Jak przekonać klienta do podpisania weksla (in blanco)

Niechęć do podpisywania umów w naszym narodzie jest duża, często również na słowo weksel kontrahent tym bardziej reaguje uporem. Co jest tego powodem? Jak można temu zaradzić? Zastanówmy się nad tym.

Przede wszystkim można zauważyć, że większość ludzi nie czyta, co podpisuje, przez co „sprytny” wierzycie może napisać weksel w formie załącznika do umowy (czcionka „8”), czy w jakiś inny sposób dać do podpisania w taki sposób, aby wystawca się nie zorientował. Oczywiście nie pochwalam takich zachowań.

Najczęstsze obiekcje klienta przed podpisaniem weksla

Zacznijmy jednak zastanawiać się nad problemem od strony wierzyciela. Czy rzeczywiście charakter transakcji uzasadnia zastosowanie weksla, zwłaszcza weksla in blanco? Zasadniczo weksle zupełne, dawane w formie zapłaty, mają uzasadnienie nawet w prostych transakcjach, takich jak zakupy w osiedlowym sklepie i jeśli trafimy na klienta, który chce zawrzeć taką umowę i zrozumie na czym będzie polegała idea weksla, to nie powinien mieć oporów przed jego podpisaniem. W razie wątpliwości można wytłumaczyć klientowi, że wystawienie weksla zupełnego jest tak samo bezpieczne, jak zapłata gotówką, z tą różnicą, że klient będzie mógł zapłacić w ustalonym czasie – nie będzie musiał tego robić od razu. Jeśli klient sobie z tym poradzi, można pozwolić mu na własnoręczne sporządzenie swojego weksla, wraz z wpisaniem wszystkich niezbędnych klauzul, aby miał poczucie panowania nad wystawianym dokumentem.

Klientom w „średnim wieku” i wyższym można porównać wystawienie weksla do wystawienia czeku, co powinno ułatwić zrozumienie całej idei. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż najważniejszą różnicą pomiędzy wystawieniem weksla i wystawieniem czeku jest to, że wystawiając czek, musimy mieć pieniądze w banku na jego pokrycie, natomiast weksel możemy wystawić, nie mając żadnych środków, a spodziewając się ich w terminie jego wykupu.

Weksle in blanco

Trochę inaczej przedstawia się sprawa w przypadku weksli in blanco. Po pierwsze: są one źle sporządzane. Po drugie: często nie ma możliwości negocjacji treści weksla i umowy wekslowej. Po trzecie: zdarzają się sytuacje nadużywania przez wierzycieli swojej dominującej pozycji związanej z posiadaniem weksla i niemal „wymuszaniem sądowym” zapłaty należności.

Z tych wszystkich względów dużo osób ma obiekcje przed podpisywaniem weksli in blanco (ekstrapolując zresztą tą niechęć również na każdy inny weksel, również zupełny). Wierzyciele nie są, niestety, bez winy.

Jeśli chcesz jak najbardziej zachęcić kontrahentów do podpisywania weksli, weź pod uwagę poniższe informacje:

Nie żądaj weksla ponad potrzebę – weksel nie jest sposobem na zatrzymanie przy sobie pracownika, na pokrycie „kosztów szkoleń”, często wyimaginowanych. Jedną z dziwniejszych umów, do której żądano weksla gołego (!), była umowa o… dostęp do osiedlowego internetu. Pół biedy, gdyby to był weksel zupełny, wystawiony powiedzmy na 300zł jako zabezpieczenie roszczeń z rachunku i o zwrot modemu. Ale wystawianie weksla gołego dla FPHU Kowalski, bez prawidłowej umowy wekslowej, to spora nieostrożność.

Nie wymagaj podpisywania weksli gołych – to, że urzędowe blankiety wekslowe wyglądały tak jak wyglądały, nie oznacza, że nie powinno się ich uzupełniać wg potrzeby, również w przypadku podpisywania weksla in blanco. Weksel in blanco nie nazywa się wekslem niezupełnym, ponieważ nie posiada żadnej treści! Wekslem in blanco również jest weksel, w którym brakuje nawet tylko jednego z elementów, np. kwoty. Nie używaj argumentu To jest weksel in blanco i musi być niewypełniony, ponieważ jest to nieprawda i źle świadczy o wiedzy wierzyciela.

Negocjuj z wystawcą i bądź elastyczny na jego argumenty – jeśli dłużnikowi zależy na umieszczenie pewnych klauzul na wekslu, zrób wszystko, aby było to możliwe. W większości przypadków będą to prośby o treść weksla, która w żaden sposób nie umniejszy ważności twojego zabezpieczenia, a sprawi, że wystawca będzie czuł się lepiej chroniony przed potencjalną twoją nieuczciwością (tak, tak samo jak my żądamy weksla od kontrahenta, ponieważ nie do końca wierzymy w jego uczciwość, tak samo kontrahent ma pełne prawo do wyrażania takich samych obiekcji wobec nas).

Sporządzaj umowę wekslową, podpisuj ją, daj ją wystawcy – to nie wystawca nam ma wystawiać deklarację wekslową. Nam deklaracja zasadniczo nie jest potrzebna. To dłużnik potrzebuje naszego podpisu na dokumencie, w którym ograniczymy nasze prawo do uzupełnienia weksla tylko do przypadku ściśle określonego, ponieważ w razie sporu, to na nim będzie ciążył obowiązek udowodnienia, że taką umowę z nami zawarł.

Zastanów się, czy w miejsce weksla in blanco nie można zastosować weksla zupełnego – jeśli pożyczasz 10 tysięcy, to zabezpieczeniem może być weksel na 12 000zł, a nie weksel in blanco. Jeśli chcesz zabezpieczyć kredyt kupiecki, i wiesz, ze maksymalnie kontrahent zadłuży się na 50 tysięcy zł, zażądaj weksla kaucyjnego wystawionego już na taką kwotę, a nie weksla in blanco. W umowie wekslowej opisz, że wekslem tym będziesz miał prawo dochodzenia jedynie rzeczywistego zadłużenia, choć suma wekslowa będzie większa. Kontrahent będzie spokojny, że weksel nie zostanie wypełniony na zbyt dużą kwotę, w której złożenie zarzutów może być dla niego bardzo drogie.

Pozwalaj na wystawianie weksla in blanco z klauzulą „nie na zlecenie” – twoim celem nie jest przecież wypełnianie weksla niezgodnie z zawartą umową i puszczanie go w obieg na drodze indosu, aby pozbyć wystawcę prawa do podnoszenia zarzutów, nieprawdaż?

Daj lepsze warunki osobie, która wystawia weksel, niż osobie zabezpieczającej się w inny sposób – pisałem o tym tutaj.

I najważniejsze:
Sprzedawaj takie usługi i produkty, które są potrzebne :) Jeśli klient nie jest zainteresowany zakupem, wówczas przekonanie go jeszcze do podpisania weksla może być trudne.