Oto dowód, iż nie można wystawiać weksli bez podania remitenta, wystawionych „na zlecenie” oraz bez szczegółowo zawartej i podpisanej przez remitenta umowy wekslowej. A tak dzieje się najczęściej przy wekslach in blanco żądanych nawet przez „poważnych” wierzycieli typu banki lub zakłady ubezpieczeń.
Na jednym z forów internetowych znalazłem poniższe ogłoszenie:
Zatem ktoś wystawił weksel in blanco, prawdopodobnie na zabezpieczenie jakiejś pożyczki na 70 tysięcy zł, a weksel może do niego wrócić na milion złotych.
Jak to wygląda w teorii
W teorii możemy mieć do czynienia z dwoma przypadkami:
1. Remitent sam uzupełni weksel i go sprzeda
2. Posiadacz sprzeda weksel in blanco, który zostanie wypełniony przez nabywcę jako remitenta.
Teoretycznie w obu przypadkach uzupełnienie weksla będzie musiało się opierać na umowie wekslowej, wypełnienie weksla powyżej niej uprawnia dłużnika do zgłoszenia zarzutu uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem.
Jak to wygląda w praktyce
W praktyce weksel może być uzupełniony na rzecz nowego nabywcy jako remitenta – z góry stawia to na przegranej pozycji dłużnika, ponieważ uniemożliwia mu obronę posiadaną umową wekslową zawartą przecież z innym podmiotem.
Wpisanie pierwotnego posiadacza jako remitenta i dokonanie indosu na nabywcę również uniemożliwia podnoszenie wobec niego zarzutów opartych na stosunkach z remitentem, chyba że wykazalibyśmy pozorność indosu, czyli działanie nabywcy świadomie na szkodę dłużnika.
Jak się chronić?
1. Wpisywać remitenta na wekslu
2. Wpisywać datę wystawienia (podpisania) weksla in blanco
3. Stosować klauzulę „nie na zlecenie”
4. Zawierać prawidłową umowę wekslową
5. Umieszczać o niej informację na wekslu
I co w takiej sytuacji, jeśli sprawa trafia do sądu? Weksel był in blanco, wypełnił go nowy nabywca, dekl. weksl. można wyrzucić do kosza. Jak dłużnik ma się bronić? Musi istnieć chyba jakaś pozawekslowa umowa łącząca dłużnika z wierzycielem? Skąd wziął się ten weksel? Co zabezpieczał? Dlaczego został wystawiony? W takiej sytuacji nieuczciwy nabywca weksla może uzupełnić go na dowolną kwotę? I sąd da temu wiarę? Musi być istnieć zapewne jakieś ograniczenie, kontrola wystawionego weksla?
Trzeba pamiętać, że weksel sam w sobie jest bezwarunkowym przyrzeczeniem zapłaty. Najlepiej bronić się poprzez odpowiednie wystawienie weksla in blanco (wpisać remitenta, nie na zlecenie itp. – pisałem o tym niejednokrotnie). Nieuczciwy posiadacz teoretycznie nie może wpisać w wekslu dowolnej kwoty, ale w praktyce sąd da wiarę treści weksla (na tym to przecież polega), a kontrdowody ma przedstawiać wystawca. Do każdej takiej sprawy należy podchodzić indywidualnie, ponieważ każdy przypadek jest inny.
Należy też pamiętać o at. 17 prawa wekslowego – weksel wypełniony na wyższą kwotę, ale indosowany, może być skutecznie dochodzony przez nowego nabywcę, nawet jeśli wykazalibyśmy, że remitent wypisał weksel bezpodstawnie. Dlatego jak już wspominałem – jeśli weksel in blanco tylko nie na zlecenie – ponieważ tylko w nieindosowanym wekslu mamy szansę podnosić zarzuty oparte na stosunkach pozawekslowych z remitentem.
Wymaganie weksli in blanco na zlecenie świadczy o grubej nieznajomości zasad i praktyki wekslowej przez wierzycieli.
Czy zbycie wierzytelności w myśl art. 509 k.c. zabezpieczonej wekslem jest równoznaczne z zbyciem weksla poprzez cesję?
Moim zdaniem nie jest równoznaczne, co nie oznacza, że takiego weksla nigdy nie można zbyć, na przykład:
1. Remitent wypełnia weksel i następnie przenosi go na nowego wierzyciela na podstawie cesji (albo indosu) – jest to możliwe.
2. Remitent przekazuje niewypełniony weksel – tutaj możliwość wypełnienia weksla przez nowego nabywcę może być ograniczona – choćby z tego względu, że umowa wekslowa może uprawniać jedynie remitenta, a nie inny podmiot do wypełnienia weksla.
Art. 921 (9). § 1. Papiery wartościowe na zlecenie legitymują osobę wymienioną w dokumencie oraz każdego, na kogo prawa zostały przeniesione przez indos.
§ 2. Indos jest pisemnym oświadczeniem umieszczonym na papierze wartościowym na zlecenie i zawierającym co najmniej podpis zbywcy, oznaczającym przeniesienie praw na inną osobę.
§ 3. Do przeniesienia praw z dokumentu potrzebne jest jego wydanie oraz istnienie nieprzerwanego szeregu indosów.
Jak w kontekście w/w art. K.c. należy rozumieć „nieprzerwany szereg indosów” ? Czy przerwany szereg indosów powoduje nieważność weksla?
Nie.
zapraszam na forum o wekslach http://www.forum.remitent.pl
Może to głupie, co napiszę, ale:
1. Weksel in blanco
2. Brak stosunku pozawekslowego z remitentem. (np. indosy)
3. ZARZUT: To nie mój weksel. Nigdy czego takiego nie podpisywałem.
4. Co zrobi sąd? Ekspertyza grafologiczna?
@Artur: tak, grafolog
@Mateusz – co to jest nieprzerwany szereg indosów starałem się opisać tutaj http://www.remitent.pl/nieprzerwany-szereg-indosow/438
Możliwa jest cesja wierzytelności z weksla zamiast indosu (i posiadacz będzie wówczas uprawnionym do żądania zapłaty), jednakże każde kolejne zbycie weksla będzie się musiało odbyć na drodze przelewu, a nie indosu.
Ponadto przy dochodzeniu roszczenia, oprócz samego weksla, trzeba przedstawić dokument potwierdzający przejście praw na zasadzie cesji.
Jeśli Firma X zbyła wierzytelność firmie Y wraz z wekslem (zabezpieczał wierzytelność) w trybie art. 509 k.c., to weksel również został zbyty w drodze przelewu? Czy można rozdzielić te 2 transakcje? Zbyć wierzytelność w trybie art. 509 k.c. a weksel w drodze indosu (załóżmy, że był na zlecenie)
W teorii:
do dokonania zbycia wierzytelności nie potrzeba cesji 509kc, tylko wystarczy wypełnić weksel i zbyć go na drodze indosu. Zbywając weksel kaucyjny, gwarancyjny, pozbywamy się również roszczenia zasadniczego: http://www.remitent.pl/indosujac-weksel-gwarancyjny-pozbywasz-sie-rowniez-roszczenia-zasadniczego/427
cytuję:
„Weksel gwarancyjny nie może być odstąpiony w drodze indosu lub cesji osobie trzeciej bez zasadniczej pretensji. Kto odstąpił weksel gwarancyjny, tym samym zrealizował swą pretensję. (O.S.N. z 27/9 1935r. C. III 465/34. O.S.P. poz. 43 z 1936r.)”
Zatem wypełniając weksel in blanco i sprzedając go, zaspokajamy roszczenie zasadnicze, zatem cesja wierzytelności zasadniczej jest już bezprzedmiotowa.
W praktyce:
tutaj sytuacji może być wiele, nawet takich, które nam nie przyjdą do głowy. Możliwości oszustwa, albo nawet nieświadomego pokrzywdzenia wystawcy weksla, gdy ten niepoprawnie wystawił weksel in blanco (np. podpisał czystą kartkę, albo sam goły weksel) jest mnóstwo.
Tym samym może dojść do sytuacji, kiedy wystawca będzie musiał zapłacić i za roszczenie zasadnicze, i za weksel, ponieważ ten będzie już u nowego nabywcy w dobrej wierze. Można się przed tym zabezpieczyć, ale trzeba o tym myśleć przed (!) podpisaniem weksla in blanco.
A co w sytuacji, kiedy umowę pożyczki np. 10 000 zł, podpisaną po dn. 31 grudnia 2006 roku, zabezpieczono wekslem in blanco na starym blankiecie wekslowym – „Urzędowy blankiet wekslowy do sumy wekslowej nie przekraczającej 300 zł” – i wypełniono na sumę 10 000 zł zgodnie z umową i deklaracją wekslową, a jednak suma ta oczywiście przekracza zakres blankietu tj. 300 zł?
Czy taki weksel jest ważny na sumę przekraczającą zakres blankietu?
Czy dłużnik może podnieść taki zarzut do weksla?
Co w sytuacji gdyby nie było umowy i deklaracji wekslowej?
Czy w ogóle można używać starych blankietów do zabezpieczania kwot przekraczających zakres tych blankietów?
Czy osoby posiadające i chcące używać starych blankietów do sum wyższych niż ich zakres, mogą np. odciąć części weksli ze znakiem opłaty skarbowej, orłem i napisem „Urzędowy blankiet wekslowy do sumy wekslowej itd.”?
Radzimy zawsze, że należy zastanowić się przed podpisaniem weksla in blanco. Zastanawiam się, jak można pomóc dłużnikowi post factum? Podpisał weksel – stało się – czy zawsze ma być na straconej pozycji? Jeśli tak rzeczywiście by było, kiepskie mamy prawo wekslowe i k.c.
Artur każdy dorosły człowiek musi odpowiadac za swoje czyny jeśli podpisuje weksel in blanco to musi zdawac sobie sprawe z konsekwencji tak samo jak wsiada do auta pod wpływem alkoholu jak go złapią to zawsze musi byc na straconej pozycji….. tak zawsze a prawo wekslowe jest niepoównywalnie „lepsze” od PC m.in. dlatego że powsatło jeszce w latach 20 ubiegłego wieku.
Myślałem o K.c Łukaszu. Rozmyślałem jeszcze o szeregu nieprzerwanych indosów. Nasunęła mi się jeszcze jedna wątpliwość. Firma A zbywa weksel firmie B. (przelew) Firma B zbywa weksel firmie C (przelew). Firma C zbywa weksel firmie D (poprzez indos). Czy taka konstrukcja jest dopuszczalna? Załóżmy, że weksel był „na zlecenie”. Odwrotnie firma A zbywa weksel firmie B. (indos) Firma B zbywa weksel firmie C (indos). Firma C zbywa weksel firmie D (przelew) Czy taka konstrukcja jest dopuszczalna?
Wydaje się, że tak ale tutaj trzeba zawołac szefa ……Leeeeszku gdzie jesteś?:)
Już jestem i odpowiadam „od końca”:
@Artur – po przelewie nie można już dokonać indosu, czyli:
– możliwa jest sytuacja indos->indos->przelew
– niemożliwa jest sytuacja przelew->indos
@Łukasz – zgadzam się, że każdy powinien być odpowiedzialny za swoje czyny i za swoje podpisy. Prawo wekslowe jest niemal „do bólu” logiczne i konsekwentne, i to mi się w nim najbardziej podoba. Lepiej niech posłowie się nie zabierają do zmian, nie zrobią tego lepiej niż 75 lat temu. Na weksle in blanco potrzebna jest edukacja, edukacja, edukacja, a nie psucie prawa.
@1234567890: i przed, i po 1 stycznia 2007 (data graniczna zniesienia opłaty skarbowej) urzędowy blankiet można było wypełnić na kwotę wyższą niż opłata skarbowa.
Tak, można odciąć opłatę skarbową i nie spowoduje to nieważności weksla.
Z tego wynika, że jeśli podmiot A zbył weksel podmiotowi B poprzez przelew, niemożliwe jest zbycie weksla przez podmiot B podmiotowi C poprzez indos, nawet jeśli weksel był „na zlecenie”
A co nasi wybrańy planują jakieś zmiany w pw?
@Artur – niemożliwe jest zbycie weksla na drodze indosu po przelewie, zgodnie z zasadą, że nie można przekazać więcej praw niż się samemu posiada. Skoro B nie jest indosatariuszem (osobą nabywającą weksel przez indos), to sam indosu nie może dokonać.
Ale jeśli posiadacz nabyłby weksel w spadku, to indosu mógłby dokonać.
@Łukasz – o zmianach nie słyszałem.
Ma Pan na myśli zasadę „nemo plus iuris”?
@Artur: tak.
Choc i tu jest wyjątek
Nabycie weksla lub czeku od nieuprawnionego (art. 16 prawa wekslowego i 17 prawa czekowego).
Wgłębiłem się trochę w temat, i:
Ignacy Rosenbluth w swoim komentarzu do prawa wekslowego pisze, iż:
„Przelew nie przerywa zatem ,,szeregu indosów”, powoduje jedynie, że nabywcy w drodze przelewu i wszystkim jego następcom, choćby wierzytelność nabyli przez indos, dłużnik wekslowy może przeciwstawiać wszystkie te zarzuty, jakie mu przysługiwały przeciwko cedentowi (zbywcy wierzytelności wekslowej)”.
Zatem zbywając weksel po przelewie możemy użyć formuły znanej z indosu „ustępuję na zlecenie…”, ale zbycie takie będzie miało bardziej charakter cesji, z uwagi na możliwość podnoszenia zarzutów przysługujących wobec cedenta.
Z tego wszystkiego mam nauczkę, że operacja „przelew->indos” nie jest niemożliwa, aczkolwiek trzeba pamiętać o specyfice takiego indosu (zgodnie z zasadą n.p.i.).
Dziękuję, panowie, za zmuszenie mnie do wysiłku ;)
Art. 17. Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z wekslu, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.
O jakiej szkodzie dłużnika może być tu mowa?
@Artur: zacytuję III CK 563/02:
„nabywca weksla działa świadomie na szkodę dłużnika, gdy w chwili nabycia weksla wie o istnieniu po stronie dłużnika podstawy do zarzutu wobec poprzedniego posiadacza weksla i nabywając weksel chce pozbawić dłużnika, ze szkodą dla niego, możliwości podniesienia tego zarzutu.”
Dowodowo sprawa bardzo trudna do wykazania. Nie wystarczy dowieść, że posiadacz wiedział o zarzutach, ale że jeszcze specjalnie w celu pozbawienia możliwości ich podnoszenia weksel nabył.
Z przytoczonego komentarza wynika, że możliwa jest sytuacja indos -> przelew -> indos.
@Lech: zacytuję III CK 563/02:
To jest właśnie to, czego nie lubię w prawie wekslowym. Mnóstwo niejasności i domniemań. Tworzenie sztucznych konstrukcji. Przerost formy nad treścią. Cóż po takim artykule, którego nie można w praktyce egzekwować.
Tak, indos->przelew->indos, z zastrzeżeniami, o których pisałem, jest jednak możliwy.
Co do niejasności w prawie – podejrzewam, że w czasie powstawania prawa wekslowego niektóre rzeczy były dla stosujących weksle oczywiste i nie wymagające specjalnych wyjaśnień. A że w międzyczasie przez dwa pokolenia zaprzestano w praktyce stosowania weksli, to nic dziwnego, że teraz mamy problemy ze zrozumieniem podstaw.
Art. 270. § 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.
§ 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Zastanawiam się, czy można pociągnąć do odpowiedzialności karnej z art. 270 par. 2 k.k. posiadacza weksla in blanco – który dysponując deklaracją wekslową podpisaną przez dłużnika – uzupełnił go niezgodnie z jej treścią. Załóżmy że był to kiedyś weksel kaucyjny, zabezpieczający wierzytelność, która uległa już przedawnieniu. Załóżmy, że posiadacz weksla nabył go wraz w wierzytelnością i jest powiedzmy 5. jego posiadaczem.
Wypełnienie weksla niezgodnie z wolą wystawcy – to jest 270 par. 2 kk. Ale wówczas weksel musi być wypełniony pomimo braku zobowiązania pieniężnego lub na kwotę wyższą niż to zobowiązanie.
Samo przedawnienie roszczenia nie oznacza, że wierzyciel nie może próbować dochodzić należności na drodze sądowej, dłużnikowi przysługują wówczas odpowiednie zarzuty.
Tutaj przypomina mi się sprawa Żabki opisana przez Leszka wcześniej.
A jeśli weksel in blanco został zbyty przez indos? Indosariusz – będąc w posiadaniu deklaracji wekslowej – uzupełnia weksel o cechy remitenta, wys. kwoty, termin płatności i składa pozew do sądu. Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla. Zarzuty: Dłużnik przedstawia w sądzie kopię deklaracji wekslowej, z której wynika, że weksel zabezpieczał roszczenie, które uległo przedawnieniu (Lech pewnie napisze, że będzie trzeba wykazać, że to jest TEN weksel), ale czy w tej sytuacji dłużnikowi będą przysługiwały te same zarzuty względem indosariusza co względem indosanta?
Do poczytania:
I CSK 130/06
„Według innego poglądu – opartego na założeniu, że weksel in blanco nie jest
przeznaczony do obiegu i wobec tego można oczekiwać od jego nabywcy, aby
uprzednio zasięgnął u osoby na nim podpisanej informacji o treści upoważnienia do
uzupełnienia – nabycie weksla in blanco jest możliwe tylko ze skutkami przelewu.
Choćby zatem nabycie weksla in blanco przybierało zewnętrzną postać (formę)
nabycia w drodze indosu lub nabycia w sposób określony w art. 14 zdanie drugie
pkt 3 Pr. weksl., wywrze ono tylko takie skutki, jakie wynikają z przelewu
wierzytelności”
oraz
http://www.remitent.pl/czy-mozna-indosowac-weksel-in-blanco/941
Dziękuję, ciekawe orzeczenie muszę przyznać!
Przy czym nie traktowałbym takich orzeczeń jak prawd objawionych – w tym samym stanie faktycznym mogą być różne wyroki, zależy to i od dłużnika (jak się będzie bronił), i od wierzyciela (jak będzie argumentował swoje racje), i od sędziego (jak dobrze zna temat, jak mu się chce przyłożyć do tej sprawy, jakie ma zdanie o abstrakcyjności/kazualności zobowiązania z weksla in blanco) itp. itd.
mam do panow gorące pytanie w 2008 podpisałam z firmą Globsoft umowę na dzierżawe tarminala,wśród 10stron umowy był teraz już wiem weksel inblanco,biała kartka papieru,gdzie złożyłam swój podpis tak jak na innych kartkach niczego nie świadoma dodam ze dopiero otwierałam działalnośc,przeprowadziłam z nimi umowę trzy lata dokładając do tego interesu,ponieważ ani razu nie zrobiłam wysokiego obrotu,chciałam wcześniej zerwać z nimi umowę ale wtedy zostałam uświadomiona,że zapłacę kary umowne tak więc wytrzymałam 3lata i nie chciałam dalej tego prowadzić,przez firmę globsoft została mi i tak nałożona karaok.7000,zaczęłam do nich pisać żeby mi wytłumaczyli za co ani razu nie uzyskałam odp teraz dostałam do wykupienia weksel na 10.000przez firmę windykacyjną ,na czele firmy tej stoi pani prezes która globsoft reprezentuje przed sądem,chciałam z firmą windykacyjną podpisac ugodę i wykupić ten weksel zeszli mi na kwote 6000ale w ugodzie zawarty był taki punkt że na podstawie tej ugody nie mogę dochodzić od globsoftu swoich pieniedzy i znowu jestem w punkcie wyjścia czy mam jakąś szanse dochodzić swoich pram,dodam,że wobec firmy globsoft nie posiadam żadnego zadłużenia (NIE ZAPŁACONYCH FAKTUR CZY TEMU PODOBNEMU),jak można walczyć z taką firmą przypuszczam,że lada chwila dostanę nakaz zapłaty
@marlena:
Globsoft… Już ktoś w komentarzach ktoś wspominał o tej firmie, widzę, że macie nawet forum pokrzywdzonych przez tę firmę (http://www.remitent.pl/bydgoski-weksel-na-26-milionow-czyli-jak-spieprzyc-sprawe/1731/comment-page-1#comment-984). Generalnie podpisywanie czegoś, czego się nie czytało, może prowadzić do różnych dziwnych konsekwencji.
Witam Panie Lechu !
Moje zapytanie brzmi.Posiadam weksel własny na moje zlecenie z terminem płatności 28 luty 2014r
Czy ten weksel mogę przekazać w testamencie innej osobie i czy na wekslu trzeba coś napisać czy tylko w testamencie wystarczy.
I czy dochodzenie roszczeń z tego weksla trwa trzy lata od terminu płatności czy rok.
Dziękuje.
Mirosław T.
Panie @Mirosławie, na wekslu nie trzeba nic pisać, należy sporządzić testament, proszę zapoznać się z terminem „zapis”. Termin przedawnienia weksla własnego wobec wystawcy to 3 lata.
Dziękuje za odpowiedż i pozdrawiam.
M.T.
Panie Leszku mam pytanie odnośnie wezwania do wykupu weksla in blanco. Czy przed takim wezwaniem należy koniecznie wypełnić weksel? czy można wezwać do wykupu weksla in blanco „gołego” z samym podpisem dłużnika? (bez dat, terminów płatności etc.) Z góry dziękuję za odpowiedź.
@Adrian – przed wezwaniem trzeba wypełnić. Można co prawda wypełnić po wezwaniu, ale trochę śmiesznie wygląda wezwanie o roszczenie, które nie istnieje. Chyba że nie wzywamy o weksel, tylko o inne roszczenie cywilne.
Witam. Mam prośbę – proszę podpowiedziec jak mogę skontaktowac się z marleną z tego forum? Mam podobny problem z firmą Globsoft, chciała bym wiedzieć jak zakończyła się jej sprawa – moj mail neapol77@wp.pl.
Jeżeli mieliście problem z Globsoftem lub Intacto to się odezwijcie. Ja z mi mi wygrałem proces.
@Krzysiek czy mógłbyś udzielić mi kilku informacji? Też miałem z nimi problem. 504211368
Czy mogę prosić któregoś z Krzysztofa o kontakt w sprawie firmy Globsoft? Też mam z nimi problem. Podaje maila: madryt2019@onet.pl
Do ” madryt2019@onet.pl
Możesz się do mnie odezwać, jak masz jeszcze z Globsoftem problem.