Dzisiejsza Gazeta Wyborcza w dodatku Praca („Wekslem w pracownika”) opisuje weksle in blanco, wystawiane przez pracowników dla swoich pracodawców.
Zostawiając niejako na boku dyskusję na temat czy pracodawca może żądać od pracownika podpisania weksla, chciałbym napisać dlaczego ja podchodziłbym do podpisania weksla dla pracodawcy w sposób szczególnie ostrożny.
Oto moje uwagi:
Po pierwsze: weksel goły, czyli sporządzony niezgodnie z dobrymi zwyczajami
Istnieje słuszny pogląd, że nie podpisuje się czystych blankietów weksla, nie zawierających określenia remitenta (pracodawcy), daty wystawienia, klauzuli „kaucyjny” itp., ponieważ może uniemożliwić to nam w przyszłości obronę przed nieuzasadnionym uruchomieniem weksla.
Obrazek po prawej przedstawia wymagany zwykle przez pracodawców (ale też i „poważne instytucje typu banki, zakłady ubezpieczeń itp.) weksel in blanco, który jednak pod żadnym pozorem nie powinien być podpisywany przez wystawcę! Oznacza on przyrzeczenie zapłaty dowolnej kwoty, dowolnej osobie, w dowolnym czasie; nawet posiadana umowa wekslowa zawarta z pracodawcą może nie uchronić nas przed obowiązkiem zapłaty, jeśli należności z tego weksla będzie dochodził ktoś inny. A jest to możliwe, ponieważ na wekslu nie jest napisane komu będziemy zobowiązani zapłacić.
Po drugie: odpowiedzialność pracownika reguluje kodeks pracy
Wszelkie roszczenia pracodawcy wobec pracownika mogą (i powinny być) być uregulowane umowami opartymi na kodeksie pracy. Jeśli tak jest, wówczas jedynymi zaletami weksla jest możliwość szybszego i tańszego dochodzenia roszczeń przez pracodawcę, czy jednak jest to powód, aby stosować weksel?
Zbyt często bowiem jest tak, że weksle zostają uruchamiane w sytuacji, kiedy pracodawca nie dysponuje dowodami pozwalającymi na dochodzenie od pracownika zapłaty. Weksel jest wówczas drogą na skróty. Nieraz skuteczną, ponieważ pracownik może nie mieć wiedzy i pieniędzy, aby się bronić (a pamiętajmy, że obrona przed zapłatą weksla może wymagać posiadania sporej ilości gotówki).
Po trzecie: czy podpiszesz mi weksel, pracodawco?
Stosunek pracy to zobowiązanie dwustronne, wszak pracodawca jest zobowiązany wypłacać wynagrodzenie. Czy jednak ktokolwiek spotkał się z sytuacją, aby pracodawca wystawił pracownikowi weksel na zabezpieczenie wypłaty jego wynagrodzenia? Ja o takiej sytuacji nie słyszałem.
Ciekawe, jak zareagowałby pracodawca, który żądałby ode mnie weksla in blanco, gdybym ja również poprosił go o weksel? :)
Sporządzaj weksle „z głową”
Weksle, tak jak alkohol, są dla ludzi i wciągają :)
Jeśli pracujesz na umowę o pracę, albo wykonujesz zlecenie lub dzieło, być może zaistnieje sytuacja, w zajdzie uzasadniona potrzeba podpisania weksla in blanco. Warto wówczas zastanowić się nad dwiema sprawami:
– czy weksel in blanco nie lepiej byłoby zastąpić wekslem zupełnym, czyli zawierającym wszystkie elementy, a zwłaszcza sumę wekslową? Jeśli dostajesz do dyspozycji komputer za 15 tysięcy złotych, to na taką sumę można wystawić weksel gwarancyjny. Nie zaistnieje wówczas ryzyko, że weksel będzie wypełniony na 100 tysięcy złotych, a ty, jako pozwany dłużnik musiałbyś wydawać grube tysiące zł na samą możliwość obrony przed sądem.
– jeśli weksel z określoną kwotą nie jest możliwy do zastosowania, sporządź weksel in blanco i umowę wekslową, która umożliwi ci ewentualną obronę przed uruchomieniem weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem.
W tym celu należy pamiętać o najważniejszych sprawach:
– wystawiaj weksel in blanco wyłącznie „nie na zlecenie”,
– wpisuj pracodawcę jako remitenta,
– podawaj datę wystawienia (podpisania) weksla,
– stosuj w wekslu klauzulę „weksel kaucyjny” lub „weksel gwarancyjny”,
– zawieraj z pracodawcą umowę wekslową i żądaj jego podpisu na niej.
Tylko dlaczego nie mailam tej wiedzy wczoraj przed podpisaniem umowy i weksla in blanco?? Mam nadzieje ze nie będe żałować własnej bezmyślności…. :(
Ivi, a dlaczego szukasz informacji po, a nie przed podpisaniem? :)
Odpowiedź na pytanie dlaczego po, a nie przed jest bardzo prosta. Kolega, który poszedł na rozmowę i go przyjęli do pracy, nie mógł się spodziewać, że po dwóch miesiącach bezskutecznego szukania pracy, nagle po jej otrzymaniu dostanie w łapki umowę o pracę z wekslem. Myślisz, że zostawi tę umowę i możliwość pracy w firmie, do czasu, aż nie zapozna się z prawem wekslowym? Człowiek w takich chwilach myśli brzuchem, który napełni za wypłatę pod koniec miesiąca, a nie głową. Pozdrawiam.
@Mateusz – doskonale to rozumiem. Może tylko poza tym, że weksel jest na tyle uniwersalnym i przydatnym narzędziem, że warto się z nim zapoznać jeszcze przed koniecznością jego podpisania.