„Nieznana mi osoba ma mój weksel in blanco” – co robić?

Dwa tygodnie temu zadzwonił do mnie czytelnik, z problemem jakich wiele:

9 lat temu współpracowałem z firmą B… T… F… w mieście J…
Osoby współpracujące, w tym i ja, podpisały weksel in blanco „goły”. Współpraca już się dawno zakończyła, a teraz jakaś obca osoba dzwoni do mnie i chce rozmawiać na temat wykupu weksla. Nie chce go jednak pokazać. Co powinienem zrobić? Nadmieniam, że nie mam już umowy wekslowej.

Tak jak z wieloma wekslowymi problemami, trudno przewidzieć każdą możliwość. Często dopiero na etapie nakazu zapłaty klaruje się sytuacja i możemy wówczas wybrać odpowiednią linię obrony.

Na etapie przedsądowym możemy jedynie brać pod uwagę różne możliwości kontynuowania sporu.

Według wystawcy niewątpliwe jest, że wypełnienie weksla (jeśli do niego doszło, lub dojdzie) będzie niezgodne z zawartym porozumieniem, ponieważ nie łączą go żadne nierozliczone rachunki z remitentem.

Jeśli zatem taki weksel kaucyjny in blanco znalazł się w posiadaniu obcej osoby, oznacza to dla wystawcy duże niebezpieczeństwo, związane z przede wszystkim z ryzykiem wypełnienia weksla w ten sposób, iż dłużnik będzie miał ograniczone możliwości obrony.

Najważniejsze zasady postępowania, jeśli ktoś obcy żąda od nas zapłaty za weksel o wątpliwej słuszności

1. Domagaj się kontaktu pisemnego, nagrywaj rozmowy telefoniczne.
Często ten etap kontaktu jest jedynym, kiedy będziemy mogli zebrać dowody na to, że posiadacz takiego weksla jest posiadaczem w złej wierze, że wie o tym, że weksel był wystawiony jako in blanco i wręczony innemu podmiotowi niż aktualny posiadacz, że nie ma podstaw do wypełnienia weksla.

To na nas będzie ciążył obowiązek udowodnienia takich zarzutów, a przed sądem wierzyciel może przyjąć już zupełnie inną taktykę, i twierdzić, że dochodzony weksel wcale nie był kiedyś wekslem in blanco, tylko został wystawiony zgodnie z zawartą między obecnymi stronami umową.

2. Żądaj okazania weksla lub choćby przesłania jego kserokopii lub skanu.

Nadzwyczaj często słyszę o tym, że ktoś od kogoś domaga się zapłaty za weksel, ale nie chce mu nawet przesłać skanu weksla. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że weksel nie jest nawet wypełniony. Należy ucinać takie żądania jak najwcześniej – tylko weksel zupełny, a nie weksel in blanco, jest dokumentem uprawniającym do żądania zapłaty. Dopóki weksel nie zostanie wypełniony i nie upłynie termin płatności, posiadacz nie ma podstaw do żadnych żądań.

I podobnie jak wyżej – warto mieć dowody tego, że posiadacz nie chciał pokazać weksla, albo że pokazał jedynie blankiet weksla in blanco. Może nam ułatwić to późniejsze udowodnienie zarzutu nieprzedstawienia weksla do zapłaty.

3. Traktuj posiadacza tak, jakby chciał cię oszukać.
Nie każdego posiadacza. Ale jeśli: wystawiłeś kiedyś weksel in blanco osobie A. Z osobą tą nie łączą cię już żadne zaległe rachunki, weksel nie został ci zwrócony i po latach nagle należności z niego wbrew umowie chce dochodzić ktoś inny, to nie można osoby tej traktować jako równorzędnego partnera.

Pamiętaj, wypełnienie weksla niezgodnie z twoją wolą (zawartym porozumieniem z osobą, której weksel wręczaliśmy) to przestępstwo, dlatego w wyjątkowo trudnych sytuacjach możesz zgłosić podejrzenie popełnienia takiego przestępstwa do prokuratury, co może ułatwić zebranie dowodów do ewentualnej sprawy cywilnej.

Do każdej tego typu sprawy należy podchodzić indywidualnie i dostosowywać swoje zachowanie do zachowania strony przeciwnej. Uważaj, ponieważ posiadacz weksla in blanco gołego jest w o wiele lepszej sytuacji. Od twojej szybkości i sprytu zależy, czy uda się ci wygrać ten spór.

Nie wahaj się korzystać z profesjonalnej pomocy prawnej, jeśli nie czujesz się na siłach bronić samodzielnie. Pamiętaj, że sprawę sądową nie zawsze wygrywa ten, kto ma rację, tylko ten, który swoje argumenty potrafi przedstawić w odpowiednio sformalizowany sposób, uwzględniający specyfikę zasad panujących w prawie wekslowym.