Jeśli nikt nam nie zapłaci i spełniliśmy powyższy wymóg to pozywamy wszystkich solidarnie zgodnie z art. 47.
Nie obowiązuje, ponieważ weksel przedstawia się tylko wystawcy weksla własnego lub akceptantowi.
Przedstawiamy weksel wystawcy, jak nie zapłaci, sporządzamy protest (jeśli jest potrzebny), następnie możemy dochodzić należności od wszystkich podpisanych na wekslu w dowolnej kolejności. Nie trzeba im weksla przedstawiać, jednak wskazane jest w jakikolwiek sposób skontaktować się z nimi i dać im szansę dobrowolnego spełnienia świadczenia, aby nie narazić się na zarzut z art. 101 kpc. Warto również dokonać notyfikacji, jednak niedopełnienie tego obowiązku nie powoduje utraty prawa do żądania sumy wekslowej od kogokolwiek.
Proszęmi wyjasnić jakie znaczenie ma fakt indosu na remitenta . Jest to pierwszy indos dokonany przez remitenta.
@Alfred – chodzi o indos dokonany przez remitenta na siebie samego? Czynność taka jest bezsensowna.
Proszę o informację, jakie są konsekwencję sfałszowania podpisu indosanta?
@Emilia – tak na szybko to na przykład: odpowiedzialność karna za sfałszowanie podpisu na dokumencie, odpowiedzialność cywilna wobec indosanta (który na skutek tego czynu utracił majątek wyrażony w wekslu). Bo oczywiście fałszywy podpis indosanta nie przerywa ciągu indosów, zatem posiadacz (w dobrej wierze) może należności dochodzić od wystawcy (i od pozostałych indosantów, których podpisy nie zostały podrobione).
Źle sprecyzowałam pytanie, chodziło mi o skutki sfałszowania podpisu zbywającego weksel . Rozumiem, że jeżeli na wekslu jest jeden indos np. ” ustępuje na zlecenie X,
podpis sfałszowany Y”
to rozumiem, że indos taki jest nieważny i X nie ma prawa dochodzenia roszczeń z weksla?
Indos ze sfałszowanym podpisem nadal jest traktowany jak indos i stanowi legitymację formalną dla indosatariusza, czyli umożliwia X dochodzenie roszczenia.
Dziękuję za odpowiedź, z jakiego artykułu/orzecznia to wnika?
Z ogólnej zasady, że dochodzący roszczenia z weksla potrzebuje legitymacji formalnej, a niekoniecznie materialnej. Zagadnienie poruszane szerzej w różnych komentarzach, na przykład Stanisław Janczewski – „Prawo Handlowe, Wekslowe i Czekowe”, rozdział o formie indosu („Wszakże gdyby okazało się, że podpis jest nazwiskiem osoby nieistniejącej, bądź że jest podrobiony, albo gdyby pochodził od osoby niezdolnej do działań prawnych, nie traci on przez to znaczenia, to znaczy mimo wszystko winien być uważany za indos i stanowić legitymację formalną dla indosatariusza, a tym samym podstawę do dochodzenia roszczeń z weksla”). I dalej „Z samego pojęcia legitymacji formalnej wynika, że ustawodawcy chodzi jedynie o formalne usprawiedliwienie praw nabywcy weksla, a nie wywód prawa własności, czyli o tzw. legitymację materialną. Toteż choćby poszczególne indosy były fałszywe, albo też choćby to były indosy osób nieistniejących lub niezdolnych do działań prawnych, nie narusza to w niczym legitymacji formalnej, jeśli tylko ciągłość indosów jest zachowana.
Remitent utworzył indos na siebie (postawił pieczątkę swoją na stronie rewersu i podpisał) bez klauzuli , następnie przeniósł ten weksel na indosariusza(pieczątka i podpis). Jaka jest odpowiedzialność za sumę wekslową tego indosanta -remitenta wynikającą z takiego zapis bez klauzuli(obligo) w odniesieniu do Art 15 Prawa Wekslowego.
Nie rozumiem.
Następnie po czym?
Zapraszam do umieszczenia pytania i skanów weksla na forum – https://forum.remitent.pl
W podręczniku przeczytałem, że „Indos może pełnić funkcje: przenośną, gwarancyjną, legitymacyjną oraz pełnomocniczą”. O ile trzy pierwsze przełknąłem, to ta ostatnia wydaje mi się podejrzanie błędna. Czy moje przeczucie jest dobre? Jeśli nie, to na czym miałaby polegać funkcja pełnomocnicza?
@Kontrabanda – na przykład indos do inkasa pełni funkcję indosu pełnomocniczego. O indosie do inkasa nie powinieneś już mieć problemu znaleźć czegoś w literaturze :) W skrócie – co do zasady nadal my jesteśmy posiadaczem weksla, ale do celów inkasa (zebrania gotówki), jako że sami tego nie chcemy robić, upoważniamy na drodze „ustępuję do inkasa na rzecz XXX” pana XXX, aby nam odebrał sumę weksla. Dla dłużnika różnica w tym indosie jest taka, że może podnosić wobec takiego pełnomocnika te zarzuty, które ma wobec osoby, która weksel w ten sposób zbyła – czyli pełnomocnik nie jest chroniony przed zarzutami – co jest oczywiste i zrozumiałe, skoro pełnomocnik tylko reprezentuje poprzedniego wierzyciela.
Mógłby Pan napisać coś o indosie zwrotnym, który niby zaburza jednolite traktowanie wszystkich osób wymienionych w wekslu? Podobno zawsze w takim przypadku wygasa odpowiedzialność osób poprzedzających tego, kto uzyskał (zwrotnie) weksel. Czy bywa to wykorzystywane w oszustwach?
@Adi90 – odpowiedzialność poprzedników nabywającego weksel się nie zmienia. Jeśli są jakieś wątpliwości w tym temacie, zachęcam do założenia odpowiedniego tematu na forum :) (https://forum.remitent.pl)
Czy legitymacja formalna jest warunkiem ważności indosu?
Trochę dziwne to prawo, bo wychodzi na to, że legitymacji materialnej można wcale nie mieć (np. być złodziejem lub znalazcą).
Słyszałem od znajomego, że kiedyś weksel z przerwanym szeregiem indosów uniemożliwiał dochodzenie roszczeń w ogóle. Czyli wystarczyło, że nabywca się zagapił (nie sprawdził indosów i nabył weksel od złodzieja lub znalazcy) albo ktoś dla żartu powypisywał na wekslu niepoprawne indosy i weksel był do kosza.
Formalna poprawność szeregu indosów, a sprawa znalazcy/złodzieja to dwie oddzielne sprawy. Jeśli chcesz podyskutować na ten temat, to zapraszam na forum :) (https://forum.remitent.pl)
Napisał Pan, że „Ostatni posiadacz weksla, po nadejściu terminu płatności może zwrócić się do wystawcy o zapłatę.” To oznacza, że nie można dokonać indosu weksla po terminie jego płatności?
@Marek – taki indos poterminowy będzie przelewem (art. 20 prawa wekslowego).
Jeśli na wekslu widnieje indos, a podmiot nabył weksel na mocy cesji i nie powołuje się na indos w pozwie, to czy takie podejście jest prawidłowe? Czy ma to jakiekolwiek znaczenie?
@Kwiecina – sytuacja nietypowa. Być może to ma znaczenie – na przykład takie, czy w ogóle doszło do skutecznej cesji, jeśli w momencie cesji zbywca nie był już posiadaczem tej wierzytelności, bo ją wcześniej zbył przez indos.