Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Indos jako sposób na poręczenie weksla

Jak zazwyczaj udziela się poręczenia na wekslu? Wystarczy sam podpis poręczyciela na awersie weksla, albo podpis pod słowem „poręczam” na rewersie.

Zauważyłem jednak, zwłaszcza w wekslach z lat powojennych, że „przedsiębiorstwa uspołecznione” (tak, tak, one też stosowały weksle ;) ) brały weksle od klientów, którzy dokonywali zapłaty za towary w formie ratalnej (tak, tak, bank nie jest niezbędny do sprzedaży „na kredyt”) i jeśli na wekslu zachodziła potrzeba udzielenia poręczenia, wówczas poręczenie takie miało charakter indosu dokonanego przez osobę, która ma poręczyć.

Indosant, jak wiadomo odpowiada za zapłatę weksla.

Jego odpowiedzialność jest jednak słabsza, niż odpowiedzialność awalisty (poręczyciela wekslowego).

Po pierwsze: odpowiedzialność jego jest uzależniona od przedstawienia weksla do zapłaty w dniu płatności, ewentualnie w jednym z dwóch następujących po nim dni powszednich (art. 38 pw.). Jeśli do przedstawienia weksla nie doszło, indosant jest zwolniony z odpowiedzialności. Nadto, jeśli weksel nie zawierał klauzuli bez protestu, konieczne jest sporządzenie protestu wekslowego na okoliczność odmowy zapłaty przez wystawcę.

Po drugie: termin przedawnienia roszczenia o zapłatę posiadacza weksla wobec indosanta wynosi 1 rok, podczas gdy roszczenie wobec poręczyciela wystawcy weksla własnego przedawnia się w czasie 3 lat.

Przykład weksla, w którym poręczenie zostało udzielone w formie indosu:

Poniższy weksel został wystawiony przez Krystynę Rzepkę na zlecenie Heleny Ceglarek (zdjęcie 1). Pani Helena dokonała na rewersie weksla indosu in blanco („na okaziciela” – zdjęcie 2). Następnie weksel został wręczony instytucji kredytującej, która nie została ujawniona na wekslu.

Posiadacz weksla powinien uzupełnić datę płatności (albo uznać, że jest to weksel płatny za okazaniem), przedstawić weksel do zapłaty wystawcy, i w przypadku odmowy zapłaty, może dochodzić należności również od pani Heleny, jako od indosanta. Dokonywanie protestu nie jest konieczne, ponieważ weksel posiada odpowiednią klauzulę zwalniającą z jego sporządzania.

Od siebie jeszcze dodam uwagę, że kultura stosowania weksli była wówczas na o wiele wyższym poziomie, niż obecnie. Weksel posiada wpisaną kwotę, dzisiejszy wierzyciel zażądały by zapewne weksla in blanco „gołego”. Wówczas (lata ’50 XXw.) wierzyciele jeszcze coś wiedzieli o wekslach. Dziś już prawie nic (poza mitem, że weksel powinien składać się wyłącznie z podpisu)…

Zdjęcie 1 – weksel wystawiony przez dłużniczkę na rzecz osoby, która będzie jej żyrantem:


Zdjęcie 2 – indos in blanco dokonany przez żyranta (na rewersie weksla):

Comments

  1. Stare weksle, zwłaszcza przedwojenne, to kopalnia wiedzy na temat klauzul wekslowych. Kolekcjonuję stare obligacje i akcje, a przy okazji przez moje ręce przechodzi cała masa takich weksli. Kiedyś wystawienie „wekslu” na porządku dziennym. Eh,….

  2. @Karol: Tak, aż miło popatrzeć na takie weksle ;)

    A dla tych, którzy chcieliby się pouczyć o wekslach z przykładów, mogę polecić książkę pani Heropolitańskiej „Jak poprawnie wypełnić weksel w 416 przykładach” składającą się z tyluż właśnie przykładów weksli (nie bez drobnych błędów, np. lansowany niegdyś przez Autorkę pogląd o rzekomej niepoprawności oznaczenia waluty jako PLN). Niestety książka nie jest chyba aktualnie szeroko dostępna.

    Z kolei w temacie czeków tej samej autorki – „Jak rozpoznać prawidłowy czek zagraniczny”.

  3. Witam
    Dziwne, tutaj nie mogłem dodać komentarza:
    https://remitent.pl/weksel-pomoc-prawnika
    W każdym bądź razie mam nadzieje, że Pan Lech nie usunie tego co napisałem. Uważam, że Pan XXXXXXXXXXXXX jest dwulicowcem. Jest bardzo miły, a w praktyce to skurwiel.
    No coż, a potem prawnicy dziwią się, że ludzie im nie ufają, jak zamiast pomagać to kombinują jak wydoić klienta….a zrobić to w sposób perfidny na granicy przyzwoitości to robią przedewszytkim dwie grupy zawodowe: właściciele firm i prawnicy.

  4. @Daniel,
    bardzo proszę,
    jeśli ma Pan jakieś nierozwiązane sprawy z inną osobą, to jednak bardzo bym prosił o niezałatwianie takiej prywaty na blogu. To nie jest miejsce na to. Ani nie opisał Pan dokładnie sprawy, więc nikt tutaj zdania na ten temat sobie nie wyrobi, a zamieszczanie tego typu zarzutów wobec prawników w komentarzach niestety nie będzie przeze mnie tolerowane.
    Uprzejmie proszę o uszanowanie tego…

  5. Na zdjęciu widzę weksel bez daty i miejsca wystawienia. Czy jest ważny? Na logikę i zdrowy rozsądek nie powinno s chyba pól odnośnie wystawienia weksla zostawiać in blanco.

    I czy dopisać można potem innym atramentem miejsce wystawienia weksla bez narażenia się na zarzut fałszerstwa?

  6. @Leszek – brak daty i miejsca wystawienia oznacza, że jest to weksel in blanco. Z różnych powodów – jak widać – dane te nie zostały uzupełnione przez wystawcę. Widocznie nie było to wówczas dla niego istotne, wystarczy że wpisał rok. Miejsce i datę wystawienia można bez obaw uzupełnić (nawet powinno się) przed ewentualnym wytoczeniem powództwa, data na znakach opłaty sądowej pozwala „przypomnieć sobie” szacowany okres wystawienia weksla.

  7. Spróbuje jeszcze jakoś wybronić się ze swojego poglądu. Weźmy przypadek, kiedy na wekslu brak miejsca wystawienia, jest tylko data. Poza tym informacja o miejscu płatności jest pod podpisem wystawcy. Czyli poza wekslem. To jest wydrukowane na kompie, podpis, pesel, adres wystawcy długopisem takim jak jego podpis. Czy w tym przypadku dopisanie innym pismem miejsca wystawienia oraz miejsca płatności nie jest faulem. Bo oto z weksla płatnego w siedzibie wystawcy robimy weksel płatny np u reminenta. Gdyby ktoś tak postąpił z moim wekslem uznałbym to co najmniej za nieczyste zagranie.

  8. Poza tym informacja o miejscu płatności jest pod podpisem wystawcy. Czyli poza wekslem.

    To delikatna sprawa. Jeśli by spojrzeć na dawny blankiet weksla, to normą jest sytuacja, kiedy miejsce płatności jest pod podpisem – bo miejsce płatności jest w „ostatniej linijce po lewej”, a podpis znajduje się po prawej stronie, często trochę wyżej od miejsca płatności. Zwyczajowo uznaje się jednak, że podpis w takim przypadku miejsce płatności obejmuje.

    Bo oto z weksla płatnego w siedzibie wystawcy robimy weksel płatny np u reminenta. Gdyby ktoś tak postąpił z moim wekslem uznałbym to co najmniej za nieczyste zagranie.

    Jest to jakaś forma złośliwości, otwierająca drogę do ewentualnych sporów, nie twierdziłbym jednak, że jest to fałszerstwo weksla. Za mały kaliber zmian, skoro istota zobowiązania (ile i kiedy) się nie zmienia. Poza tym zmiany takie są nie na rękę remitentowi (posiadaczowi), bo istnieje ryzyko, że jednak wyjdzie z tego weksel z dwoma miejscami płatności.

    No i dyskusja nie dotyczy już weksla ze zdjęcia :)

Speak Your Mind

*