Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Dlaczego warto podawać datę wystawienia weksla in blanco?

O tym, że stosowane w bankach, zakładach ubezpieczeń weksle in blanco nie są zabezpieczone przed ich użyciem niezgodnym z umową, już pisałem. Zazwyczaj takie weksle in blanco w momencie ich podpisywania nie są zaopatrzone w datę wystawienia. Jest ona uzupełniana później (w momencie „uruchomienia”, czyli uzupełnienia weksla).

Dla przykładu podaję treść weksla in blanco wymaganego do podpisu przez towarzystwo ubezpieczeniowe, w momencie zawierania umowy o gwarancję ubezpieczeniową:

… … … dnia … … … … … … 20 … … … na … … … …
… … … … … … zapłac… bez protestu za ten własny
weksel na zlecenie … … … … … … … … … … … sumę
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
Płatny w… … …                                             (podpis)

Jak widać w wekslu brakuje wpisanej daty jego wystawienia. Dlaczego? Przecież jest znany moment wystawienia weksla in blanco? Nieznana jest tylko data płatności. Dlaczego jest tak, że weksel in blanco nie ma prawie żadnej treści, podczas gdy w praktyce wystarczy, jeśli będzie mu brakować daty płatności (a i tak nie zawsze, może być po prostu płatny za okazaniem) i kwoty?

Załóżmy zatem, iż powyższy weksel in blanco został podpisany w 2010r. przez prezesa spółki prawa handlowego, ale został uzupełniony i przedstawiony do zapłaty dopiero w 2012r. Z wpisaną przez remitenta datą wystawienia w 2012r. Załóżmy również, że pan prezes, który weksel podpisał, w 2012r. nie jest już prezesem tej spółki. Co to oznacza? Otóż z tak wystawionego weksla (z datą wystawienia 2012r.) za weksel odpowiada pan prezes prywatnie, ponieważ w dniu oznaczonym jako dzień podpisania weksla nie miał prawa reprezentować spółki! Jest to jeden z poważniejszych argumentów za tym, aby w wekslach in blanco datę wystawienia jednak podawać, zwłaszcza jeśli weksla nie podpisuje się za siebie, tylko jako czyjś reprezentant lub pełnomocnik.

I co z deklaracją wekslową? Mamy wierzyć, że w 2010r. podpisaliśmy porozumienie dotyczące sposobu wystawienia weksla, który wystawiliśmy dopiero 2 lata później?

Problem istnieje od wielu lat. Wzory dokumentów są narzucane przez duże firmy. W dużych firmach siedzą dobrze opłacani prawnicy, którzy nie chcą dyskutować z szarym przedsiębiorcą na temat treści weksla w przypadku konkretnej umowy, ponieważ uważają, że szary przedsiębiorca się na tym nie zna. Co najgorsze, mają rację. Interes się kręci, a firmy podpisują zupełnie „gołe” weksle in blanco bez żadnych zastrzeżeń. Jak długo jeszcze?

Comments

  1. Jerzy Halama says

    Jest to nieprawda. Taka osoba (podpisująca weksel jako prezes zarządu spółki kapitałowej) nigdy nie będzie zobowiązana wekslowo prywatnie jeżeli oczywiście zaciągnie zobowiązanie wekslowe dla spółki w sposób prawidłowy. Takie twierdzenia świadczą o poważnym braku zrozumienia zasad prawa wekslowego, w szczególności obrotu wekslem „in blanco”.

  2. Art. 8 prawa wekslowego – „Kto podpisał weksel jako przedstawiciel innej osoby, nie będąc umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam wekslowo”.

    W pierwszej kolejności dzień wystawienia weksla określa się po dacie na nim napisanej. Prezes mógłby uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykazałby, że wręczenie weksla nastąpiło w czasie trwania jego umocowania, a data wystawienia została podana nieprawidłowo, co nieraz jest trudne przy stosowanych treściach weksli in blanco. Tylko po co narażać go na takie ryzyko, skoro można datę wystawienia podać od razu prawidłową?

    Nie wiem na jakie mityczne zasady obrotu wekslem in blanco się Pan powołuje, Panie Jerzy (w ogóle nie uważam, że weksel in blanco powinien być przedmiotem obrotu), niemniej jednak pozwolę sobie tylko zacytować komentarz do prawa wekslowego Czarneckiego i Bagińskiej

    „Jeżeli weksel został wręczony jako weksel in blanco, wówczas powinien być wystawiony z datą, w której wystawca wręczył weksel remitentowi”

    oraz

    „Data wystawienia ma znaczenie przy ocenie, czy osoba, która podpisała weksel, była zdolna wekslowo do skutecznego zaciągnięcia zobowiązania wekslowego w chwili składania podpisu i wydania weksla”.

  3. Krzysztof says

    A jeśli między bankiem A a X zostanie zawarta pożyczka.
    Zabezpieczona wekslem in blanco zawierającym już datę i miejsce wystawienia – bez oznaczenia kwoty oraz remitenta.
    I następnie po dacie wystawienia bank X zostaje wchłonięty [połączony] przez bank Y.
    Przy czym Bank Y nie istniał w chwili wystawienia weksla.
    To czy można wpisać remitenta Bank X – czy Bank Y ?

  4. @Krzysztof: to oczywiste, remitent musi być podany w takiej nazwie (takiej formie), w jakiej istniał w momencie wystawienia weksla. Przecież sytuacja ta nie różni się niczym od tego, jakby to był weksel zupełny. Wystawia się go na „bank o starej nazwie” a w dniu płatności należności dochodzi ten podmiot, który jest następcą prawnym pierwotnego remitenta.

  5. Krzysztof says

    Serdecznie dziękuję i pozdrawiam.

  6. krzysztof says

    Witam – chciałbym wyjaśnić temat zmiany remitenta i wystawcy do końca. Dla przykładu dziedziczenia „zupełnie gołego” weksla in blanco lub połączenia banków/ubezpieczycieli]. Wystawca kobieta A udziela weksla jako zabezpieczenie pożyczki 01.01.2000 bankowi X. Następnie dochodzi do połączenia banków i niewypełniony weksel wraz z umową przechodzi do banku Y. Kobieta A wychodzi za mąż i zmienia nazwisko. Bank Y wypowiada umowę i z datą 01.01.2014 r. zawiadamia o wypełnieniu weksla. Jak powinien być wypełniony ? 1) Czy ważne będzie wypełnienie weksla np. aktualna data wystawienia 01.01.2014 — remitent bank Y pomimo, że podpis kobiety A zawiera nieaktualne nazwisko ? 2) czy też data wystawienia 01.01.2000 i remitent bank X ?

  7. @krzysztof – na pewno poprawnie będzie podać datę wystawienia 2000r. i obowiązującą w tamtym czasie nazwę banku. Odnośnie innych strategii, to już dłuższa historia, postaram się popełnić na ten temat odpowiedni wpis kiedyś :)

  8. Dominik says

    Witam, ja mam następujące pytanie:

    Muszę wypisać weksel, który dałem do podpisu przy wynajęciu mieszkania.
    Niestety lokatorzy narobili mi szkód na prawie 10 tys. zł. i nie mają ochoty w żaden sposób się dogadać.
    Weksel jest in blanco, natomiast w deklaracji wekslowej jest wpis: remitent jako dzień wystawienia weksla wpisze dzień następujący po dniu wymagalności wierzytelności z tytułu ww. umowy.

    Czy mam wpisać faktycznie datę wynikającą z deklaracji, czy faktyczną datę podpisania weksla tj. datę z 2011 r.?

    Jakie są konsekwencje wpisania tej daty.

  9. @Dominik – trudno odpowiedzieć na to pytanie. Nikt inny, jak nie Wy, wiecie najlepiej na co chcieliście się umówić ustalając takie, a nie inne warunki. Skoro weksel został Ci wystawiony w roku 2011, to dlaczego na siłę wpisaliście do deklaracji klauzulę o wpisywaniu fałszywej daty wystawienia? Na Twoim miejscu uznałbym, że pierwszeństwo ma wypełnienie weksla zgodnie z prawdą, a nie zgodnie z deklaracją, i wpisał prawidłową datę wystawienia weksla – 2011 rok. Konsekwencją wpisania roki 2014 może być to, że w tym roku wystawca może nie być zdolny do zaciągnięcia zobowiązania wekslowego (np. może być ubezwłasnowolniony, niepoczytalny, być w śpiączce, nie żyć), co by mogło wzruszyć skuteczność zaciągnięcia takiego zobowiązania.

  10. Robert eM says

    A jak wygląda sprawa, gdy w wekslu podpisywanym/wystawianym za przedsiębiorstwo (mające osob. pr.) wpisana data wystawianie jest późniejsza od zwolnienia z funkcji osób podpisanych, ALE mamy dowody na to, że weksel był podpisany wcześniej, przed tą datą (np. nagranie audio/video lub samo audio)?
    Czy takie nagranie może uzasadniać zarzut braku zdolności wekslowej podpisujących (na datę po odwołaniu z funkcji) jako „przedstawicieli” przedsiębiorstwa w postępowaniu „z weksla” i zwolnić z osobistej odpowiedzialności osoby podpisujące w przypadku uwzględnienia tego zarzutu? Czy będzie mogło być wykorzystane dopiero w sprawie o odszkodowanie przeciwko remitentowi za niezgodne z umową wekslową uzupełnienie weksla? I czy w takiej sytuacji, tj. mając takie dowody nie jest zasadne zgłoszeni sprawy do prokuratury z powodu popełnienia przestępstwa podrobienia weksla przez remitenta?

  11. wpisana data wystawianie jest późniejsza od zwolnienia z funkcji osób podpisanych, ALE mamy dowody na to, że weksel był podpisany wcześniej, przed tą datą

    Data wystawienia weksla tworzy domniemanie, że weksel był wówczas podpisany, jeśli jednak podpisujący dopuścili się tak rażącego niedbalstwa ;) i podpisali weksel jako pełnomocnicy nie wskazując daty wystawienia, a potem ktoś wpisał fałszywą datę, zainteresowane tym strony mogą podnosić taki zarzut i wykazywać rzeczywistą datę podpisania weksla.

    może uzasadniać zarzut braku zdolności wekslowej podpisujących

    Nie rozumiem tego zarzutu

    (na datę po odwołaniu z funkcji) jako „przedstawicieli” przedsiębiorstwa w postępowaniu „z weksla” i zwolnić z osobistej odpowiedzialności osoby podpisujące w przypadku uwzględnienia tego zarzutu?

    Może. Wystarczy wykazać, że posiadacz sfałszował weksel w przedmiocie daty jego wystawienia.

    nie jest zasadne zgłoszeni sprawy do prokuratury

    Przede wszystkim niech pełnomocnicy dbają o to, aby podpisywali weksel i wskazywali datę wystawienia.

  12. Robert eM says

    Jeśli chodzi o tę zdolność wekslową i zwolnienie z odpowiedzialności z powodu jej braku, to miałem na myśli to, co niżej napisałem niżj w poprzednie wiadomości, tj. zwolnienie z odpowiedzialności z powodu nie bycia osobą która mogła podpisać weksel za firmę w dacie wpisanej przez posiadacza weksla. Niepotrzebnie użyłem terminu „zdolność wekslowa”, którego znaczenia nie znam. Rozumiem, że co do zasady istnieje domniemanie, że w opisywanej sytuacji, osoba, która złożyła podpis, odpowiada osobiście po zwolnieniu z funkcji, ale może udowadniać, że data wystawienia jest sfałszowana/niezgodna z prawdą i przyjęcie przez sąd tego faktu za udowodniony spowoduje, albo może spowodować, zwolnienie z osobistej odpowiedzialności. W każdym razie dziękuję za wyjaśnienie.

  13. zwolnienie z odpowiedzialności z powodu nie bycia osobą która mogła podpisać weksel za firmę w dacie wpisanej przez posiadacza weksla.

    może udowadniać, że data wystawienia jest sfałszowana/niezgodna z prawdą i przyjęcie przez sąd tego faktu za udowodniony spowoduje, albo może spowodować, zwolnienie z osobistej odpowiedzialności

    Chwileczkę, jeśli chcesz wykazać, że pełnomocnik nie mógł podpisać weksla za firmę, to fakt ten właśnie rodzi odpowiedzialność osobistą pełnomocnika. Aby pełnomocnik osobiście nie odpowiadał, musi wykazać, że był umocowany przez firmę do zaciągnięcia w jej imieniu zobowiązania wekslowego.

  14. Robert eM says

    Nie mam na myśli pełnomocników lecz organ osoby pr.

    Ad.
    „Aby pełnomocnik osobiście nie odpowiadał, musi wykazać, że był umocowany przez firmę do zaciągnięcia w jej imieniu zobowiązania wekslowego.”

    Ale mi własnie chodzi o to, żeby pozostając przy tym, że nie było umocowania, móc zwolnić się z odpowiedzialności osobistej przez to właśnie, że wykaże się, że nie było się umocowanym, a data wystawienia weksla została sfałszowana/oznaczona nieprawdziwie.

    Czy takie zwolnienie się z osobistej odp. (przy pomocy fałszywości daty wypisania weksla) jest możliwe w postępowaniu „z weksla”?

  15. móc zwolnić się z odpowiedzialności osobistej

    Proszę napisać kto się chce zwolnić z tej osobistej odpowiedzialności.

  16. Robert eM says

    Z odpowiedzialności chce się zwolnić osoba, która podpisała weksel jako organ osoby pr., następnie zwolniono ją z funkcji (przestała być organem) i po tej dacie zwolnienia (albo może nie koniecznie „po”) wypełniono weksel wstawiając datę „po” zwolnieniu. Teraz wierzyciel ściga tę osobę jako odpowiedzialną osobiście (bo powiedzmy, że sąd odrzucił pozew przeciwko osobie prawnej z tego powodu, że podpisany nie był organem w dacie wpisanej jako data wystawienia weksla).

  17. Zatem ta osoba musi wykazać to, że podpisując weksel była umocowana do reprezentacji firmy (i że odbyło się to w innej dacie niż wskazana na wekslu data wystawienia). Nie można zatem pozostać przy tym, że „nie było umocowania”, bo jeśli by nie było, to odpowiada osoba podpisana osobiście.

  18. Robert eM says

    OK.
    Trochę to mniej korzystnie dla dłużnika wygląda niż w opcji która bardziej by mi „leżała”…

    Zgodnie z Twoim tokiem myślenia (przepisami). Pozwany wykazuje to, że był umocowany wtedy kiedy weksel faktycznie był wystawiany i jednocześnie data jest nieprawidłowa. Ale jak to ustalenie, że był umocowany, a data jest nieprawidłowa, wpływa na odpowiedzialność osobistą tej osoby? Czy Ta osoba po wykazaniu nieprawidłowości daty wystawienia weksla będzie zwolniona z osobistej odpowiedzialności?

    Bo w przypadku który ja opisałem: wykazanie, że nie było się osobą umocowaną w dacie wskazanej jako data wystawienia i fałszerstwo daty wygląda lepiej z punktu widzenia dłużnika i jednocześnie bardzo niekorzystnie wygląda dla wierzyciela (ewentualna odpowiedzialność karna). Tylko chodzi o to, czy taka konstrukcja w ogóle zostanie zaakceptowana przez sąd jako zwalniająca z osobistej odpowiedzialności. Czy ta konstrukcja w ogóle jest możliwa?

  19. Wpływa tak, że skoro podpisujący był umocowany do zaciągnięcia zobowiązania, to odpowiada firma, a nie jej pełnomocnik.

    wykazanie, że nie było się osobą umocowaną w dacie wskazanej jako data wystawienia i fałszerstwo daty wygląda lepiej z punktu widzenia dłużnika i jednocześnie bardzo niekorzystnie wygląda dla wierzyciela

    No ale to „fałszerstwo” powinno wykazać kiedy weksel był wystawiony. I wówczas wracamy do początku – albo umocowanie było (odpowiedzialna firma), albo nie było (odpowiedzialny pełnomocnik).

  20. Robert eM says

    Ufff. rozumiem. Pozwany wykazuje nieprawidłowość daty, nastpnie Sąd ustala, że wystawienie miało miejsce w okresie umocowania i w związku z tym odpowiada firma. Pięknie! Ale szkoda, że nie można straszyć wierzyciela odpowiedzialnością karną za fałszowanie dokumentów. A może się mylę i taka odp. wchodzi w rachubę…? Pewnie odpowiedzi w tym zakresie na tym forum nie uzyskam. Gdyby tak było, to może wierzyciele przemyśleliby na nowo kwestię „blankowania” daty wystawiania weksli. Właśnie czytam komentarz prof. Szpunara do pr. wekslowego odnośnie miejsca i daty wystawienia weksla więc pewnie dowiem się czemu ma służyć odwlekanie daty wystawienia ale moim zdaniem w tym zakresie „blankowanie” powinno być wyłączone, jest po prostu fałszowaniem dokumentu. Dziękuję za wyjaśnienie sprawy.

  21. Nie chce mi się teraz myśleć nad paragrafami, ale nie wadziłoby „w ciemno” w paru takich sprawach złożyć zawiadomienia do prokuratury – skoro wierzyciel świadomie działa w ten sposób, że wiedząc, że ma weksel firmy, wpisuje na nim inną datę wystawienia, aby pociągnąć do odpowiedzialności pełnomocnika (sprytne, bo zwykle wówczas firma jest już niewypłacalna). Sprawa warta przeciągnięcia przez odpowiednie organa nawet jeśli by się miało skończyć umorzeniem.

  22. powiedzmy, że sąd odrzucił pozew przeciwko osobie prawnej z tego powodu, że podpisany nie był organem w dacie wpisanej jako data wystawienia weksla

    Takie zjawisko w przyrodzie nie występuje.

  23. Nie czepiajmy się różnicy między odrzuceniem a oddaleniem :)

  24. Sebastian says

    Szanowny Panie.

    Kwestia terminu płatności i daty wystawienia.
    Brak daty płatności oznacza, że jest płatny za okazaniem (art 2 ust 1). To z kolei oznacza, że powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu roku od daty wystawienia (art 34). Być może dlatego nie umieszcza się daty wystawienia, gdyż wierzyciel zostawia sobie furtkę na wypełnienie daty wystawienia z terminem późniejszym niż rok od faktycznego podpisania wekslu. W innym wypadku jest zobowiązany do przedstawienia wekslu do wykupu w ciągu roku, a w tym czasie wysokość zobowiązania nie jest znana (szczególnie przy zobowiązaniach długoterminowych). Oczywiście, jak słusznie Pan zauważył, prowadzi to do niebezpieczeństwa zamiany dłużnika wekslowego z prężnego przedsiębiorstwa, na osobę fizyczną, z niekoniecznie tak pokaźnym majątkiem.
    Jak jednak w takiej sytuacji przestrzec się przed konsekwencjami art 34?

    PS. Pomijam przy tym kwestię przedawnienia wekslu, gdyż oczywiście wiadome, że wynosi 3 lata. Ale suma wekslowa musi być wpisana.

  25. Panie Sebastianie, ten rok na przedstawienie weksla do zapłaty dotyczy weksla płatnego za okazaniem. Jednocześnie nie można twierdzić, że weksel in blanco, w którym dopiero datę płatności się uzupełni – jest wekslem płatnym za okazaniem. Jest po prostu wekslem in blanco. Po uzupełnieniu datą płatności będzie już wekslem datowanym (nawet jeśli ta data płatności będzie wiele lat po dacie wystawienia) i nie będziemy wobec takiego weksla stosować art. 34.
    (Pomijając już fakt, że ten rygor 1 roku na przedstawienie to w rzeczywistości 4 lata na pozwanie, ponadto – jeśli strony rzeczywiście chcą uznawać taki weksel za płatny za okazaniem – roczny termin można na wekslu dowolnie wydłużyć).

  26. Witam
    rozumiem, że jeśli mam weksel z datą wystawienia na 2010 rok, ale data płatności jest bieżąca, to roszczenie wekslowe nie jest w żaden sposób przedawnione?

  27. @Marek – nie, dopóki nie upłyną 3 lata od terminu płatności weksla, to nie jest on przedawniony, bez względu na to w jakiej dacie został wystawiony.

  28. Grażyna says

    Dzień dobry,
    Chciałam ponownie wrócić do kwestii zmiany remitenta w przypadku weksla in blanco. Chodzi o następującą sytuację:
    Wystawca W wystawił w 2010 r. weksel in blanco na zabezpieczenie roszczeń z umowy o współpracy zawartej z wierzycielem – spółką X. W tym czasie nie istniała jeszcze spółka Y (która powstała dopiero w 2012 roku). W 2013 r. doszło do sprzedaży przedsiębiorstwa X na rzecz Y, a w ramach tej transakcji przeniesione zostały też prawa i obowiązki z ww. umowy zawartej z W, a także prawa z weksla in blanco (wszystko odbyło się za pisemną zgodą W), co znalazło wprost odzwierciedlenie w umowie sprzedaży przedsiębiorstwa. Weksel in blanco został też przekazany przez X do Y.
    W 2015 roku po stronie W powstało zadłużenie wobec Y, który chciałby teraz wypełnić weksel in blanco, przekazany mu w ramach nabycia przedsiębiorstwa. I powstaje pytanie o to jaką datę wystawienia i jaki podmiot jako remitenta wpisać w treść weksla? Czy jeśli wpiszemy jako datę wystawienia weksla 2010 rok (czyli tak jak faktycznie było, co jak zrozumiałam jest postępowaniem najbardziej prawidłowym), to czy możemy jako remitenta wpisać spółkę Y, czy też powinniśmy wpisać jako remitenta spółkę X? Jeśli bowiem wpiszemy spółkę Y, to po uzupełnieniu powstaje weksel z 2010 roku na zlecenie Y, który w tamtym czasie jeszcze nie istniał. Z kolei jeśli wpiszemy X, to w jaki sposób dochodzić kwoty z weksla ma spółka Y, która ten weksel jako in blanco nabyła i wypełniła zgodnie ze swoim uprawnieniem (dłużnik W przed sprzedażą przedsiębiorstwa wyraził zgodę na przeniesienie zabezpieczeń). Czy może lepiej byłoby wpisać bardziej aktualną datę wystawienia weksla (np. 2015) i wtedy bez problemu jako remitenta spółkę Y, tyle tylko, że nie jest to zgodne z prawdą i skoro umowa sprzedaży przedsiębiorstwa z 2013 roku dotyczyła też praw z tego weksla in blanco, to niewątpliwie był on w tamtym czasie już wystawiony.
    Będę wdzięczna za pomoc albowiem trudno znaleźć coś w tej materii, a praktyka wydaje się być taka, że nowy nabywca weksla in blanco wpisuje po prostu siebie jako remitenta i sądy też tego nie kwestionują. W takim przypadku jak wyżej mam jednak wątpliwość czy tak można dlatego że spółka Y nie istniała w dacie wystawienia weksla in blanco.

  29. @Grażyna – komentarze to nie miejsce na rozstrzyganie aż tak zawiłych spraw, zapraszam do kontaktu jeśli potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie.

Speak Your Mind

*