Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Indos grzecznościowy może uchronić przed koniecznością zapłaty

Trzecim posiadaczem, w rozumieniu Ustawy Wekslowej jest osoba nie wtajemniczona w stosunki, jakie łączyły poprzedzających ją indosantów z wystawcą weksla;

o ile przeto posiadacz wiedział, że weksel indosowany został grzecznościowo dla ułatwienia wystawcy kredytu, nie może dochodzić roszczeń przeciwko takiemu indosantowi.

(wyrok Sądu Okręgowego w Warsawe z dnia 19 października 1926r. 501/26)

Z uzasadnienia:

Krystyn O. wystąpił do Sądu Okręgowego w Warszawie ze skargą powodową przeciwko Towarzystwu dla Handlu i Selekcji Nasion „Agricola”, Piotrowi P. i Józefowi Sz. o zasądzenie trzech tysięcy dolarów w złotych polskich na tej zasadzie, że pozwani na zasadzie dołączonego do sprawy wekslu zostali winni powodowi żądaną przez niego sumę.

Zważywszy:

że świadkowie zbadani w tej sprawie ustalili, iż żyro pozwanych Sz. i P. na spornym wekslu było grzecznościowe; że, jak to stwierdzili świadkowie, pozwani Sz. i P. zażyrowali sporny weksel bez żadnego ekwiwalentu tylko w tym celu, aby pomóc Towarzystwu „Agricola”, dając mu możność w ten sposób zdyskontowania tego wekslu;

że, jak to stwierdzili świadkowie, powód O. doskonale o tem wiedział, że żyro na wekslu dane przez pozwanych P. i Sz. było dane przez nich grzecznościowo w celu dopomożenia firmie „Agricola” i że powód Krystyn O. był członkiem Rady Nadzorczej firmy „Agricola” i jako taki musiał o tem wiedzieć, iż pozwani gdzecznościowo żyrowali weksel w celu dopomożenia firmie „Agricola”; że jak stwierdza dołączony do sprawy protokuł posiedzenia Rady Nadzorczej Towarzystwa „Agricola”, O. doskonale wiedział o charakterze bezwalutowym żyr P. i Sz.

że art. 16 [obecnie 17 – przyp. remitent.pl] Ustawy Wekslowej, mówiąc, iż przeciw posiadaczowi dłużnik wekslowy nie może się zasłaniać zarzutami opartymi na swych osobistych stosunkach z wystawcą lub poprzednimi posiadaczami, tem samem daje możność czynić takie zarzuty w stosunkach wekslowych tam, gdzie wchodzą w grę bezpośrednio tylko osoby zainteresowane i ze sobą związane;

że O. nie można nazwać tym posiadaczem w rozumieniu art. 16 [obecnie 17 – przyp. remitent.pl] Ustawy, albowiem pod tym słowem prawodawca rozumiał trzeciego, obcego niewtajemniczonego w stosunki i nie wiedzącego jaki stosunek łączył jego poprzedników z wystawcą;

że powód O. był nie osobą trzecią, a tą osobą, która całą tę transakcję przeprowadzała, jako członek Rady Nadzorczej Towarzystwa „Agricola” i który w interesie tego Towarzystwa przyjął te dwa podpisy pozwanych Sz. i P., aby w ten sposób ułatwić kredyt Towarzystwu „Agricola”;

że przeto powód, który doskonale wiedział o bezwalutowości wekslu w stosunku do pozwanych Sz. i P. nie może żądać tera zasądzenia od nich tej sumy.

Sąd Okręgowy w Warszawie zawyrokował: W stosunku do pozwanych Piotra P. i Józefa Sz. powództwo oddalić.

Bezwarunkowy charakter weksla

Art. 17
Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z weksla, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz, nabywając weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.

Powyższy artykuł jest często cytowany jako dowód tego, że dłużnik wekslowy ma bardzo ograniczone pole do składania zarzutów. Ma on jednak zastosowanie w sytuacji, kiedy od wystawcy należności z weksla dochodzi osoba nie będąca remitentem – zazwyczaj dalszy indosant. W takim przypadku wystawca nie może uchronić się przed wykupem weksla, przedstawiając zarzuty przysługujące mu wobec któregokolwiek z wcześniejszych posiadaczy.

Jednakże duża część weksli nie posiada żadnych indosów, należności dochodzi przeto remitent bezpośrednio od wystawcy (albo w przypadku weksla z indosami, jeśli spór dotyczy bezpośrednio związanych z wekslem osób, gdzie jedna osoba otrzymała weksel od drugiej, np. indosant drugi dochodzący należności od pierwszego indosanta). W takim przypadku dłużnik może przedstawiać wszelkie zarzuty, jakie ma do wierzyciela wekslowego (np. że umowa, za którą zapłacił wekslem, nie została poprawnie wykonana) i nie sprzeciwia się to abstrakcyjności zobowiązania wekslowego.

Speak Your Mind

*