Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Weksle „za okazaniem” nie muszą być płatne od razu

Często występuje sytuacja, kiedy dwie osoby chcą się umówić na płatność, ale trudno jest im wówczas dokładnie określić, kiedy miałaby ona nastąpić.

Rozwiązaniem jest wówczas wystawienie weksla płatnego za okazaniem, co oznacza, że posiadacz może przyjść po zapłatę w każdej chwili począwszy od dnia otrzymania weksla, w praktyce aż do okresu przedawnienia zobowiązania (jeśli na wekslu nie ma indosantów, których to stracimy, jeśli nie przedstawimy weksla w ciągu roku od dnia wystawienia).

(o przedawnieniu weksla, w tym i weksla płatnego „za okazaniem”, pisałem tutaj).

Zazwyczaj strony weksla płatnego za okazaniem – w dorozumiany sposób, pozawekslowo – określają w jakim okresie przedstawienie do zapłaty się odbędzie.

Na przykład nie żąda się zapłaty natychmiast po otrzymaniu weksla, mimo że formalnie posiadacz ma do tego prawo, mijałoby się to jednak z sensem wystawienia samego weksla.

Czasem jednakże wystawca chce mieć pewność, że weksel płatny za okazaniem nie zostanie przedstawiony do zapłaty przed określoną datą.

Jest to szczególnie istotne, jeśli weksel po wręczeniu miałby być indosowany na kolejnego posiadacza. Może on wówczas nie znać, lub nie uznawać, dżentelmeńskich ustaleń pomiędzy wystawcą i remitentem, dotyczących opóźnienia w przedstawieniu weksla do zapłaty.

Z tego powodu prawo wekslowe zezwala, aby wystawca weksla płatnego za okazaniem określił na nim dzień, przed którym przedstawienie weksla do zapłaty nie jest możliwe.

Ustawa nie definiuje jak dokładnie musi brzmieć taka klauzula, można zatem uznać, że może brzmieć ona dowolnie, byleby w dostatecznie jasny sposób deklarowała wolę wystawcy.

Przykład 1:

Warszawa, 16 grudnia 2011r.
Za okazaniem, ale nie wcześniej niż 16 czerwca 2012r., zapłacę za ten weksel…

Przykład 2:

Warszawa, 16 grudnia 2011r.
Za okazaniem zapłacę za ten weksel na rzecz Lecha Malinowskiego
sumę 100zł. Nie przedstawiać do zapłaty przed 16 czerwca 2012r.

Dopiero od pierwszego dnia umożliwiającego przedstawienie weksla do zapłaty, biegnie roczny termin, w którym takie przedstawienie jest możliwe (bez utraty roszczenia do żyrantów), a dopiero po upływie tegoż rocznego okresu, zaczyna biec trzyletni termin przedawnienia wobec wystawcy weksla własnego.

Pomysł opisania powyższej klauzuli zrodził się u mnie po otrzymaniu od kolegi przykładu takiego weksla:

Użytą powyżej klauzulę weksel możliwy do wykorzystania… uważam za nienajszczęśliwszą.

Lepiej zastąpić ją sformułowaniem określającym przedstawienie do zapłaty, a nie „wykorzystanie”.

Poprzez „korzystanie z weksla” można by wszak rozumieć również np. dokonanie indosu, czego wystawca zakazać nie może (nie w ten sposób).

(PS. Jak myślisz, czy widoczne na zdjęciu weksla skreślenie, wpływa w jakiś sposób na ważność zobowiązania?)

Comments

  1. Oczywiście to skreślenie nie powoduje nieważności zobowiązania wekslowego, sądzę nawet że przy jego wykorzystaniu po 8.11.2011 r. bezproblemowo wydano by nakaz zapłaty z takiego weksla w postępowaniu nakazowym. Problemy by tu mogły być gdyby przedstawienie + pozew o wydanie nakazu wniesiono przed 8.11.2011 r. – sądzę, że wtedy nakazu by nie wydano w nakazowym, a w upominawczym.

  2. @Błażej – oczywiście masz rację :)

    Wynika to z faktu, że skreślenia na wekslu są możliwe, natomiast podpisany wystawca (jak i każda inna podpisana na wekslu osoba) odpowiada tak jak przed skreśleniem, jeśli podpisał się właśnie przed zmianami, lub odpowiada tak jak po skreśleniu, jeśli podpisał się już po zmianach.

    Jako że z omawianego w tym wpisie weksla nie wynika, czy podpis został złożony przed, czy po zmianach, dlatego bezpieczniej jest przyjąć (przy wydawaniu nakazu zapłaty) korzystniejszą dla podpisującego się interpretację.

    Aby rozwiać te wątpliwości, można by poprosić wystawcę, aby podpisał ten weksel jeszcze raz, wraz ze wzmianką, że drugi podpis został złożony po zmianie treści weksla.

    Trochę na temat zmian w wekslu pisałem tutaj, ale myślę, że problem ze zmianami/skreśleniami na wekslu doczeka się jeszcze kiedyś kolejnego odrębnego wpisu :)

  3. Weksel płatny za okazaniem. Miejsce wystawienia Suwałki, miejsce płatności Olsztyn, ul xxxxx nr y (jest to siedziba wierzyciela).
    Czy różne miejsce wystawienia i płatności unieważnia weksel?

  4. @zatem – oczywiście miejsce płatności może być inne niż miejsce wystawienia. Jest to poprawne, normalne i zrozumiałe.

  5. A czy prawo wekslowe dopuszcza możliwość skumulowania tej klauzuli i zaznaczenie np. za okazaniem, ale nie wcześniej niż 1 listopada 2019 roku, i nie później niż 1 grudnia 2019 roku.

  6. @Wojtek – dopuszcza, to po prostu będą 3 różne klauzule:

    1. płatny za okazaniem

    2. Wystawca może zastrzec, że weksel, płatny za okazaniem, nie może być przedstawiony do zapłaty przed oznaczonym dniem.

    3. Weksel powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu roku od dnia wystawienia. Wystawca może oznaczyć krótszy lub dłuższy termin. W tym przypadku termin do przedstawienia biegnie od owego dnia.

    Zatem weksel może przykładowo zawierać klauzule:
    – zapłacę za okazaniem, nie przedstawiać do zapłaty przed 1 stycznia 2020, przedstawić w ciągu miesiąca od tej daty,
    co da w efekcie weksel płatny za okazaniem, w którym termin na przedstawienie to styczeń 2020.

Speak Your Mind

*