Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Pożądane z punktu widzenia wystawcy zapisy porozumienia wekslowego

Oznaczenie stron umowy

Każda „szanująca się” umowa powinna się zaczynać dokładnym oznaczeniem stron. W tym przypadku stronami będzie wystawca weksla oraz remitent. Jeśli weksel będzie posiadał poręczenia, nic nie stoi na przeszkodzie, aby poręczyciele też byli stronami porozumienia wekslowego. Ponadto umowę warto zacząć oznaczeniem daty jej zawarcia.

1. Porozumienie wekslowe („Porozumienie”) zawarte w dniu 14 września 2012r. pomiędzy wystawcą weksla, Janem Kowalskim („Wystawca”), zamieszkałym w Warszawie, a spółką z o.o. Lichwiarz ze Złotokłosu („Remitent”).

Cel zawarcia umowy wekslowej

Należy dokładnie określić jakie roszczenie jest zabezpieczane wekslem in blanco. Nie sugerujcie się zbytnio poniższym przykładem, akurat to jest fragment, który należy dostosować do poszczególnego przypadku:

2. Zważywszy na fakt, że w dniu dzisiejszym Wystawca zawarł z Remitentem umowę pożyczki nr 15/2012 („Umowa”) na kwotę 20 tysięcy złotych, na mocy której Wystawca jest pożyczkobiorcą, a Remitent pożyczkodawcą, i jednocześnie Wystawca wystawił na rzecz Remitenta weksel in blanco na zabezpieczenie roszczeń wynikających z tejże umowy, Porozumienie niniejsze określa możliwy sposób użycia przez Remitenta otrzymanego od Wystawcy weksla in blanco.

Identyfikacja weksla

Porozumienie wekslowe oraz weksel to dwa rozłączne fizycznie dokumenty. Aby nie było wątpliwości, że dana umowa dotyczy danego weksla, warto umieścić w niej informacje jednoznacznie identyfikujące weksel, np.:

3. Weksel w momencie wystawienia i wręczenia Remitentowi posiada następujące cechy:
– jest sporządzony na wydrukowanej komputerowo kartce formatu A5
– posiada datę wystawienia – 14 września 2012r.
– posiada miejsce wystawienia – Warszawa
– posiada oznaczenie Remitenta – Lichwiarz sp. z o.o.
– posiada klauzulę „nie na zlecenie”
– posiada klauzulę „weksel kaucyjny”
– posiada oznaczenie waluty „zł”
– nie posiada klauzuli „bez protestu”
– posiada podpis Wystawcy
Jest to jedyny weksel, jaki Wystawca wystawił i wręczył Remitentowi w dniu dzisiejszym.

(zatem weksel in blanco wygląda tak:
Warszawa, 14 września 2012r.
… … … zapłacę za ten weksel kaucyjny na rzecz Lichwiarz sp. z o.o.
ale nie na jej zlecenie, sumę … … … zł.
Płatny w … … … {podpis})

Kto i kiedy może wypełnić weksel

Bardzo ważne ustalenia. Warto zadbać o określenie kto może wypełnić weksel, jakie roszczenia mogą wejść do sumy wekslowej, oraz określić ramy czasowe, kiedy weksel może być użyty, jak również określić miejsce płatności weksla:

4. Weksel może być wypełniony przez Remitenta, i tylko przez niego lub przez jego następcę prawnego. Wypełnienie może się odbyć poprzez wpisanie sumy wekslowej, daty płatności i miejsca płatności.

I tak:

Suma wekslowa będzie się składać z należnych Remitentowi od Wystawcy niezapłaconych kwot z Umowy, których termin płatności upłynął bezskutecznie. Remitent nie ma prawa do uzupełnienia weksla na kwoty przedawnione w świetle Umowy, przy czym przedawnienie będzie się oceniać na dzień będący datą płatności weksla.

Data płatności będzie datą, w której Remitent będzie oczekiwał zapłaty, przy czym Remitent zobowiązuje się do poinformowania Wystawcy listem poleconym o wypełnieniu weksla przynajmniej na 3 tygodnie przed upłynięciem daty płatności (decyduje data stempla pocztowego).

Miejscem płatności będzie aktualna na dzień płatności siedziba Remitenta.

Co z wekslem po spłacie umowy?

Tutaj często dochodzi do wielu niedomówień i nieporozumień. Warto zadbać o klarowne wyjaśnienie tej kwestii.

5. Potrzeba zabezpieczenia wekslowego ustaje, jeśli wszystkie należności z Umowy zostaną spłacone, albo jeśli ulegną przedawnieniu. W tym przypadku Remitent zwraca weksel Wystawcy w następujący sposób:
– poprzez umożliwienie osobistego odbioru weksla przez Wystawcę w siedzibie Remitenta
– poprzez wysłanie weksla listem poleconym do Wystawcy na jego koszt, gdzie kosztem jest cena nadania listu poleconego u wybranego publicznego operatora.

O sposobie zwrotu weksla decyduje Wystawca. W razie zwrotu weksla listem poleconym, Remitent jest zobowiązany na rewersie weksla podpisać oświadczenie, że roszczenie, które weksel in blanco zabezpieczał, zostało spłacone lub uległo przedawnieniu, nadto powinien przekreślić awers weksla.

Jeśli Remitent uniemożliwia Wystawcy zasadny odbiór weksla, Wystawcy przysługuje od Remitenta kara umowna w wysokości 100zł za każdy rozpoczęty miesiąc braku możliwości odebrania weksla.

Jeśli zginie weksel…

Dobra kara umowna powinna motywować Remitenta do dochowania odpowiednich starań, aby weksel nie zginął. Jeśli jednak weksel już zaginie, musimy mieć możliwość dochodzenia od Remitenta odszkodowania za rzeczywiście poniesione straty. Jest to szczególnie ważne w przypadku weksli wystawianych „na zlecenie”, gdzie istniałaby możliwość obowiązku zapłaty posiadaczowi w dobrej wierze. Jednakże nawet w przypadku weksla „nie na zlecenie”, gdzie posiadaczowi moglibyśmy przedstawiać zarzuty, jakie mamy wobec Remitenta, odszkodowanie może zawierać koszty sądowe i inne opłaty związane z prowadzoną sprawą sądową.

6. W przypadku zaginięcia weksla będącego we władaniu Remitenta (lub utraty władania nad wekslem w inny sposób), choćby nastąpiło to bez winy Remitenta, Remitent zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Wystawcy kary umownej w wysokości 1000zł. Nie wyklucza to możliwości dochodzenia przez Wystawcę od Remitenta odszkodowania w wysokości rzeczywiście poniesionych szkód. Zasady odnoszące się do zgubienia weksla tak samo stosuje się w przypadku zniszczenia blankietu weksla, jeśli zniszczenie jest na tyle zaawansowane (np. spalenie), iż nie ma pewności, że weksel ten rzeczywiście nie znajduje się we władaniu podmiotu nie będącego Remitentem.

Nadto w przypadku utraty władania nad wekslem lub w przypadku jego zniszczenia, Remitent jest zobowiązany niezwłocznie przeprowadzić na swój koszt postępowanie umarzające weksel. Jeśli tego nie dokona, Wystawca jest uprawniony do wyznaczenia Remitentowi terminu na skuteczne złożenie odpowiedniego wniosku o umorzenie weksla, a w przypadku nieuczynienia zadość takiemu wezwaniu, Wystawcy przysługuje od Remitenta kara umowna w wysokości 100zł za każdy miesiąc zwłoki po wyznaczonym terminie. Za nieuczynienie zadość wezwaniu Wystawcy uznaje się również złożenie wniosku o umorzenie weksla bez późniejszego odpowiedniego popierania wniosku.

Remitent nie ma prawa do dokonania cesji wierzytelności objętej wekslem, jeśli jednak to zrobi i wręczy weksel innemu podmiotowi, odpowiada tak samo jak za zaginięcie weksla.

Tak samo Remitent odpowiada za zgubienie lub zniszczenie weksla przez podmiot będący posiadaczem weksla na podstawie indosu do inkasa.

Podpisy wszystkich stron porozumienia

To bardzo ważne.

7. Wszystkie strony Porozumienia godzą się na opisane w nim warunki.
Podpis Wystawcy … … … …
Podpis Remitenta … … … …

***

Jak widać (a przynajmniej mam taką nadzieję :) powyższe porozumienie rozwiązuje najczęściej spotykane spory lub niedomówienia przy zastosowaniu weksla in blanco, czyli odpowiada na pytania:

– kto może wypełnić weksel,
– na jaką kwotę,
– kiedy weksel powinien być zwrócony,
– w jaki sposób weksel powinien być zwrócony,
– co zrobić, jak zaginie weksel,
– co może zrobić wystawca, jeśli remitent nie chce zwrócić weksla.

Bierzcie – modyfikujcie – stosujcie – KOMENTUJCIE :)
Temat bezpiecznej umowy wekslowej uważam za otwarty. Poprawne i konstruktywne pomysły zamieszczone w komentarzach mają szansę na dopisanie do głównej treści postu :)

Comments

  1. Porozumienie korzystne z punktu widzenia wystawcy, remitenta Lichwiarza lubisz zdecydowanie mniej.

  2. Nie traktujmy tego tak osobiście, nie chodzi już o to, kogo lubię, a kogo nie :) Jak pisałem w poście zapowiadającym, Lichwiarz może się zadowolić samym wekslem gołym bez porozumienia.

    Nadto w bezpiecznym wekslu in blanco podawałem szkic porozumienia wekslowego dość łagodnego dla remitenta – jedynie oznaczenie stron, identyfikacja weksla i określenie warunków jego wypełnienia.

    To wszystko można znaleźć i w umowach będących w obrocie, i w literaturze podejmującej ten temat. Nic nowego.

    Przykład podanego w tym wpisie porozumienia ma za zadanie pokazanie, że ochrona wystawcy może iść dalej. Mało tego, ochrona taka jest potrzebna – proszę zauważyć (nawet na popularnych forach prawniczych w internecie), że problemy typu „remitent nie chce mi zwrócić weksla, co robić”:

    zarówno w umowie o współpracę jak i w deklaracji wekslowej nie ma ani słowa na temat terminu zwrotu weksla
    czy firma ma obowiązek zwrócenia mi weksli, jeśli tak to jak mogę ich do tego zmusić?
    http://forumprawne.org/prawo-pracy/353201-zwrot-weksla-przez-zleceniodawce.html

    …weksel zaginął

    Przy rozliczaniu się z firmą (obiegówka) poprosił o wydanie weksla, na co oni nie wyrazili zgody. Po jakimś czasie mąż ponownie zwrócił się do firmy o zwrot weksla, wówczas usłyszał, że weksel zaginął, a firma jest w trakcie likwidacji.
    http://forumprawne.org/prawo-cywilne/282434-jak-anulowac-weksel-blanco.html

    …że problemy takie zdarzają się w praktyce i porozumienie wekslowe powinno wychodzić naprzeciw sytuacjom przydarzającym się w realnym obrocie.

    A gdzież indziej by można było o tym pisać, jak nie tutaj :)

  3. Napisałem to oczywiście żartobliwie, mając na uwadze jak szczegółowo zadbałeś o ochronę interesów wystawcy oraz pejoratywną firmę jaką dla remitenta zaproponowałeś :)

    Ja bym może jeszcze tylko uszczegółowił dla uniknięcia ewentualnych wątpliwości wskazanie sumy wekslowej, co do odsetek, ewentualnych prowizji czy innych kosztów pożyczki.

    A czy spotkałeś się może z odwrotnym problemem, to znaczy remitent chciał bardzo wystawcy weksel już zwrócić, ale ten nie kwapił się z jego odbiorem?

    Na marginiesie, mamy tutaj do czynienia z kredytem konsumenckim więc zakładam, że Lichwiarz dopełnił względem Kowalskiego wszystkie obowiązki z nim związane :)

  4. > Ja bym może jeszcze tylko uszczegółowił
    > dla uniknięcia ewentualnych wątpliwości
    > wskazanie sumy wekslowej, co do odsetek,
    > ewentualnych prowizji czy innych kosztów pożyczki.

    To jest wzór porozumienia, myślę, że uszczegółowianie tego nie jest tutaj niezbędne. Należy mieć po prostu na uwadze, aby przy konstruowaniu realnej umowy wówczas dokładnie określić co może wchodzić w skład sumy wekslowej.

    > remitent chciał bardzo wystawcy weksel już zwrócić,
    > ale ten nie kwapił się z jego odbiorem?

    Raczej nie. Zawsze można weksel zwrócić pocztą :) Chyba że mówimy o jakichś firmach-wystawcach-zombie, już de facto nie istniejących.

    W tym miejscu przyszedł mi pomysł z klauzulą zwalniającą remitenta z odpowiedzialności z zgubienie weksla (z wyjątkiem winy umyślnej) w przypadku uporczywego nieodbierania weksla przez wystawcę (który może nie chcieć odebrać weksla właśnie z powodu liczenia na ewentualną karę umowną:)

    > do czynienia z kredytem konsumenckim

    Klauzula „nie na zlecenie” obecna – o czymś jeszcze trzeba pamiętać? :)

  5. Owszem można zwrócić weksel pocztą pod warunkiem, że wystawca pocztę odbiera a remitent zna jego aktualny adres. Jak sam się orientujesz spotyka się w umowach wekslowych klauzule dotyczące powyższych okoliczności.

    Co do wymogów weksla przy kredycie konsumenckim to w zasadzie tyle. Po spełnieniu świadczenia przez kredytobiorcę trzeba pamiętać, że ustawa nakazuje niezwłocznie weksel zwrócić konsumentowi,

  6. Witam,

    Proszę o pomoc, mój mąż podpisał weksel przy podpisywaniu umowy o pracę (ja byłam poręczycielem). Weksel został zwrócony po ustaniu stosunku pracy. Obecnie były pracodawca znalazł jakieś nierozliczone wg niego dokumenty i straszy męża prokuraturą a mnie obciążeniem za niewypełnione formalności męża. Proszę o odp czy jeśli pracodawca zwrócił nam weksel może od nas czegoś żadać?

  7. @Aniu, posiadacz weksla oddając weksel pozbywa się prawa do dochodzenia zapłaty na podstawie weksla. Nie wyklucza to możliwości dochodzenia należności na zasadach ogólnych, jeśli rzeczywiście mąż ma jakieś nierozliczone z pracodawcą dokumenty. Jeśli jednak Ty byłaś jedynie poręczycielką na wekslu, swoje roszczenie pracodawca może obecnie kierować wyłącznie do męża.

  8. Panie Lechu, z innych wpisów na tym blogu dowiedziałem się, że można uczynić adnotację na rewersie weksla in blanco o zawarciu porozumienia regulującego sposób jego wypełnienia i użycia przez remitenta. Czy taka adnotacja może być umieszczona na awersie? Co może a co nie może zostać wpisane na awersie weksla? Z góry dziękuję za podpowiedź!

  9. @Karol: aby nie otwierać możliwości zarzutu, że nawiązanie do deklaracji stanowi warunek zapłaty za weksel (warunek, jak wiadomo, unieważnia weksel), nie umieszczałbym takiej informacji bezpośrednio w treści weksla (nad podpisem). Dopuszczałbym możliwość umieszczenia takiej informacji na awersie poza treścią samego weksla (pod podpisem), ale orzeczenia sądu na tę okoliczność żadnego nie ma (nie znam).

  10. Z klauzul, które bez wątpliwości są możliwe do stosowania w treści weksla w celu wskazania zabezpieczającego charakteru weksla są klauzule: „weksel kaucyjny”, „weksel gwarancyjny”:

    – „zapłacę za ten kaucyjny weksel na rzecz…”
    – „zapłacę za ten gwarancyjny weksel na rzecz…”

    wówczas wiadomo, że gdzieś „obok” jest jakieś pozawekslowe porozumienie, do którego należy się odnieść przy badaniu prawidłowości wypełnienia i/lub dochodzenia roszczenia z danego weksla.

  11. Jeszcze raz bardzo dziękuję za pomoc.
    1. No właśnie, nie pomyślałem o bezwarunkowym poleceniu zapłaty. Czyli umieszczenie informacji o istnieniu porozumienia do danego weksla jak najbardziej wskazane tyle tylko, żeby umieścić ją na rewersie, dobrze rozumiem?

    2. Znalazłem w komentarzu Heropolitańskiej coś takiego: „Klauzula waluty wskazująca podstawę wystawienia weksla in blanco w postaci określenia umowy pożyczki, umowy kredytu, umowy najmu, umowy ajencyjnej łączy weksel z umową, na zabezpieczenie której został wręczony. Tym samym uniemożliwi ona wierzycielowi wykorzystanie weksla w celu dochodzenia roszczeń z tytułu innej umowy zawartej z wystawcą niż wskazana w treści weksla”.
    Jak zatem może w praktyce brzmieć taka klauzula waluty dotycząca np. umowy najmu?

  12. Ad1/ Tak, polecam zamieszczać na rewersie.
    Ad2/ Skąd ten cytat dokładnie?

  13. Heropolitańska „Prawo wekslowe i czekowe. Praktyczny komentarz” wydanie I, do art. 10 (punkt 4 – Elementy weksla in blanco, podpunkt 13)

  14. dzięki, dobrze jest wczytać się w kontekst tekstu, o którym dyskutujemy :)
    W swoim ogólnym znaczeniu klauzula waluty to określenie, co wystawca otrzymał lub ma otrzymać za weksel. Już kiedyś opisywałem sprawę, w której strony kłóciły się, czy napisanie na wekslu co dokładnie wystawca za niego otrzymał, jest możliwe. Sąd stwierdził, że jest to możliwe. Zatem bez problemu możemy w treści weksla umieszczać klauzule „zapłata za fakturę VAT nr…”, „zapłata za samochód…”. W przypadku weksla in blanco będzie to wskazanie zabezpieczanej umowy, np. „Umowa pożyczki z dnia …”, aczkolwiek nadal jestem zwolennikiem, że w praktyce najlepiej takie informacje umieszczać na rewersie, w samej treści weksla stosując jedynie powszechnie od setek lat używane i uznawane klauzule „kaucyjny/gwarancyjny weksel”.

  15. Witam,
    rodzice postanowili wyremontować mieszkanie i wreszcie je wynając.
    Jak zabezpieczyć mieszkanie przed wandalizmem? Czy są wzorce takich weksli i jak się nimi posługiwać? W życiu nie pomyślałam ze weksel sie oddaje. sama kiedy wynajmowałam i do dziś nie otrzymałam go z powrotem.
    Szukam gotowego wzoru wszystkich dokumentów pod wynajem, tak by rodzice nie dostali zawału po którymś najemcy.

  16. Szczerze powiedziawszy, najlepszym sposobem na niedostanie zawału jest… nie wynajmować. Wandalizm to chyba małe piwo. Wielu właścicieli nieruchomości modli się o to, aby odzyskać choć zniszczone mieszkanie, bo problemem jest to, że lokatorzy latami nie chcą się wyprowadzić (i oczywiście nie płacą). Myślę, że „najem z głową” to coś więcej niż „gotowy wzór wszystkich dokumentów”, tylko umowa i zabezpieczenie dostosowane z jednej strony do potrzeb wynajmującego, z drugiej strony do możliwości najemcy. A jakby tak spojrzeć obiektywnie, to prawo w Polsce jest wybitnie niekorzystne dla wynajmujących.

    A co do weksli – oczywiście trzeba oddawać, i trzeba żądać zwrotu. Gdzieś tam, w Polsce, leży sobie podpisane przez Ciebie zobowiązanie (zapewne) do zapłacenia dowolnej osobie dowolnej kwoty w dowolnym czasie ;)

  17. Mam problem. Podpisałam weksel in blanco, ale firma oddala mi go. Twierdzili bowiem, że jeśli jego istnienie tak mnie męczy – mogą go zwrócić. Weksel potargalam, lecz niestety – mąż myśląc że są to śmieci, wyrzucił je… Chciałam przeszukać kosz, ale niestety śmieciarze mnie ubiegli i akurat tego dnia zabierali śmieci.. co w takiej sytuacji mogę zrobić?

  18. @Kasia – nic nie musisz robić :) (kto używa słowa potargać zamiast pognieść lub podrzeć? Wyczuwam jakiś casus :)

Speak Your Mind

*