Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Jak długi może być termin płatności weksla?

W zeszłym miesiącu rozmawiałem z Czytelnikiem, który pytał się mnie, jaki może być maksymalnie długi termin płatności weksla? Czy jeśli w tym wpisie podawałem przykład weksla płatnego za okazaniem z klauzulą przedłużającą okres na przedstawienie do zapłaty przez okres 5 lat, to czy znaczy to, że okres 5-letni jest maksymalnym okresem, w którym weksel może być płatny?

Nie, nie ma takiego ograniczenia. Zarówno weksel płatny za okazaniem może mieć określony dowolnie długi okres na przedstawienie do zapłaty, jak również weksel posiadający konkretny termin zapłaty, może być płatny w dalekiej przyszłości.

Na przykład za 100 lat.

Warto jednak pamiętać o ważnej rzeczy. Weksel jest najbardziej przydatny przy kredycie krótkoterminowym. Im dłuższy termin płatności, tym większe ryzyko. Konkretnie dwa ryzyka.

Po pierwsze – weksel jako zabezpieczenie osobiste, a nie rzeczowe, umożliwia wyegzekwowanie zapłaty tylko wówczas, jeśli dłużnik będzie wypłacalny w terminie płatności. O ile można – w pewnych granicach – przewidzieć, czy wystawca będzie wypłacalny za miesiąc, może za rok (a przynajmniej można na podstawie racjonalnych przesłanek podjąć takie ryzyko), o tyle trudno coś takiego ekstrapolować na okres znacznie dłuższy.

Po drugie – weksel jest zobowiązaniem wyłącznie pieniężnym. Obecnie każda waluta jest pieniądzem fiducjarnym (czyli nie ma oparcia w dobrach materialnych takich jak np. złoto), co przy obecnej polityce zadłużania państw i dodrukowania pieniędzy, pozwala z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć, że większość walut w dłuższej perspektywie będzie znacznie traciło na wartości, z okresami hiperinflacji włącznie. Zatem określenie z góry stopy odsetek, która gwarantowałaby, że pożyczone dziś 1000zł zostanie oddane w takiej samej wartości nabywczej pieniądza za 20 lat, jest praktycznie niemożliwe. W przypadku bardzo długoterminowych umów, lepiej będzie zawrzeć je w standardowej formie, określając zobowiązania w ponadczasowych wartościach (np. pożyczam dziś wartość uncji złota i oczekuję za 20 lat oddania wartości dwóch uncji złota), zabezpieczając umowę wekslem in blanco, bez wpisanej kwoty, z poprawnie zawartą umową wekslową.

Comments

  1. Mam pytanie czy weksel może być wystawiony w Krugerrandach południowo-afrykańskich (1 Krugerrand zawiera dokładnie 1 oz. złota) ? I jak taki weksel byłby teoretycznie egzekwowany?
    Kont bankowych dla Krugerrandów nie ma. Temat akademicki ale w jednym z komentarzy przyznał się Pan, że takie lubi.

    jeszcze cytat z Wikipedii
    „The Kruger Rand remains legal tender in South Africa, and is accepted at the majority of businesses throughout the Republic. Banks will exchange the Kruger Rand for South African Rands at the per fine ounce value for Gold on a given day.”

  2. @czekan: walutą RPA jest rand. Krugerrandy to „tylko” złote monety, nie tylko o jednouncjowej wadze. Nawet nie mają określonego nominału w walucie. Nie ma sposobu, aby poprzez weksel nakazać komuś płacenia Krugerrandami :)

  3. I patrząc z drugiej strony – zakładając, że jakieś państwo, na przykład Polska, bije swoją walutę wyłącznie w złotych monetach, np. 1zł w monetach o wadze 0,01g złota, 2zł w monetach o wadze 0,02g złota itd. – tylko wówczas można uznać, że weksel „będzie płatny w złocie”. Ale tylko pośrednio. Jeśli bowiem przyjmiemy weksel na 100zł, licząc, że będzie on wart 1g złota, a w międzyczasie państwo „zepsuje” walutę, zaprzestając jej bicia w złocie (co oczywiście spowoduje gwałtowny spadek jej wartości), to pozostaniemy tylko z wekslem na 100zł o wartości 0,0000[…]01g złota…

  4. Właśnie Republika Południowej Afryki ma dwie waluty.
    Jedną tradycyjną fiducjarną (en. FIAT) czyli randa oraz drugą bitą tylko ze złota krugerranda
    (i raczej nie zaczną go bić z czystej miedzi; za fałszowanie krugerrandów odpowiada się tak jak za fałszerstwo pieniędzy w przeciwieństwie do złotych sztabek)

    http://en.wikipedia.org/wiki/South_African_rand
    http://en.wikipedia.org/wiki/Krugerrand

  5. @czekan: z polskiej wikipedii: „Krugerrandy są prawnym środkiem płatniczym w RPA, jednak obecnie nie są używane jako waluta.” – wskazane przez Ciebie linki temu nie przeczą. Nie znalazłem informacji na temat, iż RPA ma dwie waluty, w tym krugerrandy.

  6. Trochę poszukałem i wyszło mi na to, iż:
    a) Krugerrand podobnie jak meksykański Libertad (złoty, srebrny ma być ) jest środkiem płatniczym (en. Legal Tender) a nie walutą jak napisałem wcześniej
    b) z tego, iż coś jest środkiem płatniczym wynika, że zobowiązanie w nim płacone musi być zaakceptowane
    c) Art. 41 Prawa Wekslowego pozwala zapłacić za zobowiązanie walutą państwa, które jest miejscem płatności, chyba że było to inaczej zastrzeżone w wekslu.

    I teraz zaczynają się schody
    Waluty (Currency) przez rządy są z definicji środkami płatniczymi (Legal Tender).
    W prawie wekslowym jest słowo „waluta” oraz „oznaczona suma pieniężna”.
    No i teraz dobrze byłoby wiedzieć jaka jest zależność pomiędzy pieniędzmi, walutami i środkami płatniczymi? (W II RP w momencie pisania tego prawa złotówka po reformie Grabskiego była zespawana ze złotem podobnie jak większość walut europejskich i wtedy waluta, pieniądz i środek płatniczy to była w zasadzie jedność)

  7. Przepraszam za komentarz pod komentarzem. Jeszcze w ramach definicji znalazłem Prawo dewizowe
    [USTAWA z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe Dz. U. z 2002r. Nr 141, poz. 1178 z późniejszymi zmianami]
    Art. 2.
    1. W rozumieniu ustawy:
    (…)
    8) wartościami dewizowymi są zagraniczne środki płatnicze oraz złoto dewizowe
    i platyna dewizowa, [Krugerrand jest, bo jest środkiem płatniczym]
    9) zagranicznymi środkami płatniczymi są waluty obce i dewizy, [Krugerrand jest]
    10) walutami obcymi są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem
    prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające
    wymianie; na równi z walutami obcymi traktuje się wymienialne rozrachunkowe
    jednostki pieniężne stosowane w rozliczeniach międzynarodowych,
    w szczególności jednostkę rozrachunkową Międzynarodowego Funduszu
    Walutowego (SDR), [Krugerrand jest]
    11) walutami wymienialnymi są waluty obce państw spełniających wymagania
    art. VIII statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego,
    12) dewizami są papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka
    płatniczego, wystawione w walutach obcych, [weksel na krugerrandy byłby takim]
    13) złotem dewizowym i platyną dewizową jest złoto i platyna w stanie nieprzerobionym
    oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 r., a także półfabrykatów,
    z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej; złotem dewizowym
    i platyną dewizową są również przedmioty ze złota i platyny zazwyczaj
    niewytwarzane z tych kruszców, [Krugerrand też jest]
    (….)

    z tego wynika, iż walutą jest coś co jest środkiem płatniczym w jakimkolwiek kraju a zatem może na to być wystawiony weksel (skuteczny oczywiście, czyli egzekwowany przez sąd a nie tylko w związku z czyimś poczuciem honoru)

  8. Spokojnie; bycie dewizą nie oznacza bycia walutą.
    Póki co moje zdanie jest następujące: weksel możemy wystawić w walucie rand; jeśli uznamy, że krugerrand jest w RPA prawnym środkiem płatniczym, to można uznać, że weksel wystawiony w randach, można wykupić w krugerrandach, po kursie z dnia zapłaty, przy czym nie ma możliwości zmuszenia kogoś do płacenia krugerrandami.

Speak Your Mind

*