Weksel jest papierem cennym. Ustanawia zobowiązanie bezwarunkowe, niezależne od jakiegokolwiek zdarzenia. Ustala dług pieniężny, ściśle określony co do sumy. Zawiera abstrakcyjną obietnicę zapłaty. Obietnicę jednostronną w której wierzyciel ma jedynie prawa, a nie obowiązki. Jest przeważnie papierem obiegowym na zlecenie. Musi zadość czynić pewnym warunkom formalnym, a przede wszystkim zawierać wzmiankę, iż jest wekslem. Zobowiązuje ‘wekslowo’ wszystkie osoby, które się na nim podpiszą.

Skuteczny komornik został aresztowany – czyli czy znacjonalizują nam komorników?

Kilka dni temu internet obiegła informacja, że aresztowany został jeden z warszawskich komorników. Okazało się, że to komornik Rafał W., mający swoją kancelarię na al. Solidarności 155 w Warszawie.

Nie korzystałem z jego usług jako wierzyciel, ale pamiętam, że w przeszłości kupiłem coś u niego na licytacji. Numer sprawy tego dłużnika składał się z liczby ponad 85000, więc można założyć, że komornik ten miał setki tysięcy spraw rocznie. Jak przeglądałem ogłoszenia o licytacjach (do tego celu polecam serwis licytacje.komornik.pl), to właśnie ten komornik miał ich najwięcej – było ich wiele w każdym tygodniu, w różnych miejscach, nie tylko z samego rewiru. Widać było, że jest to niesamowicie pracowity komornik. Mógłbym zaryzykować twierdzenie, że była to jedna z najbogatszych kancelarii komorniczych w Polsce.

Może dlatego narobił sobie wrogów. Z jednej strony – mnóstwo niezadowolonych dłużników, z drugiej strony – politycy i innej maści populiści, zaglądający innym do portfela, i dziwiący się, że skuteczny komornik może zarobić milion, zamiast siedzieć na urzędniczej pensji za 3000 zł miesięcznie – pamiętacie takie propozycje sprzed niedalekich kilku lat? Komornik na urzędowej posadzie z marną pensją, wypłacaną „czy się stoi, czy się leży”, to dopiero byłby uwiąd wszelakiej egzekucji… Mam nadzieję, że sprawa ta nie będzie wykorzystywana jako argument do upaństwowienia komorników, ani nie jest tego początkiem.

Kolejny sąd nie rozróżnia najprostszych pojęć

Kilka lat temu śmiałem się z orzeczenia Sądu Najwyższego, w którym sąd ten nie rozróżniał nieważności weksla od nieważności zobowiązania wekslowego.

W czym tkwi główna różnica w tych pojęciach? Ważny weksel z nieważnym zobowiązaniem wystawcy (w przeciwieństwie do nieważnego weksla, czyli wystawionego z wadami formalnymi) będzie mógł zawierać w sobie ważne zobowiązania innych dłużników wekslowych, na przykład indosantów.

Wówczas chodziło o weksel wystawiony przez pracownika na rzecz pracodawcy, a teraz (sprawa VI ACa 318/16, wyrok wydany 7 grudnia 2017) chodzi o weksel podpisany pod wpływem groźby.

Oczywiście – wystawca podpisując weksel pod wpływem groźby nie zaciąga zobowiązania wekslowego, ale to nie znaczy, że weksel jest nieważny! Oznacza tylko, że nie odpowiada za niego wystawca.

A, jak wiadomo, z weksla może odpowiadać również szereg innych osób. Remitent (który nota bene sam ten podpis na wystawcy groźbą wymógł) może sprzedać weksel, i mimo że wystawca nie będzie odpowiadał, to będzie odpowiadał remitent!

To znaczy mógłby odpowiadać, gdyby nie to, że sąd zrobił mu prezent i orzekł, że taki weksel jest nieważny. A skoro jest nieważny, to nie ma odpowiedzialności żadnego dłużnika wekslowego.

Czy na otrzymany pozew warto składać zarzuty nie mające szans powodzenia? (i czy „zapłaci” to to samo co „zapłacę”?)

Moje rozmowy z osobami, wobec których wysuwane są roszczenia z wystawionych przez nich weksli zazwyczaj zaczyna się od tego, że osoby te przedstawiają swoje argumenty za tym, dlaczego według nich nie powinny za weksel płacić. Ja w tym przypadku wykorzystuję całą swoją wiedzę i doświadczenie do tego, aby wykazać, dlaczego te osoby się mylą. Czasem nawet wydaje mi się, że przesadzam, i wyjaśniam, że taka jest właśnie moja rola – nie taka, aby przytakiwać, tylko aby szukać słabych punktów w argumentacji dłużnika. Po ustaleniu z zainteresowaną osobą, jakie zarzuty mają szansę powodzenia, zazwyczaj dostaję pytanie – czy warto podnosić te wszystkie pozostałe zarzuty, które są wątpliwe. Odpowiadam wówczas, że tak, że im więcej tym lepiej (a nawet jeśli nie lepiej, to na pewno nie gorzej), że nawet jeśli masz ochotę jako zarzut podnieść swoje ustne zeznania, że ten milion spłaciłeś wierzycielowi w reklamówce, to istnieje niezerowe prawdopodobieństwo, że jakiś sąd może ci uwierzyć (i to jest bardzo smutne). Opłaty sądowe związane z zarzutami nie zależą od ich liczby, więc eksperymentowanie nic nie kosztuje. Można także podać wiele orzeczeń sądów, które na zwykły chłopski rozum nie powinny przejść, a jednak się czasem udaje wygrać sprawę absurdalnym zarzutem.

Swego czasu jeden z czytelników bloga został pozwany jako poręczyciel z weksla, który w swej treści w kontekście przyrzeczenia zapłaty brzmiał:

Dnia 12.12.2009 zapłaci za ten weksel bez protestu na zlecenie…

Oprócz całej masy wątpliwych zarzutów ze stosunku podstawowego, które być może miałyby szansę „zaskoczyć”, nasza kancelaria reprezentująca czytelnika podniosła również zarzut braku przyrzeczenia zapłaty. Przyrzeczenie zapłaty powinno bowiem brzmieć „zapłacę”. Słowo „zapłaci” to nie jest przyrzeczenie, tylko tryb przypuszczający, w dodatku sugeruje, że nie jest to weksel własny, tylko weksel trasowany (w wekslu wystawca nie przyrzeka, tylko wskazuje kogoś, kto za weksel miałby zapłacić), a w przypadku braku wskazania osoby trasata (co miało miejsce w tym wekslu), należałoby weksel uznać za nieważny. Dodatkowo sprawę komplikował fakt, że na użytym blankiecie weksla było miejsce na wpisanie trasata, co jeszcze bardziej utrudniało jednoznaczne wykazanie, czy celem wystawcy było wystawienie weksla własnego, czy trasowanego.

Nie wierzyłem w powodzenie tego zarzutu, ponieważ sądziłem, że sąd, zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem, dokona wykładni treści weksla i orzeknie, że nie ma sporu odnośnie tego, czy jest to weksel własny, czy trasowany (opierając się na całej treści weksla), a użycie w treści weksla własnego przyrzeczenia zapłaty w formie „zapłaci”, zamiast „zapłacę” będzie uznane tylko za błąd w odmianie tego słowa, który nie wpływa na istotę zobowiązania.

Sąd, czyniąc nam dużą niespodziankę, zgodził się z tym zarzutem i powództwo oddalił. Doszedł do wniosku, że weksel nie zawiera przyrzeczenia zapłaty, a „przyrzeczenie” zamiast „polecenia” zapłaty stanowi jedyne kryterium rozróżnienia weksla własnego od trasowanego. Stąd w przypadku istnienia na wekslu polecenia zapłaty, z jednoczesnym brakiem wskazania osoby trasata, powoduje nieważność weksla. Nadto, odpowiadając na argument powoda, aby dokonać wykładni treści weksla sąd uznał, że nie jest możliwe usunięcie wady weksla polegającej na braku przyrzeczenia zapłaty, i uznaniu, że polecenie zapłaty („zapłaci”) stanowi de facto przyrzeczenie zapłaty, ponieważ w wekslu istnieje już zwrot „zapłaci za ten weksel”. w granicach którego sąd musi operować, a dokonanie wykładni weksla sprzecznej z jego treścią jest niemożliwe.

Skuteczność tego zarzutu była dla mnie takim zaskoczeniem, że wręcz żałowałem, że nie udało się namówić wystawcy, aby wraz z poręczycielem złożył ten sam zarzut, co skutkowałoby oddaleniem powództwa także wobec niego, a nie tylko wobec poręczyciela. Doszliśmy bowiem do pewnego paradoksu, kiedy wobec jednej osoby sąd swoim autorytetem popartym klauzulą wykonalności, nakazuje zapłacić określoną sumę, a wobec drugiej osoby z tego samego roszczenia stwierdza, że źródło roszczenia jest wadliwe :)

Drugą niespodzianką był dla mnie fakt, że powód nie wniósł apelacji, która miałaby niemałą szansę powodzenia.

Czy wyrok uważam za słuszny? Jest nowatorski i kontrowersyjny, ale nie uważam go za błędny. Z jednej strony, dotychczasowe orzecznictwo pozwalało na utrzymanie w mocy weksla, w którym zamiast słowa „zapłacę” zastosowano słowo „zapłaci”, „zapłacisz”, czy nawet słowo „zapłac”, które było nadrukowane na wielu blankietach i nie zostało uzupełnione o odpowiednią końcówkę fleksyjną – i tutaj byłaby duża szansa, że w apelacja byłaby zasadna. Z drugiej strony – precedensów w Polsce nie ma, a patrząc na sprawę bardzo formalnie – „zapłaci” to nie jest „zapłacę”, czyli przyrzeczenia brak. Orzeczenie nie jest zatem pozbawione logiki i nie można mu zarzucić braku oparcia w przepisach.

Remitenci trochę mądrzejsi, ale wystawcy nadal korzystają ze starych informacji

Stosowanie weksli in blanco, choć czasem jest wygodniejsze, nie zawsze jest korzystne. Przed wystawieniem weksla in blanco, albo sporządzeniem wzorca umowy do masowego stosowania, warto pomyśleć, czy nie lepiej będzie zastąpić weksel in blanco wekslem zupełnym.

Weksel zwykłemu człowiekowi nieodzownie kojarzy się z wekslem in blanco, zapewne z tego powodu, że w latach dziewięćdziesiątych, kiedy ponownie zaczęto powszechnie stosować weksle, używano ich właśnie w tej formie. Niemniej jednak, zapewne również z uwagi na moją działalność na blogu, coraz częściej widzę sprawy, gdzie roszczenie jest zapisane w wekslu zupełnym (już od chwili jego wystawienia). To dobry trend, korzystny zarówno dla wystawcy weksla, jak i dla wierzyciela – dokładne i nie pozostawiające pola do niejednoznaczności zapisanie roszczenia jest korzystne dla obu stron.

Konsekwencją rozpowszechnienia się weksli zupełnych jest to, że odpada potrzeba zawierania dodatkowych umów. Jeśli na przykład chcę pożyczyć komuś 1000zł, to zadowolę się wystawionym przez niego wekslem na przykład na 1100zł, a nie wekslem in blanco, deklaracją wekslową i umową pożyczki. Jak sprzedaję samochód na kredyt za 5000zł, to jako zapłatę przyjmę weksel na sumę 5000zł, a w umowie sprzedaży zapiszę, że zapłatę ceny już otrzymałem.

Odpowiedzialność za swój podpis w narodzie jest jednak różna i nawet jednoznaczne określenie warunków nie gwarantuje tego, że dłużnik będzie chciał zapłacić bez oporów. Dłużnicy imają się różnych metod, aby czasem mimo wszystko za weksel nie musieć zapłacić. Nie ma w tym nic złego, jeśli ktoś ma rzeczywiste zarzuty, często jednak jest tak, że zarzutów nie ma, ale dłużnik mimo wszystko próbuje coś wyrzeźbić. Samodzielnie, albo sterowany „z tylnego siedzenia” przez jakiegoś biednego prawnika, do którego udał się po poradę.

„Biedność” tego prawnika wynika z tego, że jak już ma klienta, który mu coś tam zapewne płaci, to czuje się obowiązku doradzić mu jakiś sposób obrony, nie zważywszy na okoliczności. I tak powstają strategie obrony, które nijak nie mają się do stanu faktycznego. A czym najłatwiej się bronić? Jak się niektórym wydaje – inblankowością weksla.

Przykład pierwszy – pan podpisał weksel zupełny a każde słowo, i każda litera na tym wekslu, które napisane są odręcznie – pochodzi z ręki samego wystawcy. Nie przeszkadza to jednak wnosić dłużnikowi zarzutów, że weksel in blanco (!) został wypełniony niezgodnie z jego wolą. Niestety dłużnik nie potrafił doprecyzować, jakie dokładnie klauzule pojawiły się na wekslu wbrew jego woli.

Przykład drugi – pani składa zupełnie nieistotne zarzuty powołując się na fakt, że „powód nie chciał rozmawiać na temat ugody” i tym podobne. O samym wekslu wyraża się jednak wyłącznie jak o „wekslu in blanco”, mimo że nigdy w życiu pani ta tego weksla jako in blanco nie wystawiła.

Przykład trzeci – pani, która wystawiła weksel zupełny (będący jedyną podstawą roszczenia – nie mający charakteru kaucyjnego) ma wielkie pretensje do sądu, że „wystawił nakaz zapłaty bez możliwości obrony z jej strony” oraz żąda „udowodnienia przez powoda swojego roszczenia” – zapominając, że taki dowód został już przedstawiony w formie weksla. Teraz to na pani spoczywa ciężar dowodu obalającego to roszczenie.

Jeśli jesteś wierzycielem i uważasz, że musisz stosować weksle in blanco, ponieważ nie znasz ani dnia, ani kwoty, którą będziesz chciał żądać od swojego dłużnika, to wiedz, że twoje obawy nie mają poparcia w faktach. Natomiast zastosowanie przez ciebie weksla zupełnego ma przynajmniej trzy zalety. Po pierwsze zwiększa się chęć wystawcy do podpisania takiego weksla, ponieważ warunki są określone w bardziej przejrzysty sposób. Po drugie nie ryzykujesz zarzutem, że jakieś klauzule na wekslu pojawiły się bez zgody wystawcy. Po trzecie ponosisz mniejsze ryzyko związane z odpowiedzialnością za szkody finansowe spowodowane zgubieniem przez ciebie weksla (tak, bo jeśli ty zgubisz weksel, i ktoś go użyje, odpowiadasz przed wystawcą za zaistniałą szkodę).

Każdy weksel in blanco można zastąpić odpowiadającym mu wekslem zupełnym w ten sposób, aby obie strony transakcji odniosły korzyść:)

Jak nie dać na sobie przeprowadzić postępowania zabezpieczającego, gdy wierzyciel dysponuje nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym?

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym na podstawie weksla posiada dwie istotne zalety dla wierzyciela – natychmiastową wykonalność umożliwiającą egzekucję nawet pomimo wniesienia przez dłużników zarzutów, oraz fakt, że wydany nakaz zapłaty może być od razu podstawą do wszczęcia postępowania zabezpieczającego. Czy jednak sąd może pozbawić prawa wierzyciela do zastosowania zabezpieczenia?

Wielu dłużników, tudzież pełnomocników ich reprezentujących, pamięta o zasadzie natychmiastowej wykonalności nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym na podstawie weksla i w zarzutach proszą sąd o nienadawanie klauzuli wykonalności. Wniosek taki ma szczególnie sens w przypadku gdy dochodzona przez wierzyciela suma jest duża, że po jej zapłaceniu dłużnik może nie mieć praktycznej możliwości jej odzyskania od przegranego wierzyciela. W wielu przypadkach (próbując oszacować to na „grube oko” jest to około połowa) sąd przychyla się do prośby dłużnika i wykonalność nakazu zapłaty wstrzymuje. Dotyczy to jednak tylko nienadawania klauzuli wykonalności, a tym samym uniemożliwienie wierzycielowi prowadzenia egzekucji. Nie pozbawia go to prawa do wykorzystania nakazu zapłaty do przeprowadzenia postępowania zabezpieczającego – które tak samo może dłużnika pozbawić pieniędzy z konta bankowego, czy utrudnić korzystanie z nieruchomości poprzez obciążenie jej hipoteką – z tą tylko zaletą, że ewentualnie zajęte pieniądze nie są przekazywane nieuczciwemu (z punktu widzenia dłużnika) wierzycielowi, tylko komornikowi, którego kulturę pracy nadzoruje prezes sądu rejonowego, więc na pewno nic złego z jego strony dłużnikowi się nie przytrafi, a po upadku zabezpieczenia pieniądze szybko wrócą do dłużnika.

Czy jednak możemy poradzić coś na to, aby wierzyciel nie nękał dłużnika nawet postępowaniem zabezpieczającym?

Zgodnie z przepisami odpowiedź nie jest jednoznaczna. Co do zasady sąd nie może wstrzymać zabezpieczenia, może je tylko ograniczyć.

Słowo ograniczenie można rozumieć różnorako. Możemy na przykład prosić, aby wierzyciel nie mógł zająć konkretnych składników majątku. Możemy wnioskować, aby suma zabezpieczenia była niższa niż w rzeczywistości wynikająca z nakazu zapłaty.

A jak znieść zupełnie możliwość zabezpieczenia? W teorii się nie da. W praktyce można poprosić sąd o ograniczenie zabezpieczenia do znośnie minimalnej sumy (na przykład jeden złoty).

Można również żądać ograniczenia zabezpieczenia w ten sposób, że zabezpieczenie nie będzie dokonywane przez określony czas, a konkretnie do czasu wydania wyroku w I instancji. Taki sposób ograniczenia zabezpieczenia został uznany przez warszawski sąd rejonowy na korzyść naszego klienta – dłużnika będącego niesłusznie pozwanym z weksla na niebagatelną sumę.

Zupełnie inną sprawą była realna możliwość użycia takiego postanowienia w praktyce – to już temat na odrębny wpis (termin „wolne sądy” nabiera tu zupełnie innego znaczenia:)

Więzienie za bałagan ze 158 wekslami (Akademia Sztuk Wizualnych)

Na 3 lata bezwzględnego pozbawienia wolności skazał nieprawomocnie sąd w Poznaniu Tomasza K., który bezprawnie użył 158 weksli wobec uczniów Akademii Sztuk Wizualnych z tego miasta, próbując od każdego z nich dochodzić sum od 2 do ponad 6 tysięcy złotych.

O sprawie po raz pierwszy pisałem w zeszłym roku. Dzisiaj sąd ogłosił wyrok wraz z ustnymi motywami uzasadnienia.

Weksle były wystawiane przez studentów wspomnianej wyżej Akademii jako zabezpieczenie zapłaty czesnego. Co ciekawe, część wysuwanych roszczeń była zasadna (wobec właściciela Akademii). Jednakże sąd nie badał szczegółowo zasadności roszczeń, na które wypełniono weksle, ponieważ nie miały one istotnego znaczenia w tej sprawie. Posiadaczem weksli nie był bowiem właściciel szkoły – Andrzej Kapela – tylko jego syn, Tomasz K., który do końca procesu utrzymywał, że weksle nabył od ojca na drodze indosu.

Sąd jednak nie dał wiary tym wyjaśnieniom, ponieważ w czasie, kiedy Andrzej Kapela miał dokonywać indosów, z uwagi na postępy w chorobie, nie był w stanie samodzielnie składać podpisów. Zostało to potwierdzone przez jeden z cywilnych sądów, który udał się osobiście do mieszkania chorego, aby go przesłuchać w charakterze świadka (prawdopodobnie była to jedna z cywilnych spraw z weksla). Protokół został spisany, ale nie podpisany przez świadka, z uwagi na brak fizycznej możliwości złożenia przez niego podpisu, co zostało odnotowane w protokole, użytym teraz jako dowód w niniejszej sprawie karnej. Oskarżony, oraz zeznająca na jego korzyść mama, utrzymywali, że remitent do składania podpisów pod swoim indosem, używał specjalnego szablonu, który miał mu to ułatwić w jego niedołęstwie. Opinie biegłego wykluczyły jednak tę okoliczność z trzech powodów – po pierwsze podpisy były składane na tyle szybko, że nie mogły być składane za pomocą szablonu, po drugie analiza przeprowadzona „na pierwszym poziomie” jednoznacznie wykluczyła, aby podpisy indosanta mogły pochodzić od remitenta Andrzeja Kapeli, po trzecie – analiza przeprowadzona „na drugim poziomie” wykazała, że podpisy indosanta Andrzeja Kapeli były podrobione przez oskarżonego Tomasza K.

W związku z tym sąd uznał, że oskarżony w ogóle nie miał prawa do użycia weksli i dochodzenia zapisanego w nich roszczenia, nawet jeśliby wystawcy ci rzeczywiście mieli zaległości w zapłacie czesnego na rzecz właściciela szkoły.

W takim stanie faktycznym sąd uznał, że doszło do podrobienia weksli, i – mając do wyboru widełki kar z zakresu od 5 do 25 lat pozbawienia wolności – skazał oskarżonego na karę 3 lat bezwzględnego pozbawienia wolności. Jak widać, zastosowano nadzwyczajne złagodzenie kary, jako że sam sąd stwierdził, że kary określone przez ustawodawcę za tego typu czyny są „drakońskie”, jako okoliczność łagodzącą uznając sytuację rodzinną oskarżonego (remitent, będący ojcem oskarżonego, zmarł w trakcie trwania procesu). Z niejakim smutkiem sąd stwierdził, że nie może dalej złagodzić wyroku, ponieważ oskarżony do końca nie przyznawał się do winy. Można domniemywać, że przyznanie to mogłoby skutkować wyrokiem w zawieszeniu.

Dodatkową karą jest obowiązek naprawienia szkody poprzez zwrot sum, które oskarżony zdążył uzyskać od wystawców weksli, oraz zwrot na ich rzecz poniesionych przez nich kosztów pełnomocników. Z uwagi na dobro poszkodowanych, zważywszy na fakt, że w trakcie odbywania kary więzienia, oskarżony będzie miał ograniczone możliwości zarobkowe, a w chwili obecnej nie posiada istotnego majątku, sąd zwolnił go z obowiązku zwrotu na rzecz skarbu państwa kosztów procesu.

Można oczekiwać, że sprawa znajdzie finał w sądzie drugiej instancji.

19840393_10209342314904354_2143491814_o
(fragment Ratusza na Starym Rynku w Poznaniu)

Ktoś tu na niewiedzy straci jakieś 150 000 zł

Przeglądając ogłoszenia o umarzanych, zaginionych wekslach natknąłem się na niecodzienny przypadek. O ile większość ogłoszeń dotyczy weksli in blanco (których to umarzanie często niewiele daje), o tyle to ogłoszenie dotyczyło weksla zupełnego, na dużą sumę, w dodatku źle wystawionego.

Weksel brzmiał następująco:

Poznań, dnia 08 marca 2015 roku. Weksel na sumę
1 230 000 złotych (słownie: jeden milion dwieście trzydzieści tysięcy
złotych). Dnia 15 lutego 2016 roku zapłacę za ten weksel na
rzecz ARGENTO PMT Spółka akcyjna w Warszawie sumę
1 230 000 złotych (słownie: jeden milion dwieście trzydzieści
tysięcy złotych) z oprocentowaniem 5% w skali roku. Płatny
w Poznaniu. NEW CENTER Spółka akcyjna w Poznaniu Prezes
zarządu Anita Mach

Od razu rzuca się fakt, że jest to weksel płatny w określonym dniu, który jednocześnie zastrzega odsetki w wysokości 5% w skali roku. Jako że odsetek takich nie można zastrzec w tego typu weksla – prawo wekslowe nakazuje uznać je za nienapisane.

Ciekawe kto straci, lub kto nie otrzyma tego, na co się chciał umówić, bo umówił się nieudolnie. Czy firma Argento straci te 150 tysięcy zł (zakładając, że roszczenia z weksla będzie mogła dochodzić dopiero dwa i pół roku po jego dacie wystawienia – skoro weksel zgubiła, to pewnie nie przedstawiła go do zapłaty w terminie), czy może firma New Center niesłusznie zapłaci swojemu wierzycielowi więcej, niż mu się prawnie należy.

Ciekawski komornik

Sędziom, będącym bohaterami moich dawnych wpisów, w sądach w Pleszewie albo w Gdyni, dających się poznać po tym, że żądają od powodów dokumentów nie tylko wbrew przepisom, ale i zwykłemu rozsądkowi, mógłby sobie podać rękę jeden z ciekawskich komorników, który również wykracza, niestety negatywnie, ponad to, do czego jest zobowiązany przepisami.

Okazuje się, że posiadanie tytułu wykonawczego, jak najbardziej prawomocnego, może być zbyt małą motywacją dla komornika, aby komornik z ochotą zajął się swoimi czynnościami.

„A skąd taka wysoka suma zadłużenia? Ta dłużniczka ma wiele długów. Ma długi po 5, po 25 tysięcy, a tu nagle 100 tysięcy?”
„Komornik będzie prosił, aby wyjaśnić skąd się ta suma wzięła.”
Podpytywanie dłużniczki, czy aby nie jest zastraszana przez wierzyciela.

Czyli klasyczne pomylenie ról. Komornik by się nadawał na adwokata o lewicowym zacięciu :)

Co robić? Obrócić w żart? „No widzi pan, jacy ci dłużnicy są, tyle długów robią”. Asertywność „Proszę mi pytania zadać na piśmie” ostudzi zapewne dalszą ciekawość. Ale skoro komornik nieprzekonany do działania, to być może warto zmienić komornika, jeśli jest taka możliwość…

Praktyki wekslowe i windykacyjne firmy Profi Credit

Firma ta jest dość znaną instytucją parabankową zajmującą się udzielaniem pożyczek. W zeszłym roku mieliśmy przyjemność bronienia jednego z naszych czytelników przed roszczeniem wysuwanym przez tę firmę. A ponieważ Załamana pani napisała komentarz odnoszący się do tej firmy, dobrze jest pokazać, że z Profi Credit można wygrać.

Czy można nie spłacać pożyczki wziętej od firmy Profi Credit?

Nie, tak dobrze nie ma :) Nasz czytelnik był w o tyle dobrej sytuacji, że w momencie otrzymania nakazu zapłaty, połowę roszczenia już spłacił. Nie chodzi o połowę kapitału, tylko połowę wszelkich roszczeń wysuwanych przez Profi Credit. A składników tych roszczeń jest dość sporo – kapitał, odsetki, ubezpieczenie, opłaty za monity windykacyjne, opłaty za windykację i tym podobne. Aby zobrazować skalę tych opłat, dość napisać, że przy kwocie pożyczki wypłaconej do ręki w wysokości 4000zł, opłata za jej udzielenie wynosi ponad 500zł, a tak zwane „ubezpieczenie” – ponad 5000zł. Opłata za monity windykacyjne wynosi 15zł za każdy z nich. Te opłaty zostały wzięte przez nas pod lupę, aby sprawdzić ich zasadność.

Co jest niesłusznego w roszczeniach wysuwanych przez Profi Credit?

Jak wskazał sąd rejonowy w prawomocnym już wyroku:

– Profi Credit nie udowodniło ile razy wysyłało monity windykacyjne (15zł), a ponadto „ustalenie z góry wysokości tego typu opłat w oderwaniu od kosztów rzeczywiście poniesionych stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta”.

– Profi Credit nie może żądać roszczenia wynikającego z umowy, opisanego jako „20% pozostałej do zapłaty faktycznej całkowitej kwoty pożyczki tytułem poniesionych kosztów windykacji” ponieważ powód nie wykazał, że poniósł koszty w tej wysokości, więc roszczenie to, jako arbitralnie ustalone w umowie, nie wiąże konsumenta.

Jak to jest z tym ubezpieczeniem pożyczki?

Ubezpieczycielem jest Benefia Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. Aby wypłacić pożyczkobiorcy sumę 4000zł, musiał on dodatkowo zapożyczyć się na składkę w wysokości ponad 5000zł. Jak suma ubezpieczenia może być niższa niż składka chroniąca jego spłatę? Ano tak, że faktyczna składka dla towarzystwa ubezpieczeniowego jest niższa, a większa część składki jest wypłacana w formie prowizji dla Profi Credit. Wygląda to tak:

1. Profi Credit pobiera składkę ubezpieczeniową w wysokości 5745zł
2. Benefia (ubezpieczyciel) de facto dostaje składki… 208,74zł
3. Różnica z powyższego daje zysk Profi Credit
4. Który to zysk jest opłacany z krwawicy pożyczkobiorcy, któremu wydaje się, że za ponad 5 tysięcy kupuje jakieś ubezpieczenie, a tym samym jest to kolejna ukryta prowizja.

Sąd zauważył, że ustalenie składki ubezpieczeniowej w tak wielkiej wysokości, stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego.

Zachowanie windykatorów Profi Credit

Przez cały czas trwania sprawy windykatorzy wywierali presję na pozwanego, aby spłacił roszczenie, i trzeba było trochę wysiłków z naszej strony, aby odwieść klienta z tego zamiaru. Apogeum kuriozum nastąpiło jednak po oddaleniu powództwa Profi Credit, gdzie windykator wiedząc o tym, nadal nalegał na spłatę, strasząc, że Profi Credit odwoła się od wyroku, i dojdą dodatkowe koszty. Szczęśliwie czytelnik nie spłacił nieistniejącego roszczenia, a Profi Credit apelacji nie złożyło. Zasądzone koszty zastępstwa zapłaciło – jedyny powód do pochwały :)

„Cierpliwie czekać”

Zaorać i zrobić od nowa – to chyba jedyna metoda na poprawienie szybkości działania sądów. Nic nie jest dobre, może z wyjątkiem sędziów, którzy dzielnie próbują działać w takim systemie.

W polskim filmie Enen możemy znaleźć dialog, który wiernie oddaje sytuację w polskim sądownictwie. Zniecierpliwiony klient w rozmowie ze swoim adwokatem, rozważa możliwość złożenia skargi, aby przyspieszyć toczone się w jego sprawie postępowanie. Adwokat sprowadza go do realiów – „Jest pan w gorącej wodzie kąpany. Skarga opóźni jeszcze procedury. Najlepiej cierpliwie poczekać.”

Dlaczego sprawy trwają długo? W powszechnej opinii dlatego, że sędziowie nic nie robią. Na pierwszy rzut oka może się tak wydawać, skoro mamy podobno dużo sędziów (w przeliczeniu na mieszkańca) w porównaniu z innymi europejskimi krajami. Jednak po sprawdzeniu z iloma sprawami na raz zmaga się sędzia, trzeba przyznać rację, że „nicnierobienie”, to nie to, co sędzia robi. Jak się ma prowadzonych 300 spraw, to nie sposób zajmować się każdą co tydzień i nic dziwnego, że terminy rozpraw są co pół roku.

Może zatem zwiększyć liczbę sędziów? Ale i tak mamy ich dużo. Jak będzie więcej, to powstanie prozaiczny problem sal sądowych, których brakuje. Przynajmniej takie było uzasadnienie pewnego sądu tego, że rozprawy wyznacza tak rzadko.

Załóżmy jednak, że sędziów i sal będziemy mieli w bród, czy to spowoduje, że sprawy będą rozpatrywane szybko? Niestety nie, ponieważ na przeszkodzie stoi „procedura”. To procedura jest winna temu, że wyrok wydany rok temu, jeszcze nie jest prawomocny, mimo braku apelacji, bo „apelacja źle złożona”, „bo wniosek o zwolnienie z kosztów”, „bo odwołanie od odrzucenia apelacji” – i tak te kilka decyzji, które sędzia musiał w tej sprawie podjąć rozciągnęło się na rok, bo…

… bo listonosz. Który jest ważniejszy od sędziego w postępowaniu cywilnym. Bo to on decyduje czy, jak i kiedy doręczy pismo z sądu, a adnotacje listonosza na liście lub zwrotce mają moc większą niż decyzja sędziego, który musi się im podporządkować. Dużo decyzji sędziów, choćby najbardziej słusznych, nie może być szybko ogłoszonych i działających, bo trzeba to zrobić na piśmie i pocztą (miesiąc w plecy). A jak stronie zachce się polemizować z tą decyzją, to i dłużej, bo przecież na polemikę też sąd musi odpowiedzieć, choćby ją odrzucając (miesiąc w plecy), a jakby jeszcze stronie się to nie podobało, to i z sądem wyższej instancji może popolemizować (kilka miesięcy w plecy). A sprawa stoi. Dość powiedzieć, że na gruncie teorii, jest możliwość przedłużania na przykład postanowienia odrzucającego źle złożoną apelację w nieskończoność. I wówczas tylko autorytatywne postanowienie „dość tej dziecinady, nie stosujemy już kodeksu postępowania cywilnego” pozwala na zakończenie tej karuzeli. Oczywiście postanowieniu temu służy zażalenie do sądu wyższej instancji. Procedurę kpc trzeba napisać od nowa.

Do naprawy jest też wiele sekretariatów sądów – co z tego, że sąd wyda postanowienie szybko, jak list zostanie wysłany po 3 miesiącach…

Czasem nawet w obecnej procedurze brakuje po prostu sędziemu ikry, aby szybko zakończyć spór, tak jak w sprawie przerobionego weksla, gdzie sąd po 4 latach wydał wyrok taki, jaki mógł wydać już na pierwszej rozprawie.

Jak już będziemy zmieniać, to jestem zwolennikiem prowadzenia spraw „ciągiem” na podstawie dowodów przedstawionych przez strony. Świadkowie, biegli, wszelkie dowody – to problem strony, która powinna się przygotować do rozprawy (od tego masz pełnomocnika, albo uważasz, że sam sobie poradzisz, aby do sprawy się rzetelnie przygotować). Składającym zarzuty oczywiście taki czas trzeba dać. Dowody zebrane? Wyznaczamy 3 dni rozprawy, a sąd osądza. Jeśli świadek nie przyszedł, to jest już problem strony go powołującej, że jej się środki dowodowe rozłażą. W obecnej procedurze cywilnej, o ile byśmy nie zwiększyli obsady sędziów, albo ile byśmy ich nie chłostali po plecach, aby pracowali, to nie zwiększymy istotnie szybkości postępowania, błędy są bowiem systemowe, a nie ludzkie.

Choć te drugie też się zdarzają – tak jak rok czekania na klauzulę wykonalności, bo „sędzia nie uważa postępowań klauzulowych za ważne” (prawa autorskie cytatu do sekretariatu SR Warszawa Praga-Północ).

A co w obecnym stanie? Skoro to blog o wekslach, to trzeba wskazać na zaletę weksla – nakazy zapłaty są wydawane względnie szybko, a z weksla otrzymasz nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Na podstawie niego możesz prowadzić zabezpieczenie, a nieraz i egzekucję, jeszcze przed ostatecznym wyrokiem. Pozwala to trochę łagodniej znieść trudy, jeśli okaże się, że twoja sprawa będzie się toczyła jeszcze przez wiele lat.

Cierpliwie czekać.

I kto tu jest remitentem? Spór musiał rozstrzygnąć sąd

Kilka lat temu temu zgłosił się czytelnik, który właśnie dostał z sądu pozew wraz z zaproszeniem na rozprawę z weksla wystawionego (wypełnionego) na sumę 30 000zł. Weksel wyglądał tak:
weksel remitent

Moje wątpliwości wzbudziło oczywiście wskazanie remitenta:

Adam Nowak, prowadzący działalność gospodarczą pod firmą KAPITOL Karol Kowalski

Co ważne, powodem nie był Adam Nowak, tylko Karol Kowalski. W takim przypadku trudno uznać, że Karol Kowalski jest jest legitymowany formalnie z weksla, skoro wskazanym z imienia i nazwiska remitentem jest Adam Nowak, który miałby prowadzić firmę o takiej dziwnej nazwie („KAPITOL Karol Kowalski”).

Nie wiem jaka musiała być impreza, aby wierzyciel (wierzyciele?) zgodzili się na otrzymanie takiego weksla ;) niemniej jednak nawet wówczas można by sprawę uratować, gdyby z powództwem wystąpił Adam Nowak. To, że być może nigdy nie prowadził on działalności o nazwie „KAPITOL Karol Kowalski” w mojej ocenie nie niweczyło by jego legitymacji wekslowej, ważniejsze byłoby bowiem jego imię i nazwisko jako osoby, na zlecenie której weksel jest wystawiony, i fakt posiadania przez niego weksla.

Z pozwem wystąpiła jednak inna osoba (Karol Kowalski). Niestety dla niej to, że nazywa się ona tak samo jak firma remitenta to jeszcze za mało, aby można było ją uznać za uprawnioną do żądania zapłaty z weksla.

Zapewne takie wątpliwości od razu miał sąd, nie wydając nakazu zapłaty. W wyroku pierwszej instancji (prawomocnym) sąd oddalił powództwo. Powoda taka lekcja kosztowała, oprócz straty możliwości dochodzenia 30 000zł, dodatkowe 2400zł kosztów zastępstwa procesowego. Myślę, że niewiele, mając na uwadze jak cennych informacji się dowiedział ;)