Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Weksel „nie na zlecenie” nie może być wekslem „na zlecenie”

Tak mi się przypomniało, kiedy „googiel” poinformował mnie, że gdzieś na stronie Spółki Komunalnej “Dorzecze Białej” znajdują się warunki przetargu, deklaracji wekslowej i weksla, a w samym wekslu możemy przeczytać, iż jest on płatny na zlecenie … … … … … … , ale nie na jej zlecenie.

Takie coś unieważnia weksel. Niestety (dla remitenta), lub na szczęście (dla wystawcy). Aby weksel był poprawny, należy przyrzeczenie zapłaty „na zlecenie” zastąpić słowami „na rzecz”.

Poniżej widok błędnego weksla:

Comments

  1. Dużo częstszym błędem jest pisanie weksli nie na zlecenie bez użycia formy „ale na rzecz”. Moim zdaniem taka konstrukcja również unieważnia weksel.

  2. Czyli błędne „zapłacę nie na zlecenie Jana Nowaka”.
    Samo „na zlecenie”, czy „na rzecz” nie jest obowiązkowym elementem (np. poprawnie jest „zapłacę Janowi Nowakowi, ale nie na jego zlecenie”).
    Pozdrawiam :)

  3. Oczywiście chodziło mi o pierwszy wariant. Moim zdaniem wynika to z trzymania się wciąż przez wiele osób kurczowo wzoru treści weksla z blankietów, gdzie widniało słowo na zlecenie przed danymi remitenta.

  4. O tak, w zwykłych wekslach, dawanych 100 lat temu w formie zapłaty klauzula „na zlecenie” nie wadziła, ale w naszych zwyczajach „weksla in blanco gołego” ten upór, że jak weksel, to zwrot „na zlecenie” jest niezbędny (i ta nieśmiertelna i zupełnie niepotrzebna klauzula „bez protestu”) trochę nie przystaje do „otoczenia biznesowego” obecnego weksla.

  5. No i to pojawiające się od czasu do czasu znamienne „sola” :) Niestety otoczenie biznesowe weksla jest moim zdaniem nie najlepsze, a jego wykorzystanie ogranicza się głównie do weksli in blanco. Ostatnio zastanawiam się nad koncepcją weksli płatnych za okazaniem. Czy wg Ciebie coś stoi na przeszkodzie, żeby w umowie wekslowej wpisać ograniczenie w przedstawieniu weksla do zapłaty dopiero po wystąpieniu jakiegoś zdarzenia pod rygorem określonej kary umownej, jeśli weksel zostanie przedstawiony do zapłaty wcześniej?

  6. Myślę, że zgodne ustalenie takiej kary umownej pomiędzy stronami byłoby możliwe, tylko po co? Zakładając, że to jakiś weksel kaucyjny, gwarancyjny, jeśli wystawca uzna, że nie ziścił się warunek z umowy pozawekslowej do żądania zapłaty, to za weksel nie zapłaci, a w sądzie podniesie zarzuty ze stosunku podstawowego (zakładam, oczywiście, że będzie to weksel „nie na zlecenie”).

  7. Z tym „sola” to już bardziej rozumiem. Coś tam znaczy, coś opisuje, ładnie wygląda, a o to chodzi, aby weksel ładnie wyglądał :) Natomiast b.p. to nie jest ozdobnik; remitent myśli, że coś daje, ale to nieprawda, i to jest najśmieszniejsze.

  8. Rzecz jasna nie na zlecenie. Inaczej taka regulacja traci sens.

  9. A który przepis byłby podstawą uznania takiego dokumentu (jak w poście) za nieważny weksel?

  10. @dr Dariusz Bucior:
    „Nieważny będzie także weksel zawierający klauzulę w brzmieniu „zapłacę za ten weksel na zlecenie nie na zlecenie Jana Nowaka” lub „zapłacę za ten weksel na zlecenie Jana Nowaka, ale nie na jego zlecenie”. Są to bowiem dwie sprzeczne ze sobą klauzule [I. Heropolitańska „Prawo wekslowe i czekowe”)

    „Należy być przy tym ostrożnym, aby przez nieodpowiednią stylizację nie pozbawić wekslu remitenta, co spowodowałoby nieważność wekslu (np. „zapłacę nie na zlecenie Jana Nowaka”) – I. Rosenbluth, Prawo Wekslowe

    „Dopóki stosowane były urzędowe blankiety wekslowe, które zawierały w swojej treści słowa „na zlecenie”, wystawianie rektaweksli było nieco utrudnione, wymagało bowiem skreślenia tych słów.” – Piotr Machnikowski

    Podobnie inni autorzy.

    Zasadniczo z czasów blankietów urzędowych pamiętam, że zawsze sugerowało się skreślenie „na zlecenie” i zastąpienie „na rzecz” przy wystawianiu rektaweksla i nie spotkałem się z czyjąś opinią, aby to było obojętne.

  11. Za kilka dni ustosunkuję się do powyższego w odrębnym poście opublikowanym w nowym internetowym czasopiśmie prawniczym (www.lawblog.pl), nad uruchomieniem którego kończę właśnie prace.

  12. Jeśli ma Pan na ten temat inne zdanie, to tym chętniej je poznam :)

  13. Na pewno wywiąże się ciekawa dyskusja pod postem, więc również czekam z niecierpliwością :) Swoją drogą czym internetowe czasopismo prawnicze różni się od prawniczego bloga?

  14. Specjalnych różnic między internetowym czasopismem a blogiem nie ma, poza tym, że czasopismo jest zarejestrowane w sądzie jako czasopismo, co, być może, ma jakiś wpływ na postrzeganie takiego czasopisma/bloga przez czytelników. Poza tym, w przypadku LawBlog.pl jest to czasopismo wydawane formalnie przez KUL, i nie będzie blogiem jednego autora, lecz miejscem publikacji artykułów/postów różnych autorów.

  15. Witam – zapowiadany wyżej post już się ukazał. Zapraszam do lektury i zachęcam do komentowania: Czy ważny jest weksel wystawiony „na zlecenie Jana Kowalskiego, lecz nie na jego zlecenie”?.

  16. Chcialbym wrzucic stare orzeczenie SN jako przyczynek do skomplikowania sytuacji. To ono jest matką wszystkich sporów.

    Rw 1592/31 orzeczenie SN 1931-10-14
    OSP 1931/1/543
    Zamieszczenie w dokumencie, który według intencji stron ma być wekslem, słów: „nie na zlecenie Maksymiljana Th.” odbiera dokumentowi charakter wekslu, gdyż nie zawiera on w swym tekście osoby na rzecz której lub na której zlecenia zapłata ma być dokonana.
    Gdyby tekst opiewał „zapłacimy Maksymiljanowi (lub na rzecz Maksymiljana) Th., lecz nie na jego zlecenie (lub nie na zlecenie), to wtedy dopiero osoba remitenta byłaby niewątpliwa, a weksel taki można byłoby przenieść tylko w formie i ze skutkami zwykłej cesji.

    ———-

    Orzeczenie opublikowałem również na blogu dr. Buciora. Gratuluje udanej strony.

  17. Bartosz says

    Właśnie trafił do mnie weksel z formułą: „dnia ………….zapłacę nie na zlecenie ……………………………………………………….w……………………………………..za ten sola weksel”

    i tu powstał problem zgodnie z powyższą dyskusją, uzupełnienie w następujący sposób spowoduje nieważność weksla: „dnia 29.03.2012 r. zapłacę nie na zlecenie spółki X w Warszawie za ten sola weksel”

    po przebrnięciu przez literaturę fachową m. in. działa I. Heropolitańskiej dochodzę do wniosku że jedyną szansą na to by weksel odniósł przed Sądem zamierzony skutek (postępowanie nakazowe) jest wypełnienie go w następujący sposób: „dnia 29.03.2012 r. zapłacę nie na zlecenie ale na rzecz spółki X w Warszawie za ten sola weksel”
    Mam świadomość iż ta formuła też nie jest idealna i też jest ryzykowana
    Byłbym wdzięczny gdyby Panowie wyrazili swoją opinie na ten temat

  18. @Bartosz: dobrze kombinujesz:)

    Przy czym nie uważam, aby formuła „zapłacę nie na zlecenie, ale na rzecz spółki X” była ryzykowna. W dostatecznie jasny sposób wyraża ona zobowiązanie zapłaty na rzecz spółki X.

  19. Bartosz says

    Ryzykowna z tego względu że w literaturze uważa się że prawidłowo oznaczenie remitenta powinno być przed klauzulą „nie na zlecenie”.
    Mam nadzieje że Sąd podzieli Twoje zdanie i nie będzie w związku z tym większych kłopotów

    Dziękuje za odpowiedź

  20. Faktycznie, Heropolitańska przykładowo pisze, że „Dla ważności weksla klauzula nie na zlecenie musi być umieszczona po oznaczeniu remitenta”, a jako przykład błędnej klauzuli podaje:
    – zapłacę za ten weksel nie na zlecenie X

    Powyższa klauzula jest rzeczywiście błędna, ale zasadę generalną, że „nie na zlecenie tylko po wskazaniu remitenta” trudno w jakiś szczególny sposób obronić.

    Bowiem niczym istotnym nie różni się:
    – zapłacę na rzecz X, ale nie na zlecenie
    od
    – zapłacę nie na zlecenie, ale na rzecz X

    Pomijając już fakt, że klauzula „nie na zlecenie” nie musi być wpleciona w główny tekst weksla, może być samodzielną klauzulą, tym samym może być umieszczona w dowolnym miejscu weksla jako osobny zwrot.

  21. Bartosz says

    Całkowicie się zgadzam, iż kaluzula „nie na zlecenie” może być samodzielna co prawda będąc precyzyjnym nie można stwierdzić, że może być umieszczona w dowolnym miejscu w takim wypadku cały przedmiotowy wątek nie miał by sensu, ale rozumiem o co chodziło – może być umieszczona w dowolnym miejscu o ile nie wypacza/utrudnia zrozumienia weksla czy też nie czyni jego zapisów sprzecznymi.
    Całą trudność weksla polega na tym, że zwrotów (klauzul) wekslowych nie powinno się rozpratrywać przez pryzmat wykładni językowej, niestety Sądy, w tym SN i tą wykładnie między innymi oczywiście biorą pod uwagę, a to sprawia że powsteją problemy takie jak w przedmiotowym wątku są poruszane.

    Niemniej jednak składam wyżej wspomniany weksel do Sądu i zobaczymy „co z tym fantem zrobi”.

  22. że zwrotów (klauzul) wekslowych nie powinno się rozpratrywać przez pryzmat wykładni językowej

    Możesz rozwinąć?

  23. Bartosz says

    Mam na myśli nic innego jak to że gdyby całkowicie pominąć dosłownie obecnie obowiązujące znaczenia wyrazów to mój problem by nie powstał gdyż „nie na zlecenie” nie jest zaprzeczeniem zwrotu „na rzecz” ani się z nim w żaden sposób nie kłóci. Idąc dalej określenie „nie na zlecenie X” jednocześnie wskazuje remitenta któremu uprawnienie do przeniesienia praw przez indos nie przysługuje ale mimo wszystko jego osoba jest określona, a moja wypowiedź poprzednia nawiązywała do wyżej przytoczonego orzeczenia SN które właśnie w mojej ocenie zbyt wąsko i zbyt dosłownie potraktowało tą klauzulę

  24. „nie na zlecenie X” jednocześnie wskazuje remitenta któremu uprawnienie do przeniesienia praw przez indos nie przysługuje ale mimo wszystko jego osoba jest określona

    Zarzut do takiej klauzuli jest taki, że – tłumacząc ją na język potoczny – ma ona oznaczać „zapłacę nie Janowi X.” Czyli komu zapłaci? Niewiadomo :)

  25. Bartosz says

    Dokładnie, a zgodnie z art 11 zd. 2 prawa wekslowego ta klauzula oznacza jedynie i tylko zakaz indosowania poprzez dodanie oznaczenia osoby X jednocześnie wskazujemy uprawnionego z weksla i osobę której prawo przekazania uprawnień z weksla przez indos nie przysługuje i tyle.
    Tłumacząc więc na język potoczny: „nie może przenieść praw z weksla przez indos X” ale nie wyłącza to przecież możliwości domagania się zapłaty na rzecz X (takie jest moje zdanie po analizie zarówno ustawy jak i komentarzy).

  26. Witam,

    mój brat (jako członek zarządu uprawniony do samodzielnej reprezentacji spółki) podpisał w imieniu spółki weksel własny oraz osobiście go poręczył. Treść weksla przygotował wierzyciel. Wierzyciel wniósł pozew o zapłatę wraz z wnioskiem o rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym. Jednakże sąd nie stwierdził podstaw do rozpoznania pozwy zarówno w postępowaniu nakazowym jak i upominawczym i skierował pozew do trybu zwykłego. Taki stan rzeczy dał mi podstawę, że z wekslem musi być wadliwy. W treści weksla jest zapis, że: „dnia …. zapłacę na zlecenie x bez protestu za ten własny weksel kwotę y płaną w a.”

    Moje pytanie brzmi, czy biorąc pod uwagę, że wierzyciel w pozwie dochodzi tylko zobowiązania z weksla, nie wskazując i nie przedsatwiając dowodów na powstanie i wymagalność roszczenia podstawowego z umowy mogę podnosić nieważność weksla i wnosić o oddalenie pozwu. Mając na względzie zmiany w kpc wierzyciel w przypadku stwierdzenia nieważności weksla nie będzie mógł w tym samym postępowaniu składać dodatkowych wniosków dowodowych i twierdzeń na udowodnienie istnienia roszczenia podstawowego.
    z góry dziękuję za pomoc.
    pw

  27. @Patryk: Z zacytowanego fragmentu nie wynika, aby weksel był nieważny. Zacytuj cały weksel i zobaczymy, czy można coś zarzucić treści weksla. Odpowiedź kontynuuj na forum – https://forum.remitent.pl w założonym swoim wątku.

  28. Po zgłębieniu problematyki wekslowej i po kilkunastu minutach wpatrywania się w weksel chyba wpadłem dlaczego przewodniczący skierował sprawę do trybu zwykłego. Obok nazwiska widnieją dwa adresy pierwszy z lewej strony obok nazwiska „płatny w X” drugi widnieje po prawej stronie. Drugi adres znalazł się w związku z przybiciem pieczątki spółki obok nazwiska. Oba adresy są różne. Czy taki stan może być podstawą podniesienia zarzutu nieważności weksla?

    p

  29. @Patryk: nie wiem, przedstawiony opis niewiele mi wyjaśnia. Musiałbym zobaczyć skan weksla, zapraszam na forum.
    (wątek jest kontynuowany tu: http://www.forum.remitent.pl/viewtopic.php?f=2&t=572)

  30. A jeśli fragment weksla będzie taki: „(…)zapłacę za ten własny weksel nie na zlecenie Jana Nowaka, ale na jego rzecz(…)” to czy spowoduje to jego nieważność?

  31. Ale po co tak kombinować, skoro są już sprawdzone frazy, które można w wekslu stosować? Jeśli chodzi o tę zacytowaną, to ja bym uznał, że jest prawidłowa, ponieważ wskazuje na czyją rzecz weksel będzie płatny.

  32. Wynika to z tego, że szablon był z treścią „zapłacę za ten własny weksel na zlecenie (wpisana ręcznie nazwa remitenta – Jana Nowaka)” a remitent uznał, że dla bezpieczeństwa swojego jak i wystawcy woli zmienić poprzez dopisanie wyrazu „nie” oraz „ale na jego rzecz”, ponieważ nie potrzeba takiego weksla indosować w przyszłości, a wcześniej nie był do końca poinformowany (jego błąd, mógł wcześniej doczytać). Z czym wyraz „nie” znajdowałby się na końcu zdania poprzedniego, a „ale na jego rzecz” dopisane po nazwie remitenta w tym samym zdaniu. Radzi Pan, żeby odpuścić i nie kombinować? Lepiej zostawić tak jak było?

  33. Ale co odpuścić? Jak weksel już wystawiony, to po ptokach. A jak nie wystawiony, to napisać w wordzie ładną treść i nie posiłkować się ułomnymi szablonami :)

  34. Czyli dopisać według wcześniejszego komentarza powyżej już nie można? Mimo iż znajduje się na to miejsce? Przepraszam z góry jeśli pytania są głupie.

  35. Zapraszam na forum wekslowe ze skanem weksla.

  36. wracam do starej dyskusji: w takim razie klauzula „zapłacę za ten własny weksel na rzecz X spzoo ale nie na jej zlecenie” – będzie prawidłowa czy nie ?

  37. Chris, tak, w mojej ocenie taki weksel jest poprawny, i nie znam opinii kompetentnej osoby, która uważałaby inaczej ?.

  38. Dzięki Lech :)

  39. a na jaką pozycję Heropolitańskiej się tutaj Panowie powołujecie = Weksel w obrocie gospodarczym – czy może inną ?

  40. Tu raczej chodziło o jej nowszą pozycję „Prawo wekslowe i czekowe”, czyli taki jej komentarz to tych ustaw.

  41. Jestem wystawcą weksla in blanco, który po wypełnieniu przez remitenta ma następującą treść „miejscowość, data, na zlecenie firmy x zapłacę za ten sola weksel firmie x, ale nie na jej zlecenie sumę xxx”, dalej jest miejsce płatności i mój podpis. Czy takie brzmienie weksla, który zawiera zapisy „na zlecenie” i „nie na zlecenie” uzasadnia podniesienie zarzutu jego nieważności w świetle powołanych powyżej poglądów doktryny?

  42. @Marcin – jeśli nie chciałbym płacić, to wykorzystałbym to jako zarzut.

Speak Your Mind

*